دست مریزاد!اما بی مایه فطیر است
بهروز بیهقی
گویا با نقش آفرینی در خور تمجید سید عباس صالحی،وزیر ارشاد که خود از اصحاب ثابت قدم کاروان فرهنگ ایران اسلامی به شمار می رود،قرار است سنتی حسنه باب شود؛سنت حسنه دیدار با ستون های فرهنگ و ادب ایران معاصر.در همین راستا پس از دیدار اخیر رئیس جمهور با استاد محمدعلی موحد،ادیب ،مورخ و مصحح برجسته معاصر،دکتر مسعود پزشکیان به دیدار دکتر رضا داوری اردکانی،فیلسوف و اندیشمند صاحب رای شتافت تا قدری از مظلومیت ساحت فرهنگ و اندیشه که در عین بنیادی بودن،همواره در حاشیه سیاست و اقتصاد قرار می گیرد،بکاهد.کاش این دلجویی تحسین آمیز با افزایش سهم فرهنگ و هنر در بودجه 1404 نیز درآمیزد تا قدم و قلم اهل فرهنگ و ادب را در مسیر اعتلای هویت قویم اسلامی ایرانی استوارتر سازد.برخی شنیده ها دست و دل دست اندرکاران فرهنگ و هنر کشور را می لرزاند که شوربختانه تنها 5/2 درصد از کل بودجه 1404 به عرصه راهبردی و بدیل ناپذیر فرهنگ و هنر اختصاص یافته است.با این همه،امیدواریم با پایمردی وزیر ارشاد محترم،این دیدارها استمرار یابد و گرد نسیان و فراموشی را از ردای فاخر فرهنگ و هنر ایران زمین بزداید و زمینه را برای پشتیبانی مالی پرمایه و عاجل تر از خادمان نجیب و صبور فرهنگ و هنر کشور فراهم آورد.
در دیدار با استاد داوری اردکانی چه گذشت؟
از این مقدمه که بگذریم سراغی از اخبار رسمی می گیریم تا بدانیم در دیدار صمیمانه پزشکیان با استاد داوری اردکانی چه گذشته است.بر پایه گزارشی که ایرنا منتشر کرده است،رئیس‌جمهور در دیدار رضا داوری اردکانی با اشاره به نگاه ویژه دولت چهاردهم به اصلاح و ارتقای نظام آموزشی، گفت: برای ارتقای کیفی نظام آموزشی برنامه‌هایی داریم که امیدوارم بتوانیم آن ها را عملی کنیم.
رئیس‌جمهور که شامگاه سه‌شنبه گذشته، با حضور در منزل استاد رضا داوری اردکانی با ایشان دیدار و گفت‌وگو کرد،ضمن تجلیل از این استاد فلسفه و جامعه شناسی گفت: جنابعالی از مفاخر و ذخایر علمی کشور هستید و اقدامات شما در جامعه ایران همواره ماندگار خواهد بود.
استاد داوری اردکانی نیز در این دیدار با تأکید بر اهمیت نظام آموزشی، گفت: من در سفری که به ژاپن داشتم از یکی از اساتید آن جا راز پیشرفت سریع و پایدارشان را پرسیدم که در پاسخ گفت ما در ژاپن از ۲۰۰ سال قبل تاکنون به نظام آموزشی توجه ویژه‌ای داشته‌ایم.
در این دیدار صمیمی، داوری اردکانی به ذکر خاطراتی از فعالیت‌های پزشکیان در دوره ریاستش بر دانشگاه علوم پزشکی تبریز و اقدامات آن زمان در هیئت امنای رشیدالدین فضل‌ا... پرداخت و گفت: من آن زمان اولین بار بود که پزشکیان را از نزدیک دیدم و با هم در هیئت امنای رشیدالدین فضل‌ا... کارهایی انجام دادیم. رشیدالدین فضل‌ا... در عصر خودش یک شهر دانشگاهی ساخته بود که یک نوآوری عظیم در جهان بود، اما متاسفانه امروز به اندازه‌ای که باید، شناخته شده نیست.
پزشکیان هم در این زمینه، گفت: رشیدالدین فضل‌ا... در زمان خود اقداماتی کرده که بی‌نظیر بوده است مثل ساخت یک شهر دانشگاهی که به صورت خود بنیاد اداره می‌شد و تمام هزینه‌هایش را هم خود مجموعه تأمین می‌کرد. نوع وقف‌ها و فرایندهای مدیریتی رشیدالدین فضل ا... در ربع رشیدی به گونه‌ای است که نظیر آن امروز در دانشگاه‌های معتبر دنیا اجرایی می‌شود و این خیلی عجیب است.
در پایان این ملاقات داوری اردکانی سه جلد از کتاب‌های خود به نام‌های «آزادی، قانون و سازمان»، «علوم انسانی و برنامه‌ریزی توسعه» و «اکنون و آینده ما» را به دکتر پزشکیان اهدا کرد.
مسیر برآمدن«فیلسوف فرهنگ»
در خور اشاره است،استاد داوری اردکانی، ۱۵ خرداد ۱۳۱۲ خورشیدی در اردکان به دنیا آمد. تحصیلات خود را تا دوره متوسطه در زادگاهش سپری کرد، سپس به اصفهان رفت و دوران نوجوانی و جوانی خود را در آن جا گذراند و در ۱۳۳۰ خورشیدی از دانشسرای مقدماتی اصفهان دیپلم گرفت و در همان سال در وزارت فرهنگ استخدام شد و چند سال در مدارس شهرهای اردکان، اراک، قم و تهران تدریس کرد.
وی در طول سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۴ خورشیدی برای فراگیری مقدمات علوم دینی به مدرسه صدر اصفهان رفت و بعد از آن تحصیلاتش را در رشته فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران تا درجه دکتری ادامه داد و در ۱۳۴۶ خورشیدی از رساله خود با عنوان «حکمت عملی افلاطون و ارسطو و تأثیر آن در فلسفه سیاسی فارابی» به راهنمایی دکتر یحیی مهدوی دفاع کرد.
داوری اردکانی پس از پایان تحصیل در ۱۳۴۶ ،از آموزش و پرورش به دانشگاه تهران منتقل شد و به عنوان عضو هیئت علمی این دانشگاه شروع به خدمت کرد. او در طول سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ در دانشگاه سوربن پاریس، در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ در انگلیس و در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ در دانشگاه جان هاپکینز آمریکا به مطالعه و پژوهش پرداخت.
این فیلسوف ایرانی در ۱۳۶۲ خورشیدی به درجه استاد تمامی دانشگاه تهران نائل آمد و در این سال‌ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی، بنیاد ایران‌شناسی و شورای عالی یونسکو در ایران مسئولیت‌هایی داشت که تنها بخشی از خدمات این شخصیت فرهنگی به شمار می‌آیند.
داوری اردکانی در زمینه تالیف کتاب، مقاله، سخنرانی و طرح‌های پژوهشی بسیار پر کار بوده به گونه‌ای که ۶۰ عنوان کتاب تالیف و چند عنوان کتاب هم ترجمه کرده است که از مهم‌ترین کتاب‌هایش می‌توان به این آثار اشاره کرد: نقد فرهنگ توسعه نیافتگی (انتشارات نقد فرهنگ، ۱۳۹۹)؛ کرونا، بلایی طبیعی یا تاریخی (نشر کتاب برتر، ۱۳۹۹)؛ درباره علوم انسانی (انتشارات پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، ۱۳۹۸)؛ خرد و توسعه (انتشارات سخن، ۱۳۹۷)؛ اکنون و آینده ما (انتشارات نقد فرهنگ، ۱۳۹۶)؛ فلسفه، سیاست و خشونت (انتشارات هرمس، چاپ اول: ۱۳۸۵)؛ فلسفه و انسان معاصر (مؤسسه توسعه دانش و پژوهش، ۱۳۸۳)؛ فلسفه تطبیقی (انتشارات ساقی ۱۳۸۳ و در ۱۳۹۱ توسط انتشارات سخن تجدید چاپ شد)؛ اندیشه و تمدن غربی (انتشارات ساقی، ۱۳۸۰)؛ سیری انتقادی در فلسفه کارل پوپر (مؤسسه اندیشه اسلامی، چاپ اول: ۱۳۷۹)؛ فرهنگ، خرد و آزادی (انتشارات ساقی ۱۳۷۸).
از افتخارات استاد داوری اردکانی به کسب نشان درجه یک دانش از رئیس‌جمهور وقت در ۱۳۸۴ ، دریافت عنوان استاد نمونه کشور در سال‌های 75-۱۳۷6، انتخاب به عنوان چهره ماندگار فرهنگی کشور در ۱۳۸۱، کسب عنوان فارابی‌شناس برجسته ایران (مفاخرپژوه برجسته) و دریافت تندیس ویژه فارابی از رئیس جمهور وقت در نخستین جشنواره بین‌المللی فارابی در ۱۳۸۶، کسب عنوان فیلسوف فرهنگ و تجلیل از طرف مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و چندین نهاد علمی و پژوهشی کشور در ۱۳۸۷ می‌توان اشاره کرد.