ماجرای گام بلند «ماسک» برای چندسیاره‌ای کردن زندگی انسان‌ها
مجید حسین زاده| روزنامه‌نگار
شرکت اسپیس‌ایکس که توسط «ایلان ماسک» اداره می‌شود ششمین پرتاب آزمایشی استارشیپ را روز گذشته انجام داد؛ موشکی که به‌عنوان قدرتمندترین پرتابگر تاریخ شناخته می‌شود. مأموریت اصلی این پرتاب، آزمایش توانایی‌های پرتاب و بازیابی سامانه‌های استارشیپ به‌منظور آماده‌سازی برای سفر به ماه و در نهایت مریخ بود. در مینی پرونده امروز زندگی‌سلام از آنچه باید درباره موشک «استارشیپ» و ماجرای ششمین پرتاب آن بدانید، خواهیم گفت.
برنامه‌ریزی از 20 سال پیش
درباره «ایلان ماسک» چیزهای زیادی می‌توان گفت اما نمی‌توان انکار کرد که این کارآفرین و مهندس به طور جدی صنعت هوافضا را با «اسپیس ایکس» تکان داده است. این شرکت خصوصی مهندسی هوافضا نخستین بار ۲۰ سال پیش توسط ماسک راه‌اندازی شد و در حال حاضر به یک نیروی پیشرو در حمل و نقل فضایی و نوآوری تبدیل شده است. یکی از موضوعات مورد توجه، موشک «استارشیپ» شرکت اسپیس ایکس است. جدیدترین استارشیپ برای کاهش هزینه‌های حمل و نقل و ضایعات ناشی از سفرهای فضایی طراحی شده است که به لطف طراحی آیرودینامیکی و سیستم حمل و نقل کاملا قابل استفاده مجدد می‌تواند شکل پایدارتری از اکتشافات هوافضا و گردشگری فضایی را فراهم کند.
موشک استارشیپ چیست؟
استارشیپ، یک سیستم حمل‌ونقل برای اعماق فضاست که بسیاری از کارشناسان صنعت و فضانوردان آن را یک عامل تغییر در اکتشافات فضایی و آینده سفرهای فضایی شامل گردشگری فضایی تجاری و تحقیقات بیشتر در حوزه هوافضا می‌نامند. استارشیپ یک سیستم حمل و نقل کاملا قابل استفاده مجدد است که برای حمل خدمه و محموله به ماه، مریخ و مدار زمین طراحی شده است. این پرتابگر فوق سنگین، بلندترین و قوی‌ترین وسیله پرتابی به شمار می‌رود که تاکنون ساخته شده اما به همان اندازه مهم است که توجه داشته باشیم که این پیشرفت در مهندسی هوافضا، به ایجاد آینده‌ای سازگارتر با محیط زیست و پایدارتر در اکتشافات فضایی کمک می‌کند. نکته دیگر این‌که تاکنون چنین آزمایش‌هایی معمولا توسط ناسا انجام می‌شد اما این‌که یک نفر شخصا مثل «ایلان ماسک» پای کار آن بیاید، جالب است.
در آخرین پرتاب چه اتفاقی افتاد؟
بزرگ‌ترین و قدرتمندترین راکت تاریخ در ششمین پرتاب آزمایشی خود نتوانست موفقیت آزمایشی قبلی را تکرار کند. فضاپیمای 122 متری استارشیپ حوالی ساعت 01:30 بامداد دیروز از مرکز استاربیس در جنوب تگزاس پرتاب شد. اسپیس ایکس قصد داشت موفقیت مأموریت قبلی خود در دریافت بوستر سوپر هوی با بازوهای برج پرتاب را تکرار کند اما دقایقی پس از پرتاب مشخص شد معیارهای لازم برای این کار برآورده نشده است؛ در نتیجه، مأموریت تغییر کرد و این بوستر فوق‌سنگین به‌صورت کنترل‌شده در خلیج مکزیک در آب فرود آمد. پس از موفقیت پنجمین پرتاب آزمایشی استارشیپ، انتظارات برای پرتاب ششم بالا بود و حتی دونالد ترامپ هم شخصاً به جنوب تگزاس سفر کرد تا این مأموریت را تماشا کند. باتوجه‌به همکاری‌های ماسک و ترامپ در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، این مراوده چندان دور از ذهن نبود. هرچند بخش بالایی فضاپیما که با نام استارشیپ یا شیپ شناخته می‌شود در مسیری مشابه پرواز پنجم قرار گرفت و حدود 65 دقیقه پس از پرتاب، در شمال غرب استرالیا در اقیانوس هند درون آب فرود آمد. در جریان این پرتاب، راکت با موفقیت از سکوی پرتاب جدا و مرحله نخست مأموریت به‌خوبی انجام شد. همچنین بخش فوقانی راکت طبق برنامه ریزی در اقیانوس هند فرود آمد. اما در مرحله بازگشت، بوستر اصلی دچار نقص فنی شد و به انفجار انجامید. به‌رغم این شکست، ایلان ماسک این آزمایش را «فرصتی برای یادگیری» توصیف کرد.
استارشیپ چقدر هزینه دارد؟
ماسک به تازگی اعلام کرد که موشک استارشیپ، کمتر از ۱۰ میلیون دلار هزینه داشته که به طور قابل توجهی ارزان‌تر از استاندارد کنونی صنعت است. ماسک اضافه کرد که انتظار دارد به همراه افزایش سفرهای فضایی با استارشیپ، هزینه هر پرواز آن نهایتا به یک میلیون دلار برسد. برای درک بهتر این موضوع باید توجه داشت که هزینه کنونی پرواز با موشک «فالکون» اسپیس ایکس، نزدیک به ۶۲ میلیون دلار است و پروازهای خصوصی ناسا به «ایستگاه فضایی بین‌المللی»، هر کدام ۵۵ میلیون دلار فروخته می‌شوند.
به‌دنبال چندسیاره‌ای کردن زندگی انسان‌ها
این مأموریت حامل یک موز بود تا وضعیت گرانش بر آن مشخص شود. همچنین شیپ حدود 38 دقیقه پس از پرتاب، یکی از 6 موتور رپتور خود را به‌طور مختصر روشن کرد. علاوه‌براین، آزمایش ششم شامل تغییراتی در سپر حرارتی شیپ بود که از این فضاپیما هنگام ورود مجدد به جو زمین محافظت می‌کند. ایلان ماسک اعلام کرده شیپ بار دیگر در آب فرود می‌آید و بعد در آزمایش هفتم اسپیس ایکس تلاش می‌کند آن را با بازوهای برج پرتاب بگیرد. اسپیس‌ایکس اعلام کرد که این نتایج در راستای بهبود عملکرد راکت و نزدیک‌تر شدن به هدف نهایی، یعنی چندسیاره‌ای کردن زندگی انسان‌ها، بسیار ارزشمند بوده است.
