printlogo


آوازه «شکارچی‌تانک» ایرانی در پایگاه‌انگلیسی
فائزه مهاجر  |  روزنامه‌نگار


 ایثار و جان‌فشانی‌های نیروهای دریایی ارتش کشورمان در مقابل حملات دریایی و هوایی دشمن، همیشه زبانزد عام و خاص بوده است. در پی آغاز جنگ تحمیلی عراق با ایران در روز ۷ آذر سال ۱۳۵۹ دلاوران دریادل نیروی دریایی ارتش کشورمان در یک عملیات غرورآفرین به نام «مروارید» در خلیج‌فارس حماسه آفریدند و در نبردی رو در رو با بعثی‌ها و انهدام ۱۱ واحد سطحی، تعدادی از ناوچه‌های موشک‌انداز «اوزا»ی دشمن را منهدم کردند. در عملیات مروارید، ماموریت نیروی هوایی ارتش که همانا باز نگه داشتن خطوط مواصلاتی دریایی خودی و بستن خطوط مواصلات دریایی دشمن بود، به‌طور کامل محقق شد. در پی این عملیات، علاوه بر قطع صدور نفت از طریق پایانه‌های نفتی البکر و الامیه، بر اثر انهدام بخش اعظم توان دریایی ارتش بعثی عراق، تسلط دریایی ایران در منطقه خلیج فارس به طور کامل تحقق یافت و بنادر و جزایر و تاسیسات ایران تا پایان دفاع‌مقدس توسط یگان‌های سطحی دریایی دشمن مورد تهدید قرار نگرفت. در مقابل در تمام این مدت راه‌های مواصلات دریایی دشمن مسدود شد و هیچ کشتی تجاری و نفتکش نتوانست به ساحل و بنادر آن تردد کند. این روز به پاس گرامی داشت فداکاری‌ها و جانبازی‌های رزم‌آوران قهرمان نیروی دریایی در کسب این پیروزی عظیم، به نام «روز نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران» نام گذاری شد. به‌رغم این که در طول هشت سال دفاع مقدس، آب‌های نیلگون خلیج فارس، بزرگ ترین نبرد‌های دریایی را به خود دیده است اما همچنان از عملیات ناوچه پیکان موسوم به عملیات «مروارید» به عنوان بزرگ ترین نبرد دریایی خلیج فارس یاد می‌شود. به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی سلام از «شهید محمدعلی صفا» فرمانده نیروهای کماندوی نیروی دریایی ارتش در دوران ابتدای جنگ خواهیم گفت که دوره‌های ویژه انهدام تانک و ناو را در پایگاه‌های انگلیس و آمریکا گذرانده و در روزهای ابتدایی مقاومت خرمشهر حماسه آفرید. او رکورددار شکار تانک در جهان بود و به کماندویی معروف شد که استاد انهدام «ناوهای آمریکایی» بود.


تکاوری از بجنورد تا انگلیس
امیرسرتیپ محمدعلی صفا در 16 اسفند ماه  1328 در شهرستان بجنورد در استان خراسان شمالی به‌دنیا آمد. پس از تکمیل تحصیلات در دی ماه 1343 وارد ارتش شد. پس از گذراندن دوره‌های مقدماتی در آزمون ورودی پایگاه کماندویی نیروی دریایی شرکت کرد. در این آزمون 250 نفر از یگان‌های مختلف ارتش انتخاب شدند و به مدت 18 ماه به تمرین پرداختند. پایگاه کماندویی «رویال مارین» انگلستان مهم ترین مرکز تربیت کماندو و چریک در دنیا و معروف به موش‌های صحرا مکانی بود که محمدعلی صفا برای گذراندن دوره‌های تخصصی کماندویی در آن انتخاب شد. فرماندهان محمدعلی با دیدن استعداد فوق‌العاده این کماندوی بی نظیر نیروی دریایی ارتش، تصمیم گرفتند او را برای آموزش‌های سخت و تخصصی کماندویی به بهترین پایگاه‌های جهان بفرستند.

بازگشت کماندوی ممتاز
 ارتش‌های جهان به ایران
این تکاور قهرمان در خارج از ایران دوره‌های تکمیلی کماندویی از قبیل S.P.S، شکار تانک، چتربازی، پرش از ارتفاع، دوره‌های تخصصی تارزان کورس ژاپن، دوره‌های رزمی جودو، کونگ فو و جنگ در خشکی، دریا و هوا را به مدت یک سال آموزش دید و محمدعلی در تمام این دوره‌ها به عنوان نیروی ممتاز معرفی شد. تلاش‌های او موجب شد عنوان و مدرک متخصص شکار تانک را از پایگاه کماندویی «رویال مارین» دریافت کند. محمدعلی صفا به دلیل کسب عنوان ممتازی در این دوره‌ها و کسب عنوان کماندوی برتر و مقام اول کماندویی ارتش‌های جهان بار دیگر تحسین فرماندهان خود را برانگیخت و برای آموزش دوره‌های تخصصی انهدام ناوهای جنگی به پایگاه کماندویی جان. اف .کندی آمریکا اعزام شد. صفا پس از تلاش و پشتکار فراوان برای گذراندن دوره‌های آموزشی مختلف در این پایگاه کماندویی آمریکا، برای نخستین بار در ایران مدرک تخصصی کماندوی ویژه با عنوان انهدام ناوهای جنگی را به دست آورد. شجاعت مثال‌زدنی محمدعلی در عملیات‌های آموزشی و استعداد فوق‌العاده این قهرمان باعث شد برای دوره‌های کماندویی زندگی در شرایط سخت به نام Long Hope (امید طولانی) در جنگل‌های آمازون هم انتخاب شود. اما مرد غیرتمند نیروی دریایی تصمیم دیگری گرفت. محمدعلی که تمام هدفش پرورش نیروی کارآمد و آموزش آموخته‌های ارزشمندش به جوانان هموطنش بود از رفتن به دوره جنگل‌های آمازون منصرف شد و به ایران بازگشت تا کماندوهایی همچون خود تربیت کند. صفا پس از بازگشت به ایران به بوشهر رفت و در پایگاه کماندوی بوشهر به سمت مربی مشغول آموزش تکاوران دریایی ارتش شد.

در درگیری با ضد انقلاب به شدت مجروح شد
در روزهای اول پیروزی انقلاب که کشور شرایط خاصی داشت و افراد ضدانقلاب در گوشه و کنار، آشوبگری می‌کردند محمدعلی همگام با مردم به دفاع از انقلاب پرداخت. صفا در هنگام درگیری با نیروهای ضد انقلاب از راه دور هدف تیراندازی قرار گرفت و از ناحیه شکم به شدت مجروح شد. گفته می‌شود در آن لحظه از پشت به او شلیک و سبب شد که روده‌هایش بیرون بریزد. شهید صفا خودش روده‌هایش را بالا آورد تا خونریزی‌اش کم شود. سپس خود را درون جوی آب می‌اندازد تا تیر بیشتری به طرفش شلیک نشود. پس از مجروح شدن وی را به بیمارستان انتقال دادند و پس از ۳ بار عمل جراحی قسمتی از روده‌های محمدعلی قطع و برداشته شد اما با روحیه قوی که داشت دوباره توانست سلامتی خود را به دست آورد. در خرمشهر یک افسر ارتش که جراح بود به دلیل این که شهید صفا زنده به تهران برسد وی را به‌صورت سرپایی جراحی کرد، پس‌ازآن شهید صفا سه بار دیگر توسط جراحان آلمان جراحی شد که پس از یک ماه و نیم بهبودی نسبی را به دست آورد.


چرا به او لقب شکارچی تانک دادند؟
همزمان با آغاز جنگ تحمیلی، صفا به‌رغم جراحت شدید و استراحت پزشکی دو ساله تصمیم گرفت خود را برای جنگ علیه دشمن بعثی آماده کند چراکه بر اساس باورهایش باید از تخصصش در جهت خدمت به کشور و مردمش استفاده می‌کرد. در 31 شهریور ماه 1359 ارتش بعثی عراق با تمام توان و ظرفیت به خرمشهر حمله کرد. در این حمله دو لشکر تانک و زرهی با تمام تجهیزات وارد خرمشهر شدند و نیمی از شهر را به اشغال خود درآوردند. در این زمان بود که محمدعلی به همراه کماندوهای نیروی تکاور ارتش در نیروی دریایی بوشهر در حالی‌که تعدادشان کمتر از یک دهم نیروهای عراقی بود برای مقابله با دشمن وارد عمل شد. در این نبرد نابرابر محمدعلی و هم‌رزمانش با شجاعت و رشادت توانستند این لشکر تجهیز شده را متوقف کنند و موفق به انهدام تعداد زیادی از تانک‌های دشمن شدند  که عملا منجر به فلج شدن ارتش بعثی شد. در این اتفاق منحصر به فرد 164 تانک‌ افسانه‌ای و فوق پیشرفته ارتش صدام با عنوان T-74 و T-72 منهدم شد که در نوع خود بی نظیر بود و محمدعلی با این اقدام توانست در یک هفته رکورد انهدام تانک را بشکند و به عنوان شکارچی تانک لقب یابد. در این نبرد 13 ناوچه جنگی ارتش عراق هم غرق شد. به دلیل خسارت سنگینی که بعد از این رشادت به ارتش دشمن وارد شد، صدام متجاوز پس از اشغال خرمشهر این شهر را گورستان تانک‌های خود نامید. ارتش و مردم به کمک هم و با جانفشانی بسیار توانستند 24 روز در برابر خیل عظیم تسلیحات زرهی دشمن مقاومت کنند. سرانجام در جریان این مقاومت، محمدعلی صفا در روز 4 آبان ماه سال 1359 و در حالی‌که بیشتر از 30 سال نداشت در اثر اصابت ترکش خمپاره به ناحیه پیشانی و پهلو به فیض شهادت نائل آمد. پس از اعلام خبر شهادت صفا، مردم شهر بجنورد در غم از دست‌دادن او به خیابان‌ها آمدند و برای این شهید پرافتخار عزاداری کردند. مردم بسیاری از شهرهای اطراف بجنورد و گرگان و مازندران هم برای شرکت در مراسم تشییع پیکر شهید محمدعلی صفا به بجنورد آمدند. در تهران، بجنورد و بوشهر خیابان‌هایی به نام این شهید والامقام نام‌گذاری شد. لحظه لحظه زندگی این قهرمان بی بدیل ایران یادآور مروت و جوانمردی، غیرت و حمیت، شجاعت و پایمردی و دلاوری و از خودگذشتگی بود.

تندیس محمدعلی در انگلستان
یکی از نکات جالب توجه درباره این مرد بزرگ ارسال نامه تسلیت پایگاه کماندویی «رویال مارین» انگلستان برای خانواده شهید صفا پس از اعلام خبر شهادت وی بود. این پایگاه بزرگ کماندویی با شنیدن این خبر، پس از ارسال نامه تسلیت اعلام کرد به دلیل شهادت این قهرمان بزرگ، سه روز پرچم پایگاه رویال مارین به صورت نیمه افراشته در اهتزاز خواهد بود. در ادامه بزرگداشت برای این شهید قهرمان، تندیسی از ژنرال محمدعلی صفا ساخته شد و در پایگاه رویال مارین قرار داده شد. همچنین پایگاهی با عنوان «شکارچی تانک، محمدعلی صفا» در انگلستان به یاد او بنا شد.(منبع: تسنیم)

​​​​​​​شهید «صفا» به روایت برادرش
«یوسف صفا» برادر این شهید در گفت‌و‌گویی که با «مهر» داشته، به نکات جالب و کمتر شنیده شده‌ای از زندگی این فرمانده نیروهای کماندوی نیروی دریایی ارتش جمهوری‌اسلامی اشاره می‌کند که در ادامه بخش‌هایی از آن را خواهید خواند.
بین سه هزار تکاور، اول شد
محمدعلی پس از پایان دوره دبیرستان به خاطر این که از قدرت بدنی بسیار بالایی برخوردار بود، تصمیم گرفت در رشته کماندویی تحصیل کند. به همین دلیل در آزمون دانشکده افسری، تکاوری را انتخاب کرد و پس‌ازآن وارد دانشکده تکاوری ارتش انگلستان شد و پس از طی ۱۸ ماه دوره‌های مقدماتی توانست پس از طی مراحل سخت و طاقت‌فرسا در انگلستان بین بیش از سه هزار نفر تکاور جهان مقام نخست را کسب کند.
دختر و پسرش، پزشک هستند
شهید صفا یک فرزند دختر و یک فرزند پسر دارد که هر دو پزشک هستند. دختر شهید صفا در حال حاضر فوق تخصص زنان و زایمان در تهران است که وی بر روی تابلویی در مطب خود نوشته است از بیماران بی‌بضاعت حق‌الزحمه جراحی دریافت نمی‌شود. سارا دلیل این اقدام خود را این‌گونه تعریف کرده بود که خون پدرم در رگ‌های من است و نمی‌توانم از بیماران بی‌بضاعت پول دریافت کنم. همچنین فرزند پسر شهید صفا به نام علی، داروساز است و در تهران زندگی می‌کند.
از قدرت بدنی‌اش به نفع مظلومان  استفاده می‌کرد
این شهید یار و یاور مظلومان و کوبنده زورگویان و ستمگران بود. شهید صفا کسی بود که از موقعیت نظامی، اجتماعی و قدرت بدنی و دفاعی بسیار بالایی برخوردار بود که از آن به نفع مظلومان و به یکسان استفاده می‌کرد. شهید صفا به روابط همسایه‌ها و دوستان بسیار اهمیت می‌داد و هر موقع به بجنورد می‌آمد با جعبه شیرینی به دیدن دوستان و همسایه‌ها می‌رفت. حتی اگر کسی بیمار می‌شد و بیماری او در بجنورد قابل‌درمان نبود او را به بیمارستان نیروی دریایی تهران که بهترین پزشکان در آن جا بودند، می‌برد.
وعده بهترین امکانات در انگلیس را به او دادند
شهید صفا از افسران مجرب تکاور دریایی محسوب می‌شد. از سوی پایگاه‌های کماندوی انگلستان و آمریکا در اسفند ۵۷ به او چند بار پیشنهاد شده بود تا به‌عنوان استاد و مربی آموزش‌های کماندویی در این دو کشور مشغول کار شود و با بهترین امکانات رفاهی وزندگی و آوردن بستگان درجه‌یک زندگی کند، اما شهید صفا در پاسخ ‌نامه این کشورها بیان می‌کرد که من با سرمایه ملت ایران توانسته‌ام دوره‌های کماندویی را به حد کمال برسانم و حالا باید در ایران به تعلیم و تربیت کماندوها کمر همت ببندم.
​​​​​​​