​​​​​​​
 کمبود سرایدار در مدارس خراسان رضوی یکی از چالش هایی است که آموزش و پرورش استان با آن مواجه است؛ چنان‎که معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش استان از کمبود سرایدار در 50 درصد مدارس استان خبر می دهد. به گزارش خراسان رضوی، سرایدار، بابای مدرسه، خدمتگزار، این واژه ها برای همه ما که روزی پشت نیمکت های مدرسه نشسته ایم، آشناست. هر چند آن زمان درک عمیقی از مسائل مرتبط با این افراد نداشتیم ولی امروز   پای درددل‎شان که بنشینی، می‎بینی مشکلات زیادی دارند؛ از تعیین تکلیف نشدن وضعیت کاری شان تا نگرانی برای میزان مبلغی که قرار است به حقوق‌شان اضافه شود، اما هنوز اقدامی در این راستا صورت نگرفته است. سال‎هاست سرایداران در مدارس مختلف استان از فشار کار در دو شیفت و متناسب نبودن میزان حقوق و مزایای دریافتی با حجم کارشان گلایه دارند.

«مدرسه ما بابای مدرسه ندارد. یک خانم به عنوان نیروی خدمات می آید و کارهای مربوط به نظافت مدرسه را انجام می دهد، این طور که متوجه شدم به صورت قرارداد با خود مدرسه برای هر دو شیفت می آید و هر ماه مبلغ ناچیزی دریافت می کند.» این روایت، گلایه یکی از معلمان درباره این موضوع در مدرسه ای است که در آن مشغول به کار است.
درددل بابای مدرسه
«به چشم ساده می آید ولی حجم کار در مدرسه واقعا زیاد است، از طرفی بچه های مردم که گناهی ندارند که نیرو کم است یا حقوق ما کفاف زندگی را نمی دهد. انتظار دارند بابای مدرسه باحوصله باشد و لبی خندان داشته باشد، ولی نمی دانند من از الان به این فکر می کنم اگر 20 درصد هم به حقوق امسال من اضافه شود با مبالغی که از حقوقم کم می شود، اصلا در بهتر شدن معیشت من و خانواده ام تأثیر گذار است یا نه؟! من باید دو شیفت سر کار باشم و شب ها هم هوشیار باشم که مشکلی در مدرسه به وجود نیاید؛ در حالی که نمی دانم تکلیف قراردادم چه می شود.» این درددل مشترک بسیاری از سرایداران مدارس استان است. همه این ها در حالی است که 25 فروردین 1404 رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی از افزایش حقوق ۲۰ تا ۲۵ درصدی فوق‌العاده ویژه سرایداران آموزش و پرورش خبرداد و گفت: طبق مصوبه مجلس در بودجه ۱۴۰۴ حقوق سرایداران مدارس از اردیبهشت ‌ماه افزایش ‌ خواهد یافت. همین موضوع باعث شد به سراغ معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش استان برویم و آخرین اقدامات برای بهتر شدن وضعیت سرایداران را در مدارس استان جویا شویم و چالش هایی را که آموزش و پرورش در این باره با آن مواجه است، از نظر بگذرانیم.
وضعیت سرایداران قدیمی
 هنوز تعیین تکلیف نشده است
عبدا... ظریف، معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش استان در توضیح شیوه همکاری سرایداران با مدارس استان می گوید: تعدادی از سرایداران نیروی رسمی هستند که از گذشته حضور داشته‌ و جذب شده‌اند. تعدادی هم به صورت قراردادی فعالیت دارند و همه تحت پوشش خود ما هستند، نیروی شرکتی بسیار کم داریم و اخیرا سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی سامانه ‌ای به نام «سایر» را باز کرده و به همه دستگاه‌های دولتی ابلاغ کرده است که تمام نیروهای غیررسمی خود را در این سامانه ثبت کنند. در مورد تعداد سرایدارانی که به صورت غیررسمی با آموزش و پرورش همکاری دارند، سوال می‌ کنیم و ظریف در پاسخ می‌گوید: همکاران غیررسمی مختلف هستند و تعداد سرایداران مشخص نیست. بخشی از افراد سرایدار هستند، تعدادی اداری و تعدادی خدمتگزارند و با هم فرق می‌کنند. وی با اشاره به برگزاری آزمونی در سال 1403 برای جذب سرایدار ادامه می‌دهد: همه افرادی که شرکت کردند، آزمون دادند، گزینش شدند، معاینات پزشکی را گذراندند و از دی و بهمن ماه سر کار رفتند. در واقع جذب در آموزش و پرورش برای هر کاری با آزمون است. اکنون فقط تعیین تکلیف افرادی مانده است که از قبل با ما همکاری داشته‌اند. بخشی از نیروهای خدماتی سرایداران هستند؛ به این صورت که حتما باید یک مکان فیزیکی در مدرسه وجود داشته باشد. اخیرا اعلام شده که دولت درصد حقوق این افراد را افزایش می‌ دهد، اما هنوز برای ما ابلاغیه ‌ای نیامده است.
کمبود شدید سرایدار در مدارس استان
از ظریف سوال می کنم که آیا همه مدارس استان سرایدار دارند؟ وی در پاسخ تصریح می کند: خیر، حدود 50 درصد مدارس سرایدار ندارند. ما در مضیقه هستیم، گاهی خدمتگزارها هر دو روز به مدارس مختلف ارائه خدمات انجام می‌دهند. این کمبود به شدت در مدارس استان وجود دارد و از جمله چالش های ما همین است؛ تعداد سرایداران بسیار کم است، بعضا سن ‌های بالایی دارند. ما تنها به تازگی استخدام داشتیم و امسال 800 تا 900 نفر اضافه شدند در حالی که 7 تا 8 هزار مدرسه داریم، قطعا حقوق‎ها کفاف زندگی‌شان را نمی‌دهد. حتی بعضی مدرسه های ما هستند که محلی برای سرایداری ندارند و بعضا مدرسه امنیت ندارد؛ از جمله عللی که مدرسه آسیب می‌بیند همین نداشتن سرایدار است. معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش استان در پاسخ به این سوال که مسئولان آموزش و پرورش استان چه اقداماتی به منظور تسهیل شرایط برای سرایداران انجام داده اند، می گوید: ما به صورت مستمر در جلساتی که با مسئولان وزارتخانه برگزار می شود، به مشکلات اقشار مختلف در آموزش و پرورش از جمله سرایداران اشاره می کنیم. به هر حال مسائل مربوط به حقوق و جذب و استخدام نیرو باید به صورت مصوب دربیاید تا برای ما قابل اجرا باشد. در مورد تغییر وضعیت نیز، در قوانین گزینه‌ای با عنوان تغییر سمت وجود دارد، یعنی افرادی که برای سرایداری استخدام شده ‌اند، می‌توانند در فرایندی که ما اعلام می‌کنیم با شرایطی به اداری یا آموزشی تغییر سمت بدهند که آن مسیر تعیین صلاحیت خودش را دارد.