​​​​​​​ نشست نقد و بررسی آثار شاه‌منصور شاه‌میرزا، نویسنده و محقق تاجیک، در عمارت بلخ تهران با حضور جمعی از نویسندگان ایران، تاجیکستان و افغانستان برگزار شد.
به گزارش خراسان، نشست نقد و بررسی آثار شاه‌منصور شاه‌میرزا، نویسنده و محقق تاجیک به همت موسسه فرهنگی اکو برگزار شد. شاه‌منصور شاه‌میرزا (خواجه‌آف)، متولد 7 مه سال 1971 (17 اردیبهشت سال 1350 هجری خورشیدی) است که بیشتر به عنوان نویسنده داستان‌های کوتاه شهرت دارد. تا امروز شماری از منتقدان تاجیکستان، ایران و افغانستان از جمله استاد محمود دولت‌آبادی، دکتر ابراهیم خدایار، سلیم ایوب‌زاد، فردوس اعظم، دکتر ثریا حسن‌سلطان، اعظم خجسته و دیگران به آثار او نقدهایی نوشته و ویژگی داستان‌های او را بررسی کرده‌اند. او همچنین تا امروز آثار فراوانی را از فارسی به سیریلیک و همچنین از سیریلیک به فارسی ترجمه کرده است.
تبلور شخصیت نویسنده در آثارش
داوود قنبری، نویسنده و نمایشنامه‌نویس ایرانی، در این نشست به بررسی آثار شاه‌منصور پرداخت و گفت: «کتاب «باغ شفتالو» که چند سال پیش خواندم، مرا به شدت تحت تأثیر قرار داد. آنچه در آثار شاه‌منصور می‌خوانیم، در حقیقت تبلور شخصیت خود اوست. این ویژگی در بسیاری از نویسندگان دیده نمی‌شود، اما شاه‌منصور توانسته است به شکلی زیبا و پخته از تجربیات شخصی خود بهره ببرد و آن‌ها را به اثری خواندنی تبدیل کند.»
او همچنین به بومی‌گرایی عمیق شاه‌منصور اشاره کرد و افزود: «با خواندن آثار او، حال و فضای اصیل تاجیکستان را به خوبی احساس می‌کنیم. او توانسته فرهنگ، اندیشه و رنج‌های مردم تاجیکستان را به زیبایی هر چه تمام‎تر روایت کند.»
دایره واژگان وسیع و پیوند با طبیعت
قنبری در ادامه به دایره واژگان گسترده این نویسنده و شاعر فارسی زبان اشاره کرد و گفت: «این نویسنده تاجیک از دایره واژگانی بی‌نظیری برخوردار است که آن ها را با ظرافت و دقت در آثارش به کار می‌برد. او مخاطب را با حجم زیادی از واژگان بمباران نمی‌کند، بلکه بجا و به‌اندازه ازکلمات استفاده می‌کند که همین تکنیک باعث غنای آثارش می‌شود.»
 داوود قنبری همچنین به نگاه منتقدانه شاه‌منصور به مدرنیته و دوری انسان از طبیعت اشاره کرد و گفت: «شاه‌منصور در آثارش به نقد مدرنیته می‌پردازد که چگونه ما را از محیط زیست، طبیعت و حتی از خودمان دور کرده است. این نگاه منتقدانه در کنار مهربانی ذاتی نویسنده، آثار او را به نمونه‌هایی خاص و ماندگار تبدیل کرده است.»
روایت هوشمندانه و تأثیرگذار
قنبری با اشاره به هوش بالای شاه‌منصور در روایتگری گفت: «او در آثارش هرگز نمی‌خواهد خود را به عنوان فردی دانا و برتر از مخاطب معرفی کند. او فقط آنچه را می‌بیند با دقت و موشکافی به مخاطب عرضه می‌کند. داستان‌های او با ظرافت و دقت روایت می‌شوند و پس از پایان داستان، تأثیر آن در ذهن مخاطب باقی می‌ماند.»
قنبری همچنین آثار شاه‌منصور را با فیلم‌های کارگردانان بزرگی چون کیارستمی، پاراجانف و تارکوفسکی مقایسه کرد و گفت: «در آثار او همیشه دوربینی خیالی وجود دارد که در طبیعت و زندگی حرکت می‌کند و متن‌ را با ظرافت به تصویر می‌کشد.»
معجزه زبان فارسی در تاجیکستان
در بخش دیگری از این نشست، حسن قریبی، شاعر و محقق ایرانی، به تشریح تاریخچه زبان فارسی در تاجیکستان پرداخت. او گفت: «پس از انقلاب 1917 روس‌ها تلاش کردند تا زبان فارسی را در تاجیکستان از میان بردارند؛ اما مردم تاجیک آگاهانه زبان خود را حفظ کردند و در مقابل هجمه‌ها ایستادند.»
 قریبی  همچنین به تلاش‌های ادیبان تاجیک مانند استاد محمدجان شکوری بخارایی اشاره کرد و افزود: «بسیاری از نویسندگان و شاعران تاجیک، از جمله شاه‌منصور، ادامه‌دهندگان این نهضت فرهنگی هستند. او نیز همچون استادان پیشین، برای حفظ و گسترش زبان فارسی تلاش‌های بسیاری کرده و در زمینه‌های مختلف ادبی، از جمله شعر، داستان و ترجمه، فعالیت‌های چشمگیری داشته است.»
قریبی در ادامه به معجزه بقای زبان فارسی در تاجیکستان اشاره کرد و گفت: «با وجود تلاش‌های فراوان قدرت‌های بزرگ برای از بین بردن زبان فارسی، این زبان همچنان زنده مانده و در تاجیکستان به حیات خود ادامه داده است. شاه‌منصور یکی از شاعران و نویسندگانی است که توانسته است با قلم خود به این میراث گرانبها جان دوباره ببخشد. او غزل‌های شسته و روانی دارد که نشان‌دهنده تسلط او بر زبان فارسی است.»
در پایان این نشست، مهتاب ساحل، کارشناس افغانستان در موسسه فرهنگی اکو، به همراه زهرا زاهدی و علی حسین طنین به شعرخوانی پرداختند.
برخی آثار
از جمله آثار شاه منصور شاه میرزا می‌توان به آثاری از جمله سُرمه دل و هزار قندیل (در زمینه مردم‌شناسی)، مادرنامه (گلچین درخشان‌ترین چکامه‌های فارسی در ستایش مادر)، دولت بی‌زوال (در مورد زندگی و فعالیت رمضان میرزایف، سفیر جمهوری تاجیکستان در تهران)، باغ شفتالو، مجموعه داستان، می‌خواستم پرنده شوم، مجموعه غزل، دینم عشق است (مجموعه شعر)، نغمه‌های تاجیکی (دفتر غزل)، سیب سبز بهشت (داستان کوتاه)، پرچم سفید (داستان کوتاه) و... اشاره کرد.