کتابخوانیِ رفاقتی با محیط زیست
صابری، مهاجر
24 آبان هر سال، هفته کتاب و کتاب‌‌‌‌خوانی آغاز میشود؛ روزهایی که طی آن قرار است توجه‌‌‌‌مان به اهمیت کتابخواندن، کتابهای خوب و ... جلب شود. اما شاید کنار همه این‌‌‌‌ها بد نباشد روش‌‌‌‌هایی را هم مرور کنیم که طی آن‌‌‌‌ها هم خوب کتاب بخوانیم، هم کتاب خوب بخوانیم، هم هوای محیط زیست را داشته باشیم، در هزینه‌‌‌‌ها صرفه‌‌‌‌جویی کنیم و کتاب‌‌‌‌های‌‌‌‌مان جای کمتری را اشغال کنند تا ناچار نباشیم در هر اسباب‌‌‌‌کشی بی‌‌‌‌خیال چندتایی از آن‌‌‌‌ها شویم. با مرور این روش‌‌‌‌ها همراه ما باشید.کتابهایی با کاغذ بالکی بخریم
کاغذهای بالکی سبک هستند؛ خواندن‌‌‌‌شان به‌‌‌‌خاطر زمینه تیره راحتتر است؛ کاغذهایی هستند دوستدار محیط زیست و... اما این کاغذها چه ویژگی‌‌‌‌هایی دارند؟ کاغذ بالکی (Bulky ) یا حجیم از انواع کاغذهای افست است که در مقایسه با کاغذ افست استاندارد تا دوبرابر حجیم‌تر است و برای همین تراکمی متفاوت و در نهایت وزنی به مراتب سبک‌‌‌‌تر دارد. فرمول ساخت منحصر به فرد در تهیه خمیره این کاغذ در مقایسه با کاغذ معمولی باعث ضخامت و استحکام از یک سو و سبکی و وزن کم آن از سوی دیگر است؛ به طوری‌که ضخامت کاغذ معمولی 90 میکرون است و ضخامت کاغذ بالکی حدود 140 میکرون. کاغذ بالکی با بافت بسیار نرم به دلیل وزن بسیار کمی که دارد برای تهیه انواع کتابهای پرقطر مانند رمان‌ها و کتابهای تاریخی بسیار مناسب است. برخلاف کاغذهای معمولی به رنگ سفید نیست و بیشتر به رنگ چوب است. به دلیل رنگ خاصی که دارد، هنگام مطالعه چشم را خسته نمی‌کند و به همین دلیل بسیار پرطرفدار است. کاغذ بالکی دوستدار محیط زیست است چون یکی از ویژگی‌های آن نحوه ساخت آن است که کاملا مکانیکی است؛ به این صورت که در تولید آن پس از آسیاب چوب مورد استفاده، فیبر آن جدا و خمیر این کاغذ تولید میشود. نکته قابل توجه این است که در مراحل تهیه آن، مواد شیمیایی که برای سفید کردن کاغذ استفاده میشود، کاربرد ندارد و همین ویژگی باعث میشود به راحتی به طبیعت بازگردد.
تفاوت‌‌‌‌های کاغذ بالکی با معمولی و کاهی
همان‌‌‌‌طور که گفتیم کتابهایی که با کاغذ بالکی چاپ میشوند، معمولاً خوشرنگ‌تر و خواناتر هستند و رنگ‌های چاپ شده بر این نوع کاغذ بهتر نمایان میشوند. اما کاغذ کاهی، معمولاً از الیاف طبیعی مانند کاه و خرده چوب تولید شده و به خاطر رنگ زرد مایل به قهوه‌ای و بافت نرم‌شان شناخته میشوند. این نوع کاغذ معمولاً در چاپ موارد درجه دو استفاده میشود؛ زیرا به دلیل فرایند تولید ساده، معمولاً قیمت پایینی دارد. اما جنس خاص آن و بافت متخلخل کاغذ بالکی باعث میشود کپی گرفتن از آن به راحتی امکان پذیر نباشد، به همین دلیل برای اوراق رسمی و مدارک قانونی، کاغذ مناسبی نیست. گاهی به دلیل رنگ کرم کاغذ بالکی برخی آن را با کاغذ کاهی اشتباه می‌گیرند اما در واقع تنها شباهت موجود، رنگ این دو کاغذ است و کاغذ بالکی به لحاظ جنس و بافت بسیار متفاوت است و کیفیت بسیار بالاتری دارد. برخلاف کاغذ بالکی، کاغذهای کاهی بسیار نازک و ارزان قیمت هستند و بیشتر برای چرکنویسی تهیه میشوند.
کتابخوان بخریم
راه دیگر این است که یک کتابخوان بخریم که از فناوری جوهر الکترونیک استفاده می‌‌‌‌کند؛ کتاب‌‌‌‌خوان‌‌‌‌ها شاید شبیه تبلت باشند اما به اشکال مختلف با تبلت‌‌‌‌ها متفاوت بوده و کاربری‌‌‌‌شان در حوزه کتاب است. البته لازمه استفاده از کتابخوان داشتن اشتراک پلتفرمهای قانونی، یا خرید نسخه‌‌‌‌های الکترونیک است. اگر می‌‌‌‌خواهید با خرید یک کتابخوان، سراغ نسخه‌‌‌‌های غیرقانونی بروید یا از پی‌‌‌‌دی‌‌‌‌اف‌‌‌‌های تلگرامی استفاده کنید، شاید به محیط زیست کمک کرده باشید اما اقتصاد بازار نشر را به‌‌‌‌خطر انداخته‌‌‌‌اید و این کارتان باعث میشود سهمی اقتصادی از کتاب‌‌‌‌خوانی شما به دست چرخه تولید محتوا و ... نرسد و امکان تولید آثار بعدی از آنان سلب شود.
تفاوت کتابخوان با تبلت
دستگاه کتابخوان یا بوکریدر دستگاه قابل حملی است که اختصاصا برای خواندن کتابهای الکترونیکی طراحی شده و به‌‌‌‌‌‌رغم آن‌‌‌‌‌‌که اندازه و ظاهرشان تا حدودی شبیه تبلت است اما با جوهر الکترونیک (EInk) کار می‌کنند. استفاده از جوهر الکترونیک در صفحه نمایش باعث میشود تا نوری از صفحه به چشم بازتاب نشود. به همین دلیل هنگام کتابخواندن در یک دستگاه کتابخوان چشم دیرتر خسته میشود و حسی شبیه خواندن کتابهای کاغذی دارد. از طرفی دستگاههای کتابخوان مصرف برق کمی دارند و می‌توانند تا هفته‌ها بدون شارژ کار کنند. درحالی‌‌‌‌‌‌که اپلیکیشن‌ها معمولا روی گوشی همراه و تبلت نصب میشوند، به همین دلیل باتری‌شان زودتر خالی میشود و حداکثر چند روز می‌توانند بدون شارژ بمانند. بد نیست بدانید بیشتر دستگاههای کتابخوان کارهای دیگری مثل مرور وب، یادداشت‌برداری و گوش دادن به موسیقی را هم به صورت محدود می‌توانند انجام دهند. نکته دیگر این‌‌‌‌‌‌که کتاب‌‌‌‌خوان‌‌‌‌ها مناسب تماشای فیلم نیستند و برای همین حواس‌‌‌‌‌‌تان را از مطالعه پرت نمی‌‌‌‌‌‌کنند.
پایان چالش فضا و وزن
کتاب‌‌‌‌خوان‌‌‌‌ها وزنی ندارند؛ همزمان می‌‌‌‌‌‌توانید چند کتاب را بخوانید. در محیط‌‌‌‌‌‌هایی که معطل می‌‌‌‌‌‌شوید مثل مترو و اتوبوس، استفاده از کتاب‌‌‌‌خوان‌‌‌‌ها خیلی راحتتر است تا این‌‌‌‌‌‌که چند جلد کتاب همراه داشته باشید. شما با یک کتابخوان 8 اینچی که حدود 15 میلیون تومان قیمت دارد می‌‌‌‌‌‌توانید یک کتابخانه بزرگ و جذاب را همه‌‌‌‌‌‌جا همراه خود داشته باشید. درحالی‌‌‌‌‌‌که در شرایط عادی، افراد کتابخوان باید یک اتاق و چند کتابخانه را به کتاب‌‌‌‌‌‌های‌‌‌‌‌‌شان اختصاص دهند. در کنار همه منافع شخصی همسو با محیط‌‌‌‌‌‌زیست هم خواهید بود. البته برای کودکان که می‌‌‌‌‌‌خواهند جذب کتاب‌‌‌‌خوانی شوند کتابخوان توصیه نمی‌‌‌‌‌‌شود.
کتاب صوتی را دریابیدبیشتر کتاب‌‌‌‌‌‌خوان‌‌‌‌‌‌های حرفه‌‌‌‌‌‌ای نسخه فیزیکی کتاب، بوی کاغذ و حس و حالش را دوست دارند. خب این‌‌‌‌‌‌که بتوانیم هرجای کتاب که خواستیم چیزی بنویسیم، روی کتاب یادگاری بنویسیم یا بعداً کتاب‌‌‌‌‌‌مان را به دیگران امانت بدهیم کم چیزی نیست. اما خیلی وقت‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌توان وقت‌‌‌‌‌‌های مرده را در پیاده‌‌‌‌‌‌روی، سفرهای بین شهری و حتی قبل از خواب با گوش دادن به کتابهای صوتی زنده کرد. به ویژه این‌‌‌‌‌‌که بسیاری از کتابهای داستانی که این روزها توسط پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها و ناشران تبدیل به نسخه صوتی میشوند اجرای گیرایی دارند و از قضا فضای رمان هم در بیشتر اوقات تمرکز آن‌‌‌‌‌‌چنانی نمی‌‌‌‌‌‌خواهد. هرچند گوش کردن یک کتاب روان‌‌‌‌‌‌شناسی، متون قدیمی، سفرنامه‌‌‌‌‌‌های قدیمی، توسعه فردی یا آثار تخصصی به صورت صوتی چندان مطلوب نیست. نکته جالب درباره استفاده از کتابهای صوتی آن است که در نرم‌‌‌‌‌‌افزارها و پلتفرمهای مربوط به این موضوع می‌‌‌‌‌‌توان سرعت خوانش را هم تنظیم کرد و مزایایی مثل قیمت مناسب‌‌‌‌‌‌تر، حجم به مراتب کمتر و همخوانی با محیط زیست هم رعایت میشود.