​​​​​​​
تحولات جنوب سوریه پس از فروپاشی دولت اسد در دسامبر گذشته، صحنه شکل‌گیری نوعی اشغال نرم توسط رژیم صهیونیستی شده است. منطقه الحمیدیه که روزی در کنترل دولت مرکزی یا شورشیان بود، امروز زیر سایه اسرائیل قرار دارد؛ نه به‌طور رسمی، بلکه با تثبیت عملی حضور نظامی در منطقه حائل تحت نظارت سازمان ملل. یک پاسگاه نظامی اسرائیل به‌تازگی بر این منطقه نظارت دارد و حضور سنگین نیروهای نظامی، حتی در روز روشن، با چراغ‌های روشن تانک‌های مرکاوا به صحنه‌ای عادی تبدیل شده است. حتی عبور ساده چوپانان محلی برای چراندن دام‌هایشان نیز به دلایل امنیتی ممنوع است. اعتراف سرباز اسرائیلی به این‌که «آن‌ها از ما خوششان نمی‌آید» در واقع بازتابی از عمق نارضایتی مردم محلی است.
استفاده ابزاری از منطقه حائل سازمان ملل
منطقه‌ای که قرار بود به عنوان حائل غیرنظامی با نظارت بین‌المللی باشد، حال به ابزاری در دست اسرائیل برای پیشبرد سیاست‌های تجاوزکارانه بدل شده است. تل‌آویو پس از عملیات «طوفان الاقصی»، رویکرد تهاجمی خود را شدت بخشیده و تلاش دارد با ایجاد منطقه‌های حائل در لبنان، سوریه و فلسطین، سپری برای اراضی اشغالی فراهم کند. این اقدام، زیر نقاب دفاع از امنیت ملی، در حقیقت پروژه‌ای برای تغییر ژئوپولیتیک منطقه است و چالشی جدی برای تمامیت ارضی سوریه محسوب می‌شود.
سکوت پرسش‌برانگیز دمشق
نکته قابل تأمل، سکوت سنگین دولت دمشق در برابر این تجاوز خزنده است. پس از سقوط حکومت اسد، حکومت جدید سوریه که هنوز برای تثبیت قدرت خود تلاش می‌کند، در برابر تجاوز آشکار اسرائیل یا توان پاسخ ندارد یا به دلایل سیاسی و بین‌المللی ترجیح می‌دهد واکنش جدی نشان ندهد. این انفعال نه‌تنها مشروعیت حکومت را در میان مردم تضعیف کرده، بلکه بر نگرانی‌ها درباره تجزیه قومی و فرقه‌ای سوریه افزوده است.
اعتراض خاموش مردم و بحران مشروعیت داخلی
هرچند صدای مردم جنوب سوریه در هیاهوی تحولات منطقه‌ای کمتر شنیده می‌شود، اما نارضایتی‌ها در حال انباشت است. مردم محلی که از تجاوز اسرائیل به خاک خود و تحقیر روزمره در ایست‌های بازرسی به ستوه آمده‌اند، در نبود حمایت مؤثر از سوی حکومت مرکزی، خود را رهاشده در برابر تجاوز آشکار می‌بینند. تل‌آویو این شرایط را به‌خوبی می‌داند و با آگاهی از بی‌پناهی مردم، سلطه خود را بدون هزینه جدی گسترش می‌دهد. اسرائیل با بهره‌برداری از خلأ قدرت و بحران‌های داخلی سوریه، گام به گام به تثبیت مرزهای مورد نظر خود نزدیک می‌شود. سکوت جامعه جهانی، در کنار همراهی ضمنی برخی قدرت‌ها، زمینه را برای این تجاوز تدریجی فراهم کرده است. این روند، نه‌تنها سوریه که کل منطقه را در برابر خطر تجزیه‌های جدید و بازتعریف مرزهای تاریخی قرار داده است.