​​​​​​​
بوی جوی مولیان آید همی
 یاد یار مهربان آید همی
ریگ آموی و درشتی راه او
 زیر پایم پرنیان آید همی
دکتر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشورمان، این بیت‌های معروف از رودکی، شاعر بزرگ فارسی‌زبان را همین چند روز پیش در یکی از سخنرانی‌هایش در کشور تاجیکستان خواند. آن هم در حالی که شانه به شانه و دست در دست امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان ایستاده بود. امامعلی رحمان نیز بلافاصله با این بیت‌ها به شعرخوانی محبت آمیز به دکتر پزشکیان پاسخ داد:
«هیچ شادی نیست اندر این جهان
 برتر از دیدار روی دوستان»
هر ایرانی که به تاجیکستان سفر کرده و با مردم این کشور گپ و گفتی داشته، ایران‌دوستی و فارسی‌دوستی مردم این کشور را از مهم‌ترین ویژگی‌های آنان می‌داند. در مصاحبه‌های سال‌های اخیر ما در روزنامه خراسان با اهالی فرهنگ و ادب این کشور، نیز مسئولان فرهنگی تاجیکستانی همواره بر اتحاد فرهنگی ایران و تاجیکستان به منظور اعتلای زبان فارسی تاکید کرده‌اند. این موارد نشان‌دهنده اهمیت بالای زبان و ادبیات فارسی و اشتراکات فرهنگی میان مردم دو کشور است، موضوعی که باید در بالاترین سطح ممکن ارج نهاده شود.
دوستی و برادری وارثان رودکی و حافظ
وقتی خبرهای مربوط به سفر چند روز اخیر هیئت ایرانی به تاجیکستان را دنبال می‌کنیم، گاهی با صحنه‌هایی مواجه می‌شویم که ریشه در عمق جان مردم تاجیکستان دارد. در طول این سفر چیزی جز علاقه شدید به بازگشت به تمدن و زبان اجدادی را مشاهده نمی‌کنیم. با دیدن این همه شوق که در سینه تاجیکان دیده می‌شود ناخودآگاه این بیت‌ها از مولانا جلال‌الدین بلخی در ذهنمان مرور می‌شود:
بشنو این نی چون شکایت می‌کند
 از جدایی‌ها حکایت می‌کند
کز نیستان تا مرا ببریده‌اند
 در نفیرم مرد و زن نالیده‌اند
سینه خواهم شرحه شرحه از فراق
 تا بگویم شرح درد اشتیاق
هر کسی کو دور ماند از اصل خویش
 باز جوید روزگار وصل خویش
دیدن تابلوها و تصاویری که در خیابان‌های دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، نصب شده بود و در خبرهای این سفر منتشر می‌شد هم جالب توجه است. روی تعداد زیادی از این تابلوها شعارهایی نظیر «دوستی و برادری وارثان رودکی و حافظ برای همیشه پاینده باد!» به دو خط سیریلیک و فارسی دیده می‌شود.
از زمان ورود هیئت ایرانی به تاجیکستان، تلویزیون‌های دولتی این کشور لحظه ورود و استقبال از دکتر مسعود پزشکیان را به‌طور گسترده پوشش می‌دادند. برگزاری نشست شعرخوانی شاعران ایرانی و تاجیکستانی و برگزاری نشست‌های مشترک در زمینه زبان و فرهنگ و ریشه‌های مشترک از دیگر موضوعاتی بود که به صورت مستقیم و غیرمستقیم به تقویت زبان و فرهنگ فارسی تاکید داشتند.
گسترش مناسبات اقتصادی و سیاسی
شاید در ذهن برخی از ما این سوال پیش بیاید که از این اشتراکات فرهنگی و زبانی چگونه می‌توان به نفع اقتصاد و سیاست بهره برد. پاسخ واضح است: تقویت همکاری‌های فرهنگی می‌تواند به‌عنوان زیرساخت اصلی برای افزایش روابط دوجانبه باشد. همچنین همکاری‌های علمی و دانشگاهی نقش مهمی در توسعه روابط فرهنگی ایفا می‌کند. هر چقدر شناخت مردم دو کشور از یکدیگر بالاتر باشد، زمینه‌های ارتباط فرهنگی، اقتصادی و گردشگری نیز بیشتر خواهد شد. یکی از گام‌های مهم برداشته شده تا امروز لغو روادید میان دو کشور ایران و تاجیکستان است، موضوعی که به ارتباط نزدیک تر دو ملت کمک فراوانی می‌کند.
فرهنگ و زبان مشترک و رشد گردشگری
ایرانی‌ها و تاجیک‌ها علاوه بر ادبیات، تاریخ فرهنگی مشترکی دارند. اشتراکاتی مانند نوروز، مهرگان، شب چله، لهجه‌های مشترک و مقام‌های مشترک موسیقی و... اگر برنامه‌ریزان فرهنگی و اقتصادی دو کشور بر همین اصول فرهنگی و زبانی تمرکز کنند و با برنامه‌های اصولی به گسترش صنعت گردشگری بپردازند، منافع اقتصادی فراوانی برای دو کشور به ارمغان می‌آورد. برگزاری آیین‌های مشترک مهرگان، نوروز، کنسرت‌های موسیقی و... در تاریخ‌های مشخص در هر دو کشور، علاوه بر رشد صنعت گردشگری به تبادل و حفظ و پاسداشت زبان و ادبیات فارسی و موضوعات فرهنگی کمک می‌کند.
حمایت از ترجمه و نشر آثار ادبی
کمتر از سه هفته پیش بود که در حاشیه مراسم بزرگداشت رودکی که با حضور سفیر تاجیکستان و مقامات بلندپایه انستیتو رودکی در دانشگاه فردوسی برگزار شد، گفت و گویی خودمانی با تعدادی از مقامات تاجیکستانی داشتیم، تعداد زیادی از آن‌ها بر ترجمه کتاب‌های تاجیکستانی از سیریلیک به فارسی و بالعکس تاکید می کردند و بر این نکته اذعان داشتند که برای آشنایی هر چه بیشتر با فرهنگ معاصر کشور تاجیکستان و ایران، تقویت ترجمه کتاب‌ها و آثار مختلف ضروری است، زیرا ما در زبان مشترکیم و خط نیاز به ترجمه دارد. حمایت از نشر آثار مشترک در حوزه‌های مختلف ادبیات کلاسیک و معاصر نیز می‌تواند ارتباط میان نویسندگان و شاعران ایرانی و تاجیکی را تقویت کند.
نقش همکاری‌های فرهنگی
حضور شاعران و ادیبان ایرانی و تاجیک در محافل فرهنگی در سفر رئیس‌جمهور ایران به تاجیکستان نشان‌دهنده اهمیت همکاری‌های فرهنگی در تقویت روابط دوجانبه است. این همکاری‌ها می‌تواند به توسعه مناسبات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و تقویت و پاسداشت زبان و ادبیات فارسی کمک کند. پژوهش‌ها و مطالعات برای شناسایی و معرفی گویش‌های مشترک زبان فارسی بین ایران و تاجیکستان نقش مهمی در تقویت این روابط دارند.
در پایان می‌توان چند پیشنهاد را به مسئولان فرهنگی دو کشور ارائه داد. از جمله مهم ترین پیشنهادها می‌توان به این موارد اشاره کرد: برگزاری همایش‌های بین‌المللی ادبیات فارسی، ترجمه آثار ادبی فارسی مشترک به زبان‌های دیگر، توسعه تبادل دانشجویی، برگزاری جشنواره‌های فرهنگی، توسعه همکاری‌های دانشگاهی، حمایت از نویسندگان و شاعران، ایجاد مراکز فرهنگی مشترک در کشورهای دیگر، انتشار مجلات و نشریات تخصصی مشترک، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه زبان و انتقال فرهنگ اصیل ایرانی به جوانان، استفاده از رسانه‌های دیجیتال و اجتماعی برای ترویج زبان و ادبیات فارسی می‌تواند به جذب جوانان و نسل جدید کمک کند.