کافی‌ است سری به سایت‌های نیازمندی بزنید و نام انواع و اقسام حیوانات خانگی را جست‌و‌جوکنید. طولی ‌نمی‌کشد که با سیلی از آگهی‌های واگذاری سگ و گربه‌های خانگی، خرگوش، همستر، خوکچه هندی و... مواجه ‌می‌شوید. درست ‌است در این سایت‌ها واگذاری حیوانات خانگی حاوی این پیام است: «حیوان کالا نیست. بهتر است به جای خرید حیوانات خانگی، سرپرستی آن‌ها را به عهده بگیرید» اما تقریبا بیشتر آگهی‌ها در این سایت‌ها برای فروش حیوان خانگی است و نه واگذاری. در واقع فروشنده‌ها خودشان را به نام واگذارکننده جامی‌زنند اما در نهایت در  اولین مکالمه، پای پول و قیمت را برای معامله وسط ‌می‌کشند و شاید تخفیفی هم بدهند. در کشور ما هنوز تعریف مشخصی از حیوانات خانگی وجود ‌ندارد و حتی برخی از سوءاستفاده‌گرها با چند توجیه حیوانات آزاد و وحشی را هم در این دسته قرارمی‌دهند. ما در این پرونده می‌خواهیم نشان‌دهیم در حال حاضر واگذاری حیوانات‌خانگی به یک آشفته‌بازارِ پرسودی تبدیل ‌شده‌است که در آن به تنها چیزی که اهمیت داده‌نمی‌شود حقوق حیوانات است.
فروش‌های میلیونی پشت کلمه واگذاری!
آگهی‌های واگذاری حیوانات خانگی را در سایت‌ها بالا‌وپایین ‌می‌کنم. همه‌رقم حیوان با هر نژادی پیدا می‌شود. از سگ پامرانین عروسکی و سگ پودل مینی که کمی بزرگ‌تر از یک کف دست است تا گربه هیمالین و توله گربه اسکاتیش که هنوز یک‌ماهه نشده. با یکی از آگهی‌ها که مربوط به فروش یک سگ عروسکی است تماس‌می‌گیرم. از فردی که تلفن را جواب ‌می‌دهد شرایط واگذاری را می‌پرسم. می‌گوید: «ما پانسیون داریم. اون سگ سفید عروسکی که آگهی‌کردم 30میلیون تومنه. 20میلیونی هم دارم. یک سگ طلایی هم دارم که 15میلیون می‌دمش.»

بی‌توجهی به نیازهای حیوان برای سودجویی
شبکه‌های اجتماعی باعث رونق نگهداری از حیوانات خانگی شده؛ اما بیشتر آدم‌هایی که حیوان خانگی می‌گیرند صرفاً دنبال سرگرمی خودشان هستند و هیچ کاری به شرایط نگهداری از یک حیوان ندارند. حیواناتی که وابسته می‌شوند؛ مهارت زندگی در محیط را از دست می‌دهند. اساساً در خیلی از اوقات نگهداری از یک حیوان در آپارتمانی کوچک که امکان جست و خیز برای او نیست، آزار او محسوب می‌شود. با این نگاه از فروشنده درباره شرایط نگه‌داری این سگ‌ها در خانه می‌پرسم. جواب‌ می‌دهد: «بستگی به خودتان دارد. اگر از صبح تا شب هم توی خونه تنها باشه مشکلی واسش پیش نمیاد. فقط وسایلش کنارش باشه. اصلا بذاریدش خونه برید سفر! مشکلی نداره.» بعد از این آگهی به سراغ گربه‌ها می‌روم. آگهی مربوط به دو گربه کوچک خاکستری است. خانمی تلفن را برمی‌دارد و می‌گوید:«این توله گربه 50روزه است. به خودش متکی‌ است. می‌تونید صبح تا شب تنها بذاریدش و اون توی خونه واسه خودش می‌چرخه. مادر این توله‌ها، گربه خودمه. پنج تا بودن و دوتا از توله‌ها موندن. این توله رو هم 15میلیون‌ تومن می‌فروشم. برای غذا هم نگران نباش. بستگی داره بخوای بهش چی بدی. سینه مرغ، غذای خشک، رویال یا هپی‌کت. بعضیاش گرون‌تره. غذای خشک ترک هم ارزون‌تر درمیاد.» می‌پرسم خب اگر از مادرش جداشود، مشکلی پیش‌نمی‌آید؟ می‌گوید: «نه! گربه خودش از یه تایمی بچه‌ رو کنار می‌زنه. این توله هم هنوز کوچیکه قشنگ می‌تونی آموزشش بدی که دستشویی‌ رو خودش انجام بده و کجا بخوابه!»

دخترم دیگر گربه‌اش را دوست ندارد!
مورد دیگر گربه سفید است. مرد جوانی پاسخ می دهد و می گوید: «قیمت مد نظر من 2 و 500 است ولی چون می خوام واگذارش کنم، کمترم میدم. این گربه خانگی است و در پانسیون بزرگ نشده». می‌پرسم چرا می‌خواین واگذار کنین؟ می‌گوید: «پرنده داریم، تازه عروس هلندی گرفتم برای دخترم. دخترم می‌خواد با عروس هلندی بازی کنه اما می‌ترسیم گربه بلایی سر پرنده بیاورد. حالا هم دخترم  گربه را نمی خواد و می گه فقط عروس هلندی ام را دوست دارم». همان‌طور که توضیحات آن مرد را گوش می‌دهم که می‌گوید این گربه هزینه زیادی ندارد، واکسنش را هم زدیم  و... بعد از این مکالمه به این فکر می‌کنم که ما حیوان خانگی را در حد بازی پلی استیشن می‌بینیم که وقتی نسخه جدیدی ارائه شد، می‌توانیم بگذاریمش کنار. حالا از جنبه‌های دیگر نگهداری از برخی حیوانات برای منزل، همسایه‌ها و... صرف نظر کنیم که هر کدام از آن‌ها توام با مشکلات و دردسرهای زیادی است.

غافل از دردسرهای حیوان خانگی
نفر بعدی که با او تماس می‌گیرم عکس دو گربه را برای واگذاری، اما شما بخوانید خرید و فروش‌ به اشتراک گذاشته‌است که روی صورت یکی‌شان، زخم بزرگی‌است. این‌بار هم یک خانم گوشی را برمی‌دارد و این‌طور درباره گربه‌ها توضیح‌می‌دهد: «این گربه‌ها مال یکی از آشناهامون بوده. دخترشون مریض شد و بیمارستان بستری بود، نتونستن به اینا برسن و می‌خواستن توی خیابون رهاشون کنن. من نذاشتم و گفتم واگذارشون می‌کنم. گوش این گربه هیمالین «جرب» داشته و تحت درمان بوده. باید یه ویزیت دیگه بره دکتر و دارو بگیره تا خوبِ خوب شه. شاید بیشتر از 500هزارتومن خرجش نباشه. اون یکی هم سالمه ولی باهم دعواشون شده و این یکی رو پنگول کشیده». خیلی از افراد با دیدن عکس حیوانات ملوس نسبت به نگهداری از آن‌ها ترغیب می‌شوند و توجهی به دردسرهای ماجرا ندارند؛ اما بعد از کمی مشکل بدون توجه به این‌که حیوان به محیط جدیدش خو گرفته، دنبال واگذاری می‌روند که این هم یک نمونه‌اش بود.

فروش طوطی پرکن نصف قیمت!
البته بدسرپرستی تنها محدود به حیوانات خانگی مانند سگ و گربه نیست. پرنده‌ها به خصوص طوطی‌سانان از جمله موجوداتی هستند که به شدت تحت تاثیر رفتار سرپرست خود هستند. طوطی‌سانان بسیار عاطفی هستند، حافظه قوی دارند و اگر از صاحب خود کم‌محلی یا بی‌توجهی و رفتار بد ببینند به این موضوع واکنش‌ نشان‌داده، افسرده می‌شوند و تا مدت‌ها این رفتار را فراموش‌نمی‌کنند. وقتی پرنده با چنین رفتاری مواجه می‌شود پرهای خود را می‌کَنَد و ناراحتی‌اش را این‌طور نشان می‌دهد. «پرکَن» اصطلاح پرنده‌فروش‌ها و پرنده‌بازها در چنین موقعیت‌هایی‌ است. وقتی طوطی این کار را می‌کند از ریخت می‌افتد، صاحب پرنده هم اگر به آن دلبستگی نداشته‌باشد، درمانش نمی‌کند و به خودش اجازه ‌می‌دهد آن را با نصف قیمت حتی کمتر به فروش برساند. شبیه یکی از آگهی‌هایی که با آن ارتباط برقرار کردیم و دو کاسکوی پرکن را به فروش گذاشته بود. او در توضیح آگهی فروش نوشته‌بود: «کاسکوی دم قرمز ماده پرکن درمان شده و پراش در اومدن داره پر می شه. خال قرمز بالا 45 قیمتشه تقریبا نصف قیمت دارم میدم مشتری واقعی پای قفس تخفیف خوبی هم میدم. عکس دوم نر دم قرمزه جفتش مرده این‌طوری شده. قیمتشو خیلی مناسب گذاشتم ولی جای تخفیفم داره چون شرایط نگهداریشو ندارم ماده خال قرمز زیر 20 تومن میدم.» در میان آگهی‌های واگذاری‌شما بخوانید خرید‌و‌فروش‌ «خرگوش لوپ» هم پرطرفدار بود. این خرگوش به دلیل ظاهر بانمک و کوچکی که دارد محبوب‌تر از دیگر هم‌نوعان خود است. با یکی از آگهی‌های فروش که توله‌خرگوش لوپ را برای فروش گذاشته‌بود، تماس گرفتم. پسر جوانی تلفن را پاسخ‌می‌دهد و می‌گوید: «فعلا 4 تا توله دارم. خودم توله‌کشی‌کردم. تقریبا یک‌ماهه‌ان. غذاهای نرم هرچی واسشون بریزی، می‌خورن! خونه هم می شه نگهداری کرد و الان وقتِ آموزش‌شونه. شما هرکاری بکنید و بهشون آموزش بدین یادمی‌گیرن. می‌تونی توی قفس هم بذاریشون.»

​​​​​​​حواس‌تان به این نکته‌ها باشد!
4نکته‌ای که قبل از داشتن یک حیوان خانگی باید آن‌ها را بسنجید و بعد تصمیم ‌بگیرید
یک اصل در طبیعت وجوددارد که طبق آن نباید به سراغ نگهداری از حیواناتی که می‌توانند در محیط آزاد زندگی‌کنند، برویم. در طول سال‌های گذشته به دلایل مختلفی نگهداری از بعضی پرنده‌ها و حیوانات خانگی مانند سگ و گربه در ایران پررنگ‌تر از گذشته‌ شده‌است. اما بسیاری از اوقات دردسرهای هزینه نگهداری، خوراک و... باعث می‌شود دنبال فروش بروند. در مواردی هم حیوان خیلی زود دل بچه‌ای را که اصرار زیادی داشته می‌زند. در ادامه از نکاتی می‌گوییم که قبل از داشتن حیوان‌خانگی باید آن را خوب سنجید.

1 مطمئنی شرایطش را داری؟
چه بخواهید حیوان‌خانگی داشته‌باشید و چه بخواهید آن را واگذارکنید باید شرایط را بررسی‌کنید. بهتر است در قدم اول از خودتان بپرسید آیا شرایط نگهداری از حیوان (فضا، زمان کافی و...) را دارم؟ می‌توانم تا همیشه از حیوان خانگی‌ مراقبت‌کنم و اگر بیمارشد باز هم از آن نگهداری‌کنم؟ می‌توانم از پس هزینه‌های ماهانه حیوان خانگی (غذا، درمان، خاک و...) بربیایم؟  اگر به سفر بروم کسی می‌تواند از آن نگهداری‌کند؟ محیط خانه مناسب این تصمیم هست؟ حیوان خانگی با دیگر حیوانات خانه، یا اهالی منزل چالش نخواهد داشت؟ حتماً سگ‌های هاسکی را دیده‌اید که نژادشان مربوط به مناطق سردسیر است و در گرمای تابستان ما حسابی اذیت می‌شوند؛ پس باید بپرسید حیوانی که می‌خواهم داشته باشم زندگی‌اش تناسبی با اقلیم شهر و کشور ما دارد یا نه؟ این‌ها چند سوال خیلی مهم‌است که باید پاسخ‌تان به آن‌ها را قبل از داشتن حیوان خانگی، بررسی‌کنید. برای درک اهمیت این موضوع بد نیست بدانید قانون جدیدی در اسپانیا اجرایی شده‌است که طبق آن دادگاه‌های خانواده باید تکلیف حیوانات خانگی زوج‌ها را هنگام جدایی مشخص‌کنند و بگویند چه کسی بعد از جدایی باید از سگ، گربه، ماهی، لاک‌پشت یا پرنده خانواده مراقبت‌کند.
2حیوان خانگی، اسباب‌بازی نیست!
نتایج یک تحقیق تازه در موسسه «One Poll» نشان‌می‌دهد هر کودک آمریکایی به‌طور متوسط ماهانه 11بار از والدین خود می‌خواهد یک حیوان خانگی داشته‌باشند. این تقاضا کوچک و بزرگ نمی‌شناسد و گاهی از 6سالگی شروع‌می‌شود و حتی تا 18سالگی هم ادامه ‌دارد. فشار کودکان و عاملی مانند توجه به احساسات‌شان هیچ‌وقت دلیل خوبی برای آوردن حیوان خانگی نیست. حیوانات خانگی در طول روز تنها با ما در ارتباط اند و به مرور وابستگی عمیقی به صاحبان‌ خود پیدا می‌کنند. به همین‌دلیل نمی‌توانید هر وقت از آن‌ها خسته‌شدید یا شرایط زندگی‌تان تغییرکرد، سرپرست‌ را هم تغییربدهید. این را باید همیشه در نظر داشته‌باشید.
3شرایط خانواده و همسایه‌ را سنجیدی؟
«زوفوبیا» یا به زبان ساده‌تر «حیوان‌هراسی» در هرکسی می‌تواند وجود داشته‌باشد. برای مثال ممکن است برادرتان تا ابد از هر نوع سگی بترسد و از حضور آن در خانه دچار اضطراب‌شود. حتی شاید خواهرتان از پرنده و پرواز آن در خانه واقعا بترسد و وقتی پرنده در قفس نیست، قید حضور در جمع خانواده را بزند. همین‌طور بعضی افراد به موی گربه، بوی ماهی و... در خانه وسواس داشته‌باشند. بعد از خانواده نوبت به همسایه‌ها می‌رسد به‌خصوص اگر در آپارتمان‌هایی زندگی‌می‌کنید که حتی صدای پچ‌پچ همسایه را هم می‌شنوید. باید در نظر بگیرید حیوان خانگی طبق غریزه‌اش ممکن است سروصدای زیادی هم داشته‌باشد و روز و شب را از همسایه‌ها بگیرد. این‌ها مسائل قابل‌درکی‌ است که قبل از تصمیم برای داشتن یک حیوان خانگی باید درنظربگیرید.
4 حیوان خانگی، کالا نیست!
بیشتر حیوانات دست‌کم تا 2ماهگی به طور مداوم به خوردن شیر مادر نیاز دارند. نخوردن شیرکافی باعث بروز بیماری‌های زیادی در حیوان می‌شود و به همین دلیل نباید سراغ توله‌های زیر 2ماه رفت. این را در نظربگیرید که سرپرست، مسئول سلامت جسم و روان حیوان است. اگر حیوانات را دوست‌دارید، می‌توانید به حیواناتی که بیشتر در پناهگاه‌ها و مراکز حمایت از حیوانات هستند، کمک‌کنید.
​​​​​​​