یاقوت سرخ بجستان در حسرت صنایع تبدیلی
انار از تولیدات اصلی و مهم شهرستان بجستان است و سالانه افزون بر ۱۶ هزار و ۵۰۰ تن محصول از انارستان‌های این شهرستان برداشت می‌شود. شهرستان بجستان با هزار و ۱۰۰ هکتار باغ انار از مناطق مهم تولید این محصول در کشور و یکی از مراکز اصلی تولید آن در استان خراسان رضوی به شمار می رود که کیفیت و تنوع بالای انار تولیدی بجستان و همچنین استفاده نکردن از سموم و کودهای شیمیایی، موجب افزایش بازارپسندی آن شده است. به گزارش ایرنا، ایران با تولید یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن از مجموع ۶ میلیون تن انار تولیدی در جهان، بعد از هند و چین، سومین تولید کننده عمده این محصول محسوب می‌شود. از مجموع 8 هزار و ۱۰۰ هکتار باغ انار خراسان رضوی، شهرستان بجستان با هزار و ۱۰۰ هکتار، رتبه سوم استان را دارد که بیشترین انارستان های آن در بخش مرکزی و نیز مناطقی مانند «جزین، مزار و صلح‌آباد» متمرکز است. اکنون ۶ هزار و ۷۰۰ بهره بردار در بخش کشاورزی شهرستان بجستان وجود دارند که از این رقم هزار و ۸۰۰ نفر به صورت مستقیم در زمینه کشت، تولید و برداشت انار فعالیت می کنند. بیشترین گونه های انار تولیدی بجستان شامل انواع «بجستانی، شیشه کپ، ملس، پیش‌رس و خزر» است و از ویژگی های انار این شهرستان می توان به طعم مطلوب، ماندگاری طولانی و نرمی هسته آن اشاره کرد و با توجه به شیوه تولید می توان انار بجستان را محصولی ارگانیک دانست.نبود صنایع تبدیلی و سودی که نصیب دلالان می شود
افزایش ارزش افزوده و کاهش ضایعات تولید، بستر رونق و توسعه کمی و کیفی بخش کشاورزی را فراهم می کند و تحقق این مهم نیازمند توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و پیوند میان صنعت و دانشگاه و صنایع دانش بنیان است. ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی دارای برخی اثرهای اقتصادی است که موجب ایجاد ارزش افزوده، رونق اشتغال، ایجاد درآمدهای ارزی و همچنین استفاده بیشتر از محصولات کشاورزی می شود و به این ترتیب از اتلاف و ضایع شدن محصولات جلوگیری می شود. شهرستان بجستان با وجود ظرفیت های خوب در تولید انار از نبود سردخانه برای نگهداری و همچنین صنایع تبدیلی و تکمیلی انار رنج می برد و به همین دلیل بخش زیادی از محصول تولیدی این شهرستان به مصرف تازه خوری می رسد و یا به سایر نقاط ارسال می شود،به همین دلیل کشاورزان بجستانی مجبورند انارهای خود را در فصل پاییز و زمان برداشت به دلال ها یا مراکز خرید با قیمت ناچیز بفروشند.
نبود سردخانه برای نگهداری محصول انار
یکی از کشاورزان بجستانی نبود سردخانه برای نگهداری و نیز صنایع فراوری و بسته بندی انار را از مشکلات مهم این شهرستان برشمرد و گفت: این معضل موجب از بین رفتن محصول انار بعد از یک بازه زمانی مشخص پس از جمع آوری می شود. محمدرضا محمدی ادامه داد: بجستان به عنوان قطب تولید انار از نبود صنایع تبدیلی و واحدهای زیربنایی مانند سردخانه برای نگهداری محصول انار رنج می برد و ساخت سردخانه برای نگهداری انار در مدت زمان بیشتر، ضروری است. علیرضا حمیدی، دیگر کشاورز بجستانی هم گفت: نبود بازار فروش مناسب و از طرفی دغدغه باغداران برای نگهداری انار برداشتی، موجب شده که واسطه ها دسترنج کشاورزان را با قیمت ناچیز از آنان خریداری کنند و با قیمتی بالاتر در بازار مصرف به فروش برسانند که تنها سود ناچیزی نصیب تولیدکنندگان می شود.یک استاد دانشگاه نیز ایجاد پیوند و ارتباط بین بخش کشاورزی و دانشگاه ها برای بهره گیری از فناوری های نوین در کشت و تولید و بهره وری انار را ضروری دانست. ابوالقاسم شفیعی ادامه داد: باید از سرمایه گذاران متقاضی راه اندازی صنایع تبدیلی و تکمیلی حمایت و با به کارگیری فناوری های نوین، محصولات جدیدی تولید کرد.
رئیس شورای اسلامی بجستان نیز توسعه صنایع تبدیلی در بخش های مختلف کشاورزی و از جمله انار را از نیازهای مهم این شهرستان ذکر کرد و گفت: این مسئله علاوه بر رونق تولید از حیف و میل و از بین رفتن بخش زیادی از محصول انار تولیدی بجستان جلوگیری می کند. حسین قربان زاده افزود: با پیگیری های انجام شده یک سرمایه گذار آماده سرمایه گذاری تا مبلغ ۱۰۰ میلیارد ریال برای ساخت واحد فراوری و سردخانه این محصولات است ولی برخی از ادارات همکاری لازم را برای واگذاری زمین نمی کنند. وی تصریح کرد: در صورت واگذاری زمین و سایر امکانات مورد نیاز، بستر لازم برای سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی شهرستان بجستان فراهم است.
مدیر جهاد کشاورزی بجستان هم، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی را از نیازهای مهم این شهرستان در بخش انار دانست و گفت: به دلیل نبود سرمایه گذاری مناسب و همچنین نبود واحد صنعتی کنسانتره انار، بخش عمده محصول انار بجستان به بازار عرضه می شود و به مصرف تازه خوری می رسد و بخش اندکی نیز به صورت سنتی، ابتدایی و غیراقتصادی در منازل فرآوری و به رب و برخی دسرهای خوراکی تبدیل می شود. حجت حسن نیا افزود: مجوز ایجاد یک سردخانه نگهداری محصول انار با ظرفیت هزار تن در بجستان دریافت شده که برای احداث آن نیازمند تخصیص تسهیلات دولتی هستیم. وی وجود دلالان را از مشکلات مهم بخش کشاورزی دانست و گفت: همه ساله در زمان برداشت انار تعداد زیادی از دلالان، دسترنج باغداران را به قیمت ناچیز خریداری کرده و پس از مدتی با قیمت های بسیار بالاتر در بازار عرضه می کنند. مدیر جهاد کشاورزی بجستان بیان کرد: توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی از جمله درخصوص محصول انار از رویکردهای مهم این اداره در سال جاری است و در این راستا از سرمایه گذاران با پرداخت تسهیلات حمایت می شود.
از سرمایه گذاران در بخش صنایع تبدیلی حمایت می کنیم
نماینده گناباد و بجستان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به ظرفیت های بجستان در تولید محصولات کشاورزی و از جمله انار گفت: باید با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی ارزش افزوده اقتصادی تولیدات این بخش افزایش یابد. هادی محمدپور افزود: از افراد متقاضی سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی، در زمینه های مختلف شامل تامین زمین، تسهیلات و تامین امکانات زیربنایی حمایت می شود.
همچنین استاندار خراسان رضوی، به تازگی توسعه کمی و کیفی و رونق اقتصادی کشاورزی استان را نیازمند توجه به صنایع تبدیلی و تکمیل زنجیره تولید و بهره برداری اصولی از منابع آبی دانسته بود. غلامحسین مظفری افزوده بود: با توجه به محدودیت منابع آبی باید با برنامه ریزی منسجم و هدفمند و تکمیل زنجیره تولید، محصولات بخش کشاورزی و به خصوص انار با بالاترین ارزش افزوده تولید شود.