بردسکن در مثلث تهدید!

زلزله، سیل و فرونشست زمین، 3 تهدیدی هستند که شهرستان بردسکن با آن ها مواجه است، از این رو باید در این شهرستان به موضوع مدیریت بحران توجه ویژه ای شود

نویسنده: علی نوری

مترجم:

​​​​​​​
فرونشست زمین به دلیل برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، سیل‌های ویرانگر و خطر زلزله در اثر قرارگیری روی گسل‌های فعال، 3 چالش جدی هستند که شهرستان بردسکن با آن ها مواجه است و این چالش ها تصویری نگران‌کننده از آینده این شهرستان ارائه می‌دهد. این تهدیدها نه تنها زیرساخت‌های شهری و روستایی را هدف قرار می دهد، بلکه نگرانی‌ها درباره تاب‌آوری جامعه در برابر بحران‌های طبیعی را نیز افزایش داده‌است. برای مقابله با این چالش ها و کاهش خسارات احتمالی، باید نگاهی ویژه به موضوع مدیریت بحران داشته باشیم و تا جای ممکن برای رویارویی با این تهدیدها آماده باشیم. در این گزارش به بررسی ریشه های این مخاطرات و پیامدهای آن ها می پردازیم.

کارشناس ارشد امور منابع آب شهرستان گفت: دشت بردسکن به دلیل کسری مخزن و افت سطح آب‌های زیرزمینی از سال ۱۳۶۱ ممنوعه شده و این ممنوعیت همچنان ادامه دارد. رمضانی افزود: در دشت ممنوعه بحرانی بردسکن، ۳۶۳ حلقه چاه با مصرف سالانه بیش از ۱۰۷ میلیون متر مکعب آب وجود دارد که حدود ۹۶ درصد از این مقدار در بخش کشاورزی استفاده می شود. دشت بردسکن در سال آبی ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ با افت سالانه ۸ سانتی‌متر مواجه شده است.معاون امور منابع آب شهرستان‌های بردسکن و کاشمر بیان کرد: برداشت بی‌رویه از مخازن زیرزمینی موجب کاهش فشار هیدروستاتیک و از بین رفتن پایداری ساختار آبخوان و موجب فشرده شدن ذرات و کاسته شدن فضاهای مفید به‌ویژه در خاک‌های رسی و سیلیسی می شود. وی اظهار کرد: دشت ممنوعه بحرانی بردسکن به دلیل بهره‌برداری بیش از حد از آب‌های زیرزمینی دچار پدیده فرو نشست زمین شده است.
فرونشست زمین و سیلاب‌های ویرانگر
رمضانی به خطرات ناشی از فرونشست زمین و سیلاب‌ها اشاره و اظهار کرد: نشست زمین به کاهش مخزن آب‌های زیرزمینی، افزایش سیلاب‌ها، تخریب زیرساخت‌ها و آلودگی منابع آب منجر می‌شود. خطر فرونشست زمین در بردسکن بسیار بالاست. کارشناس ارشد امور منابع آب شهرستان همچنین به اهمیت رودخانه‌ها و مسیل‌ها به عنوان رگ‌های دشت پرداخت و گفت: هر گونه تعرض به بستر و حریم آن ها می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به بار آورد. دشت ممنوعه بحرانی بردسکن با وسعت ۲۵۹۳ کیلومتر مربع دارای رودخانه‌ها و مسیل‌های زیادی است. وی افزود: بارش‌های شدید و کوتاه مدت موجب سیلاب‌هایی شده که خساراتی به همراه داشته و دلیل اصلی آن تجاوز به حریم مسیل‌هاست.
 قرار داشتن 85 درصد وسعت شهرستان در منطقه سیل خیز
رئیس اداره آتش‌نشانی و خدمات ایمنی بردسکن، از تدوین نقشه مدیریت بحران شهرداری خبر داد و گفت: بیش از ۱۰ نقطه در شهر بردسکن مستعد سیلاب است. رضا فخری با بیان این که بیشترین مشکلات در زمان سیل در بافت فرسوده جنوب شهر اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: ۸۵ درصد وسعت شهرستان بردسکن در منطقه سیل‌خیز قرار دارد.حسن جوان مدیر جمعیت هلال احمر بردسکن نیز به تدوین نقشه خطرپذیری شهرستان و شناسایی نقاط حادثه‌خیز اشاره کرد و افزود: اطلاعات لازم برای مواقع بحران‌ی جمع‌آوری شده و مکان‌هایی برای اسکان و تأمین اقلام ضروری مشخص شده است. علی حاجی نژاد معاون عمرانی فرماندار بردسکن نیز با اشاره به این که ایران یکی از کشورهای لرزه‌خیز جهان است، بیان کرد: وجود ۹۰ گسل فعال و ۲۱ گسل حساس در خراسان رضوی نشان می‌دهد که باید همواره آماده باشیم.
مقاوم نبودن 65 درصد واحدهای مسکونی روستایی
مدیر بنیاد مسکن بردسکن نیز گفت: طبق سرشماری، ۱۲ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی روستایی در این شهرستان وجود دارد که فقط ۳۵ درصد آن‌ها مقاوم‌سازی شده و ۶۵ درصد غیرمقاوم هستند. رضا احمدی فر افزود: بردسکن در منطقه زلزله‌خیز قرار دارد و لازم است روستاییان از تسهیلات مقاوم‌سازی بنیاد مسکن بهره‌مند شوند. از سال ۱۳۸۵ تاکنون، 3600 متقاضی به بانک معرفی شده‌اند که 2600 نفر موفق به تکمیل فرایند مقاوم‌سازی شدند.سرپرست فرمانداری بردسکن نیز گفت: با وجود تدوین نقشه مدیریت بحران، نیاز به اعتبار کافی برای پیشگیری از این مشکلات حس می‌شود. محمد جواد صفرنژاد بر لزوم توانمندسازی شهرستان در برابر این تهدیدات تأکید کرد. وی به آمادگی کامل دستگاه‌های اجرایی و خدماتی در مواقع بحران اشاره و بیان کرد: این شهرستان در معرض زلزله قرار دارد و به دلیل فرونشست زمین و احتمال بروز سیل در زمان بارش‌های شدید نیاز به همکاری همه دستگاه‌های اجرایی و خدماتی در مواقع بحران است تا خدمات به مردم بدون وقفه ارائه شود.سخن پایانی این که بدون مشارکت عمومی و برنامه‌ریزی جامع، مقابله با این چالش‌ها دشوار به نظر می‌رسد. لذا می طلبد که قبل از وقوع بحران، پیش بینی های لازم را انجام دهیم و آمادگی های لازم را داشته باشیم تا بتوانیم خسارات احتمالی را کاهش دهیم.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین