زینب کبری(س) پلی میان نسل‌ها
هدا مصطفائی
همزمان با ولادت حضرت زینب(س) به موضوعی اجتماعی می‌پردازم که اغلب در ایام مناسبت‌ها بیشتر مورد گفت وگو و توجه قرار می‌گیرد. مسئله فاصله میان‌نسلی یکی از چالش‌های مهم جوامع امروزی است که عوامل مختلفی از جمله تغییرات سریع اجتماعی و سبک زندگی در آن نقش دارند. گاهی این مسئله مطرح می‌شود که گسست بین نسلی باعث شده زیست جهان افراد در نسل‌های مختلف با یکدیگر متفاوت شود و در نتیجه مسائلی که شاید برای نسلی معنادار و ارزشی است، برای نسلی دیگر این گونه به نظر نرسد. یکی از این موارد موضوع الگوهاست. به‌ویژه برای جامعه ایران با گرایش های مذهبی پررنگ، این مسئله بیشتر محل حساسیت است. به عنوان نمونه برای برخی ممکن است این سوال مطرح شود که انسان مدرن در دوران معاصر و در دنیایی متفاوت، چه نسبتی با حضراتی چون زینب کبری(س) دارد که بخواهد ایشان را الگوی خود قرار دهد؟ به نظر می‌توان به چند نکته اشاره کرد که موقعیت مشترکی را میان نسل‌ها و گفتمان‌های مختلف ایجاد کند.یک: یکی از مواردی که در عصر پرشتاب کنونی از نظر روانشناسی و مباحث توسعه فردی جهت تسریع در رسیدن به اهداف مطرح است، داشتن الگو به جهت عوامل مختلف از جمله ایجاد انگیزه و الهام بخشی است. همین طور از دیدگاه روان شناسی اجتماعی زمانی که افراد بدانند انسان‌های دیگری نیز با مشکلات درگیر بوده و به ویژه راه‌حلی برای آن داشته‌اند، درصد سختی مشکلات را پایین‌تر تخمین زده و به نوعی عبور از شرایط برایشان آسان‌تر خواهد شد. همچنین از منظر اجتماعی موارد مشترک می‌تواند به همدلی، وحدت و انسجام اجتماعی کمک کند.
دو: داشتن حال خوب، گمشده بسیاری در شرایط کنونی است. گاهی ممکن است کاری سخت باشد اما انسان از انجام آن یا نتیجه آن احساس، حال خوب داشته باشد. مانند تلاش سختی که برخی برای قبولی در دانشگاه یا گرفتن رژیم لاغری انجام می‌دهند. گاهی ممکن است اقدام خیلی سنگین‌تر و یا حتی پیشامدی خارج از کنترل فرد باشد. در این جا چطور می‌شود، قربانی نبود و در عین حال، حال خوب را حفظ کرد؟
به نظر این طور می‌توان بیان کرد که در عین ویژگی‌های متعالی حضرت زینب(س)که موجب شد، آرمان‌های الهی بر شانه‌های ایشان استمرار بیابد، برخی از ویژگی‌ها مانند استقامت فعالانه ، همچنین توانمندی در تغییر شرایط که با آموزش خانواده از بدو تولد و همچنین مداومت خود حضرت در ادامه حاصل شد، از دیگر ویژگی‌هایی است که برای هر انسانی در عصر حاضر می‌تواند الهام‌بخش باشد. آن چه همزمان با این توانمندی‌های «بانوی کلمه» موجب دیدن زیبایی و احساس حال خوب در عین مصیبت‌های جانکاه وی شد (که حتی همسر ایشان پس از بازگشت ایشان به مدینه وی را نشناخت) نوع نگاه به وقایع در عین سختی آن هاست که این قدرت درونی را به حضرت داده است و می‌تواند محل تامل و تمرین افراد شود، گزینه‌ای که در علوم معاصر نیز در مباحثی چون «قدرت انتخاب نوع نگرش» از آن یاد می‌کنند.
ذکر این موارد به معنای تقلیل ویژگی‌های «شریکةالحسین(س)» نیست، بلکه بیانی مختصر از ویژگی‌های فرازمانی ایشان است که می‌تواند محل گفت وگوی میان‌نسلی قرار بگیرد.