خار و میخک؛ یک روایت کاملاً واقعی

به بهانه انتشار چند ترجمه از کتاب «خار و میخک» نوشته شهید یحیی سنوار، به اهمیت مستند نگاری در قالب داستان و رمان پرداخته‌ایم

نویسنده:

مترجم:


 چند نویسنده را می‌شناسید که در میدان جنگ حضورداشته‌اند و با الهام از این فضا آثاری را خلق کرده‌اند. نویسندگانی که جراحت‌های ناشی از جنگ تا آخر عمرشان با آن‌ها همراه بوده، هنرمندانی که حتی بعضی از آن‌ها جانشان را درراه نبرد درراه آزادی ازدست‌داده‌اند؟
تعدادی از مشهورترین نویسنده‌های حاضر در میدان نبرد ارنست همینگوی، سلینجر، رولد دال، کُرت ونه گوت و ... هستند که در میدان نبرد حضور داشته و آثاری را نوشته‌اند. برخی افراد هم در این میان وجود دارند که جنبه حضور نظامی آن‌ها در جنگ برجسته‌تر از قدرت نویسندگی آن‌هاست اما به دلیل مستندنگاری صحنه‌های نبرد اثرشان از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود. ازجمله این افراد نیز می‌توان به یحیی سنوار رئیس دفتر حماس اشاره کرد. شخصیتی این روزها انتشار ویدئوی لحظه شهادتش در حالی که دست راستش قطع‌شده و با لباس‌های پر گردوغبار و صورت پوشیده روی مبلی نشسته بود به شهادت می‌رسد. یحیی سنوار از سال‌ها پیش متوجه شده بود که اهمیت نوشتن کمتر از جنگیدن رو درروی دشمن نیست. به همین دلیل به نوشتن روی آورد و رمان «خار و گل میخک» یکی از مهم‌ترین آثار او به شمار می‌آید. رمانی که این روزها توجه تعداد زیادی از مردم جهان را به خود جلب کرده و ‌قرار است در روزهای آینده از تازه‌ترین ترجمه آن رونمایی شود.
صیقل دادن روح کلمات در سلول انفرادی
گذشته از قوت ضعف‌های اثر که پس از ترجمه آن به فارسی باید به آن موارد پرداخت، روایت خود بی‌تردید از مهم‌ترین ویژگی‌های این اثر است. تصور کنید 22 سال از زندگی‌تان را در زندان بگذرانید و 4 سال از این مدت را در سلول انفرادی باشید. فکرهای زیادی به ذهنتان می‌رسد اگر اهل ‌نوشتن باشید سطر به سر هر رمان را در ذهنتان می‌نویسید و خط می‌زنید و در نهایت اثری صیقل‌ خورده که حاصل سال‌های زیستن در تنهایی است، نوشته می‌شود. رمان «خار و  میخک» در چنین شرایطی توسط سنوار نوشته‌شده است.
درباره انتخاب نام کتاب به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین موضوعاتی که هر نویسنده باید به آن توجه داشت باشد نیز سنوار با آگاهی به سراغ انتخاب این نام رفته است؛ زیرا می‌توان خار را نماد دردها و رنج ها دانست و میخک را پیام‌آور شادی که با آن چه در کتاب روایت می‌شود همخوانی فراوانی دارد. نویسنده با انتخاب این نام خواسته در همان ابتدا به ما بفهماند که قرار است در این کتاب با برخی سطرها دچار بغض شوید و در برخی سطرهای دیگر از شاد زیستن در کنار شخصیت‌های این رمان لذت ببرید.
توصیف‌های عینی و جاندار
بر اساس بخش‌های کوتاهی که از این رمان ترجمه و منتشرشده و نویسنده در مقدمه کتاب نوشته می‌توان به استفاده از تکنیک‌های نویسندگی و بهره‌گیری از خلاقیت در راستای عینی سازی داستان برای مخاطب اشاره کرد. ماجرا جایی جذاب می‌شود که شما متوجه می‌شوید شخصیت‌های این رمان واقعی هستند و در دنیای ما زندگی کرده و یا زندگی می‌کنند. کودکی که تا چند لحظه پیش زنده بوده و زیر آوار مانده حالا واقعاً در دنیای ما نیست، اشک‌های یک مادر یا پدر که لابه‌لای سطرها اشاره‌شده واقعی است، زندان واقعی است، حبس، انفرادی، شکنجه، گلوله، خون، آوار و... همه واقعی هستند و حاصل خیالات و پستوی ذهن نویسنده نیستند. البته نمادهایی هم در کتاب و جود دارد که یحیی سنوار با به‌کارگیری آن‌ها تا جایی که به اصل واقعیت ضربه‌ای وارد از آن‌ها بهره گرفته است. در حقیقت یحیی سنوار از رمان به‌عنوان رسانه‌ای برای بیان واقعیت استفاده کرده است.
سنوار که 5 کتاب دیگر را هم از زبان‌های عبری و انگلیسی به عربی ترجمه کرد و یکی از پرکارترین زندانیان سیاسی جهان عرب در زمینه ادبیات محسوب می‌شود در مقدمه رمان «خار و میخک»، به کار بردن عناصر خیال در این کتاب را صرفاً برای تحقق ویژگی‌های روایی معرفی می‌کند و می‌نویسد: «هر چیز دیگری در این کتاب، کاملاً واقعی است؛ یا آن را زیسته‌ام و یا بسیاری از این رویدادها را از زبان کسانی که خود و خانواده‌ها و همسایگانشان در طول دهه‌ها در سرزمین عزیز فلسطین تجربه کرده‌اند، شنیده‌ام و دیده‌ام»
یحیی سنوار در این کتاب به روایت تاریخ مبارزات فلسطینیان می‌پردازد باید این نکته مهم را پیش از خوانش کتاب یادآور شویم که در زمان خواندن «خار و  میخک» نباید انتظار مواجهه اثری در سطح آثار نویسندگان بزرگ جهان عرب و جهان را داشته باشیم. واقع‌گرایی و بیان حقیقت که در مسیر رسیدن به آزادی و دفاع از مظلوم در این کتاب بیش از هر نکته‌ای دارای اهمیت است.
اندکی درباره محتوای کتاب
احمد، شروع مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل را بازگو می‌کند و پرتاب بمب‌ها علیه گشت‌های ارتش اسرائیل را توصیف می‌کند که برای ورود به خیابان‌ها و کوچه‌های باریک اردوگاه آوارگان الشطی (محل وقوع رمان) چه مصیبت‌هایی کشیده‌اند. پدر و عموی احمد (راوی رمان) هنگام نبرد با ارتش اسرائیل کشته می‌شوند و پس ‌از این، او خود را در خانه‌ای می‌بیند که با مادر، برادران، خواهر و پدربزرگش همراه با پسرعموهایش که مادرشان پس از ازدواج آن‌ها را ترک کرده، زندگی می‌کند و حالا مسئولیت همه بر دوش اوست...
چند ترجمه از رمان «خار و میخک» در صف انتشار
رمان «خار و میخک» اثر شهید یحیی سنوار با ترجمه کریم شنی به‌زودی توسط نشر «نیستان ادب» منتشر خواهد شد.
به گزارش ایبنا، رمان «خار و میخک» اثر شهید یحیی سنوار با ترجمه دکتر کریم شنی به‌زودی توسط نشر نیستان ادب منتشر می‌شود. همچنین ترجمه‌های دیگری از این کتاب به همت مرکز هنری رسانه‌ای سلوک با ترجمه هانیه کمری و همچنین ترجمه اسما خواجه‌زاده توسط انتشارات کتابستان به‌زودی منتشر خواهند شد.
این رمان در ۳۰ فصل به روایت روزهای سخت برخی از آوارگان فلسطینی می‌پردازد.


10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین