چشم‌های‌ جسم‌تان را ببندید و کوله‌تان را بردارید. می‌خواهیم راهی جاده‌ای شویم که به آسمان می‌رسد. جایی که خاک مقدس آن، بوی شهدا را برای‌تان به ارمغان خواهد آورد. هر قدمی که در آن جا برمی‌دارید، گویی به تاریخ پیوند می‌خورید، به تاریخِ ایثار و شهامت. در این سفر به یادمان‌هایی سر می‌زنیم که هر کدام حکایت دلی پر از عشق به وطن و ایمان به خدا را نقل می‌کنند. سفر راهیان نور، سفری به مناطق جنگی نیست، بلکه سفری به عمق جان و روح انسانیت و جوانمردی است. امروز یعنی 20 اسفند به نام روز ملی راهیان نور نام‌گذاری شده است. به تازگی هم ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده با عنوان «اصلا چرا راهیان نور؟» که یک راوی در آن می‌گوید: «این چند روزی که این جا هستید، دارید در یک برش تاریخی زندگی می‌کنید. ما آمدیم در یک نقطه‌ای از تاریخ که بحرانی‌ترین زمان عمر جمهوری اسلامی بوده، در این 46 سال و اتفاقا در ضعیف‌ترین دوره خودش، مقتدرترین حالت خودش را نشان داده و در نهایت به پیروزی رسیده است. حالا اگر فرمول این پیروزی را کشف کنیم، اگر بفهمیم چطور این اتفاق افتاده، هیچ بحران دیگری نمی‌تواند این کشور را شکست بدهد ... با کمک این فرمول است که با دست خالی، رزمنده‌های ما وسط میدان جنگ به مدت 8 سال، یک وجب خاک کشور را نمی‌دهند. آن جنگ برای دیروز نبود و هنوز هم هست ... ». به همین بهانه سراغ «رسول نوروزی»، مسئول بسیج دانشجویی استان خراسان ‌رضوی رفتیم تا درباره این ویدئو و ناگفته‌هایش از سفرهای راهیان نور به همراه دانشجویان بگوید.

سال 79 برای اولین بار رفتم راهیان نور
قبل از هر چیز، می‌خواهم بدانم که «نوروزی» چندبار راهی سفر راهیان نور شده که می‌گوید: «واقعا خاطرم نیست و حسابش از دستم در رفته است. من سال ۷۹ برای اول به این سفر مشرف شدم. دو سفر به عنوان زائر رفتم، یک بار در دوران دانش‌آموزی و یک بار هم در دوران دانشجویی. بقیه‌اش که به نظرم بیشتر از 15 یا 20 بار می شود، به عنوان خادم به مناطق عملیاتی در سفر راهیان نور مشرف شدم.»

 2 نوع شناخت راهیان‌نور داریم
او درباره این که چرا تجربه این سفر به‌خصوص در دوران نوجوانی و جوانی برای هر ایرانی ضرورت دارد و باید به آن توجه ویژه‌ای بشود، می‌گوید: «در پاسخ به این سوال باید بگویم که چند تا دلیل دارد. یکی، پاسداشت یاد شهدا و قهرمان‌های ملی است که در در همه کشورهای جهان، آن را می‌بینیم. این جا هم به همین شکل باید اتفاق بیفتد. این یک دلیل عمومی است اما معمولاً وقتی با بچه‌ها صحبت می‌کنیم، می‌گوییم که دو نوع شناخت راهیان‌نور داریم؛ شما این جا به هر حال آمدید یک دانش و تجربه‌ای کسب کنید. نوع اول شناخت مناطق راهیان نور به عنوان جایی است که خاک و خون و حماسه دارد و ایثار و فداکاری و قهرمانی. این مدلی است که مرسوم‌تر است و معمولاً قرائتی هم که از راهیان نور می‌شود، همین است اما این یک شناخت حداقلی نسبت به 8 سال دفاع مقدس ماست. حضرت آقا می‌فرمایند که راهیان نور در واقع یک فناوری است، فناوری یعنی می‌تواند از معادن تاریخ جنگ می‌تواند برخی معارف را استخراج و به بچه‌ها منتقل کند. فناوری یعنی یک داده را می‌گیرد، آن را تبدیل به ستاره می‌کند، دانشجو می‌آید راهیان نور، قاعدتا آن آدم قبلی برنمی‌گردد. برای این که ما نگاه فناورانه به راهیان نور داشته باشیم و آن فناوری را بخواهیم به خدمت وضعیت کشور در بیاریم، می‌شود شناخت مدل دوم راهیان نور. یعنی این که ما بیایم الگوریتم فتحی را که در ۸ سال دفاع مقدس ایجاد شد استخراج کنیم. بررسی کنیم چه عواملی باعث شد که در اول عمر انقلاب که ما در ضعیف‌ترین حالت‌مان بودیم، نه صنعت داشتیم، نه می‌توانستیم نفت بفروشیم، اقتصادمان خراب بود، رئیس جمهورمان نفوذی بود، ۱۷ هزار شهید ترور در دهه ۶۰ داشتیم یعنی امنیت داخلی‌مان تحت شعاع بود و ... در ضعیف‌ترین حالت خودمان چه اتفاقی افتاد که ما با همه دنیا جنگیدیم و پیروز شدیم؟»

​​​​​​​
هر فردی باید خودش فرمول فتح را کشف کند
«ما نوجوان‌ها و جوان‌ها را به راهیان نور می‌بریم تا به این فرمول دست پیدا کنند،  فرمولی که در واقع انقلاب اسلامی به واسطه آن به وجود آمده است و باعث شد در 8 سال جنگ تحمیلی در برابر تمام قدرت‌های جهان، ذره ای عقب ننشینیم.» او با این مقدمه ادامه می‌دهد: «نسل جوان در اردوی راهیان نور، می‌بیند که می‌شود و می‌توانیم اما راه دارد. اگر این فرمول را به دست آوردیم باتوجه به این که ما یک تجربه تاریخی موفق داشته‌ایم، هیچ وقت کلاه سرمان نخواهد رفت و در برابر تهدید ابر قدرت‌ها، ترسی به دل‌مان راه نخواهد یافت. پس راهیان نور با این مدل شناخت که ما در آن بتوانیم این الگوریتم فتح را پیدا کنیم، ارزشمندتر است. دانشجوهای ما باید این فرمول را در این سفر باید کشف کنند، هم در زندگی خودشان به کار ببرند و هم آن را تبلیغ و تکثیر کنند. البته هر فردی باید خودش به این جا بیاید و این الگوریم یا فرمول را کشف کند. مثلا اهمیت خودباوری، خداباوری، اتکا به وعده الهی، گوش به فرمان ولی‌فقیه بودن، ایثار، فداکاری، تدبیر دقیق، مدیریت صحیح، با اخلاص کار کردن، مجاهدانه زیستن، کم نیاوردن، استقامت، مبارزه در سختی‌ها و مشکلات، نگاه به کمبود و کاستی‌ها نداشتن، نگاه به تکلیف داشتن و امثالهم. یعنی تمام آن ویژگی‌هایی که 8 سال دفاع مقدس ما را تبدیل به کیمیای انسان‌سازی کرد و این الگوی اقتداری را به وجود آمد. این مسئله هدف ما از سفر راهیان نور است که نسل جوان و نوجوان به آن جا باید و نگاه‌شان کامل شود.»

سوالی که از سر کنجکاوی از همه می‌پرسم
من چندین بار، این سفر را تجربه کردم و شرایط سخت آن را می‌دانم. از گرد و خاک و گرمای شدید جنوب کشور بگیرید تا کمبود امکانات و ... . اما چرا این سفر جذاب است و بعضی جوانان چندین و چند بار راهی آن می‌شوند؟ مسئول بسیج دانشجویی استان خراسان‌رضوی در این باره می‌گوید: «این را معمولا من از افراد قبل از این که وارد مناطق بشوند می‌پرسم که چرا آمدید. عمدتاً هم از سر کنجکاوی است چون می‌خواهم جواب‌های متفاوت‌شان را بشنوم. وقتی هم که برمی‌گردند، دوباره این سوال را می‌پرسم. ببینید، به هر حال مناطق عملیاتی دفاع مقدس یک نقاطی بوده که یک عده از آن جا مستقیم به خدا رسیدند. به قول شهید آوینی، اصحاب آخرالزمانی سیدالشهدا(ع)، با اخلاص کامل جان‌شان را کف دست‌شان گرفتند، آمدند این جا و آن را فدا کردند. بنابراین اثرش در آن مناطق هست و ما اعتقاد داریم که خود شهدا میزبان افرادی هستند که راهی این سفر می‌شوند. این فضا، دلگرم و دلنشین است بنابراین افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آن‌ها را ترغیب می‌کند تا دوباره و چندین باره راهی این سفر معنوی شوند.»


نسل جوان از دیدن اقتدار ملی‌اش کیف می‌کند
او درباره دلیل دیگری که این سفر برای نوجوانان و جوانان جذاب است، می‌گوید: «بحث دیگرش این است که به هر حال، ‌بچه‌ها آن جا دارند اقتدار ملی‌شان را می‌بینند؛ یعنی می‌آیند روایتی را می‌شنوند که مو به تن‌شان سیخ می‌شود. وقتی می‌آیند روایت والفجر 8 را می‌شنوند و شرایط را به چشم خودشان می‌بیند، به عنوان عملیاتی که هنوز در دنیا نظیرش نبوده و در دانشگاه‌های دنیا دارد، تدریس می‌شود، وقتی می‌آیند با حسن باقری آشنا می‌شوند که هم سن و سال خودشان است اما سرنوشت جنگ را عوض کرده و امثالهم. این اقتدار و حماسه برای جوان ایرانی جذاب است و دوست دارد آن را. به نظرم پاسخ سوال شما، مخلوطی از این‌هاست که عرض کردم. البته از طرفی خود این زیست ساده کنار بقیه دانشجوها و حالا آن فضای اردو هم که دیگر عمومیت دارد، در جذابیت راهیان نور موثر است. در ضمن، هر چقدر ما روی کیفیت راهیان نور به لحاظ نرم افزاری بیشتر کار کنیم، از آن طرف، بچه‌ها سختی‌هایش را راحت‌تر می‌پذیرند.»
راهیان نور و راهیان پیشرفت را با هم می‌بریم
«ما دو سال است که سفر راهیان نور و راهیان پیشرفت را با هم داریم می‌بریم چون یک منطقی داریم که می‌گوییم این جنگ پیوستگی دارد و تمام نشده و الان فقط شکل آن عوض شده است». این روای مناطق عملیاتی کشورمان با این مقدمه می‌گوید: «برگزارکنندگان سفر راهیان پیشرفت در استان ما، رفتند رفتند مناطقی که سه تا ویژگی دارند در خوزستان را پیدا کردند. یکی این که آن پیشرفت در برابر جنگ تحریمی باشد، دوم این که در برابر جنگ اقتصادی و ارزی باشد و سوم این که دانش‌بنیان باشد یعنی با اتکا به توان جوان دانشجو و دانشمند ایرانی. ما با این 3 فیلتر، رفتیم پیشرفت‌های ایران را هم در خوزستان کشف کردیم و دانشجو را بعد از سه روزی که در مناطق عملیاتی سپری می‌کند و هر روز به طور متوسط 3 یادمان را می‌بیند، از روز سوم به بعد یک یا دو روز هم راهیان پیشرفت برای آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنیم. بنابراین در این سفر، نسل جوان دستاوردهای امروز انقلاب اسلامی با جنگ امروز و رزمنده امروز در جنگ اقتصادی را هم می‌بیند. پس خیلی تاثیر این سفر بیشتر می‌شود. انگار خود دانشجو احساس می‌کند بعد از شناخت الگوریتم فتح، شهدا لباس رزمندگی برای جنگ امروز را تن او می‌کنند.» 


شلمچه گل سرسبد یادمان‌هاست
«نوروزی» در این سال‌ها بیش از 15 سفر به مناطق عملیاتی داشته است. از او می‌پرسم که حس و حالش در کدام یادمان با بقیه متفاوت‌تر است که می‌گوید: «ما در خوزستان سه تا محور داریم، محور شمال، مرکزی و جنوب. هر محور یک یادمان خاص دارد که بچه‌ها وقتی به آنجا می‌روند، خیلی تحت تاثیر قرار می‌گیرند. در محور شمال، فکه این طوری است و واقعا خاص است. در محور مرکز هم طلاییه این حس و حال را دارد و در جنوب هم یادمان شلمچه را داریم که انگار گل سرسبد همه یادمان‌هاست. ما هر سال یک پیامدسنجی هم کردیم، در سال گذشته یادمان اصلی که بچه‌ها خیلی بهشان چسبیده بود، شلمچه بود.»
از روایتگری جدیدم استقبال شد
از «نوروزی» درباره ویدئویی که به‌تازگی از او در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده هم می‌پرسم که مربوط به چه زمانی و کجا بود که می‌گوید: «همین امسال بود در یادمان علقمه. علقمه محور جنوب بود و ما برای ورود به هر یادمانی، یک روایت این جوری برای دانشجوها داشتیم که با وارد منطقه بشوند. به لطف خدا، خیلی هم پربازدید شد. حتی در منطقه هم که بودیم، روای‌ها هم خیلی استقبال کردند و به من گفتند که از این نوع روایتگری‌ها خیلی نیاز داریم. ما نیاز به روایت‌های جدید داریم، خاک و خون و حماسه که باید باشد، روایتش کار ما هم نیست، چون ما ندیدیم اما با نگاه فناورانه که توضیحاتش را خدمت شما عرض کردم، نیاز به روایت‌های جدید داریم».


باید در تشکل‌های دانشجویی فعال شوید
از مسئول بسیج دانشجویی استان خراسان‌رضوی می‌پرسم که توصیه‌اش به دانشجوها در پایان این سفر برای حفظ دستاوردهای معنوی آن چیست که می‌گوید: «من همیشه به بچه‌ها می‌گویم بیاید در کنار زیست دانشجویی‌تان، کار تشکلی بکنید. یعنی در تشکل‌های دانشجویی برای رفع مسائل کشور، فعال باشید. تکلیف‌تان را مشخص کنید. این دانشجو وقتی بیاید در میدان مبارزه برای رفع مسائل کشور، انگار زیست رزمنده‌ها را در 8 سال دفاع مقدس تجربه می‌کند با کمبود و کاستی‌ها و ناملایمتی‌ها آشنا می‌شود، مسائل روز کشور را می‌شناسد و بعدش باید برود طراحی کند، مطالعه کند، مدیریت صحیح داشته باشد و ... . یعنی تمام آن مولفه‌های زیست مجاهدانه را می‌شود در زیست دانشجویی به کار بست که اتفاقاً باعث رفع مسائل کشور هم خواهد شد. یک نمونه‌اش می‌شود، مثلاً اردوهای جهادی یا فعالیت در کارهای دانش‌بنیان و مراکز تحقیقاتی که در دانشگاه‌هاست».


دختری که بعد از کشف حجاب دنبال چادر بود
«نوروزی» درباره فراموش نشدنی‌ترین لحظه‌ای که در این سفرها تجربه کرده و به چشم‌های خودش دیده، می‌گوید: «ما یک قشری داریم که معروف هستند به دختران حاج قاسم. دشمن در این سال‌ها خیلی سعی کرده که یک گسل اجتماعی بین ما و آن‌ها درست کند تا فاصله بیندازد. ما هم به عنوان کسانی که متولیان امر فرهنگ هستیم، برای این‌ها کاری نمی‌کنیم یا فاصله داریم از آن‌ها. ما این قشر را هم چند ساله است که داریم به سفر راهیان نور و راهیان پیشرفت می‌بریم مخصوصا از سال 1401 که جزو یکی از هدف‌های اصلی ما شد. یادم هست که در سه‌راهی شهادت در طلاییه، این ها وضعیت حجاب خوبی نداشتند. آن جا کشف حجاب کردند و شروع کردند به عکس گرفتند. خادم‌ها آمدند پیش من که، آقای نوروزی خوب شد، حالا بیا و این مسئله را جمع کن. من به آن‌ها گفته بودم که حواس‌تان در نوع رفتار با این‌ها خیلی جمع باشد، این‌ها آدم‌های خاصی هستند و در زیست بوم شما اصلاً زندگی نکردند و درکی از آن ندارند. گفتم بروید به آن‌ها منطقه را توضیح بدهید و بگویید که حرمت دارد و به نظرمان با این کار شما، شهدا ناراحت می‌شوند. وقتی این طور با آن‌ها صحبت کرده بودند، این بندگان خدا عذرخواهی کرده بودند و وضع پوش‌شان را درست می کنند. بعد یک حرفی زده و گفته بودند ما از بچگی هرجا رفتیم و خواستیم عکس یادگاری بگیریم، این جوری عکس گرفتیم یعنی روسری‌مان را برداشتیم و فیگور گرفتیم تا عکس بگیریم. الان هم بر حسب عادت بوده و ما را ببخشید. فردای آن روز، به راوی گفته بودند که می‌شود شما بروید، خودمان هم پولش را می‌دهیم و برای ما چادر بخرید و بقیه مناطق با چادر می‌آییم. در این مناطق عملیاتی به لطف شهدا، من خیلی‌ها را دیدم که نقطه عطف زندگی‌شان بوده است. پارسال ما پیامدسنجی هم که کردیم، ۸۶ درصد گفته بودند در ما تغییر رفتار ایجاد شده و نقطه عطف زندگی‌مان شده و تقریبا ۸۰ درصد گفته بودند که ما به آینده ایران امیدوار شدیم.»