​​​​​​​

 در قلب تاریخ ایران، استان خراسان رضوی با گنجینه ای بی نظیر از آثار تاریخی و فرهنگی، روایتگر تمدنی کهن است. اما پشت این شکوه و زیبایی، چالش های لجستیکی جدی در حفاظت و نظارت بر این میراث وجود دارد. به گزارش «خراسان رضوی»، با وجود اهمیت جهانی بسیاری از این آثار، به نظر می رسد تخصیص اعتبارات مالی و امکانات فنی نه تنها با ارزش این بناها تناسبی ندارد، بلکه گاهی آن قدر ناچیز است که حتی تأمین ابتدایی ترین نیازهای حفاظتی را نیز دشوار می کند. استان خراسان رضوی، به عنوان یکی از کانون های تمدنی ایران، حدود سه هزار اثر تاریخی شناسایی شده دارد و حدود 1600 اثر نیز در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است. با این حال، کمبودهای لجستیکی چه در حوزه تجهیزات و امکانات و چه در حوزه نیروی انسانی برای حفاظت، نظارت و نگهداری از این میراث، زنگ خطری است که هر روز بلندتر به صدا درمی آید. از کمبود نیروی انسانی متخصص گرفته تا بودجه های ناکافی، همه و همه دست به دست هم داده اند تا حفاظت از این گنجینه های تاریخی را سخت و طاقت فرسا کنند، هرچند با همین وضعیت اقدامات شایسته ای برای حفاظت و نظارت بر آثار تاریخی استان انجام شده اما به طور قطع نیازمند توجه جدی وزارت میراث فرهنگی و توجه ملی برای رفع مشکلات و کمبودهاست.
پراکندگی جغرافیایی آثار تاریخی در استان، بر پیچیدگی چالش های نظارت و حفاظت از آثار تاریخی افزوده است. بسیاری از بناهای ارزشمند در روستاها یا مناطق دورافتاده قرار دارند که دسترسی به آن ها برای نیروهای حفاظتی و انتقال تجهیزات را دشوار می کند. سوال این جاست که چرا با وجود جایگاه بی بدیل خراسان رضوی، سرمایه گذاری در حفاظت از این میراث تا این حد مغفول مانده است؟ آیا وقت آن نرسیده که نگاه مسئولان ملی نسبت به رفع کمبودها در حوزه نظارت و حفاظت از آثار تاریخی خراسان رضوی تغییر کند؟
پایین تر از سایر استان ها!
وضعیت فعلی و البته شرایط مطلوب در تجهیزات لجستیک و نیروی انسانی یگان حفاظت از آثار تاریخی استان را از فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان پیگیری می کنیم که سرهنگ سید علی باقری در گفت و گو با «خراسان رضوی» ابتدا آماری از تعداد نیروهای یگان حفاظت می دهد و می گوید: 49 نفر به صورت نیروی معین و رسمی و 35 نفر به صورت شرکتی مشغول فعالیت هستند که با این شرایط، استان خراسان رضوی با توجه به گستردگی و پراکندگی آثار تاریخی چه به لحاظ لجستیک (خودرویی و موتورسیکلت) و چه به لحاظ نیروی انسانی از سایر استان های دیگر در سطح پایین تری قرار دارد.
هر نیرو، 30 اثر تاریخی
سرهنگ باقری در پاسخ به این سوال که با توجه به تعداد آثار تاریخی در استان و گستردگی آن و در مقایسه با تعداد نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی خراسان رضوی، هر نیرو وظیفه نظارت بر چه تعداد اثر تاریخی را دارد؟ می گوید: با این تعداد نیروی موجود، تقریبا هر نفر باید از تعداد 30 اثر بازدید و نظارت کند، البته این آمار به غیر از موزه ها، اماکن و تاسیسات حفاظتی است. وی همچنین با اشاره به تعداد تجهیزات لجستیک یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اظهار می کند: در حال حاضر یک دستگاه خودروی کاپرا دوکابین و 15 دستگاه موتورسیکلت در حال استفاده است و در بحث لجستیک تعداد 10 دستگاه خودروی کمک دار و 30 دستگاه موتورسیکلت تریل مورد نیاز استان است. در ادامه از فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان سوال می کنیم که با توجه به گستره زیاد آثار تاریخی در استان خراسان رضوی و کمبودهای مورد اشاره در حوزه نیروی انسانی و اعتبارات، تقاضای شما از وزارت میراث فرهنگی در این زمینه چیست؟ که پاسخ می دهد: اختصاص ردیف بودجه مشخص و معین برابر با تعداد آثار تاریخی ثبت شده در استان به یگان حفاظت خراسان رضوی و واگذاری اعتبار ویژه برای برگزاری دوره های آموزشی کارکنان اعم از آموزش ضابطین قضایی، آموزش اسلحه شناسی و تیر اندازی، برگزاری دوره های دفاع شخصی و استفاده از تجهیزات دفاعی از جمله تقاضاهای ما در این زمینه است که پیگیر تحقق آن هستیم. وی در پاسخ به این سوال که در حوزه اعتبارات و بودجه های مورد نیاز چه مواردی مورد تقاضاست؟ یادآور می شود: 500 میلیون تومان در حوزه احداث دکل مخابراتی، حدود 650 میلیون تومان برای تهیه پوشاک نیروهای حفاظتی در یک سال و 350 میلیون تومان برای تهیه پوشاک زمستانی در هر 2 سال و مجموعا حدود 500 میلیون تومان برای تهیه ملزومات حفاظتی در هر 4 سال شامل فانسقه، قلاف بیسیم، شوکر، دستبند، باتوم و افشانه مورد نیاز است.
4 چالش جدی یگان حفاظت میراث فرهنگی خراسان رضوی
فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی خراسان رضوی گریزی به چالش های جدی این یگان در استان می زند و می گوید: ما در این زمینه با 4 چالش جدی مواجه هستیم، کمبود نیروی انسانی، نبود اعتبارات لازم و کمبود تجهیزات حفاظتی، حقوق و اضافه کار بسیار پایین یگان حفاظت در مقایسه با سایر یگان های حفاظتی دستگاه های اجرایی و تبدیل وضعیت کارکنان یگان حفاظت به منظور تبدیل قرارداد نیروهای معین به رسمی یا پیمانی و تبدیل قرارداد نیروهای شرکتی به معین، چالش های جدی ما در این زمینه است که امیدواریم با پیگیری انجام شده بتوان برای رفع آن اقدامات لازم را انجام داد.