اردیبهشت را می‌توان ماه شعر و ادبیات دانست؛ زمانی که نام شاعران بزرگ بار دیگر در تقویم فرهنگی ایران می‌درخشد. در روزهای پایانی این ماه، خراسان-زادگاه فردوسی و خیام- به مرکزی برای گردهمایی اهل ادب تبدیل می‌شود. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در نشست خبری رویدادهای استان در این ماه گفته است: با توجه به حوزه تمدنی زبان فارسی و مفاخر فرهنگی مشترکمان با کشورهای آسیای میانه، افغانستان، پاکستان و شبه‌قاره هند، این موضوع برای ما ظرفیت قابل‌توجهی در دیپلماسی فرهنگی ایجاد می‌کند که باید از آن بهره برد.

اردیبهشت خراسان و این رویدادها
 برگزاری رویدادهایی از جمله بزرگداشت حکیم توس و کنگره ملی شعر «توس تا نیشابور» تنها یکی از برنامه‌هایی است که از چندین سال پیش در این روزها برگزار می‌شود؛ این قبیل برنامه‌ها نه‌تنها ادای احترام به بزرگان شعر فارسی است، بلکه فرصتی برای تقویت دیپلماسی فرهنگی و پیوند نسل‌ها با میراث ادبی و تمدنی ایران محسوب می‌شود. صبح روز گذشته، اولین نشست خبری این دو رویداد با حضور حسین مسگرانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی و یوسف بینا، دبیر علمی کنگره ملی شعر «از توس تا نیشابور»، در مشهد برگزار شد.
تأکید بر نقش فرهنگی و تمدنی مفاخر خراسان رضوی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در ابتدای این نشست با اشاره به جایگاه خراسان به‌عنوان سرزمین مشاهیر ادب فارسی گفت: این استان زادگاه اندیشمندان و فلاسفه بزرگی چون فردوسی، عطار نیشابوری، خیام، ادیب نیشابوری، اخوان ثالث و دیگر بزرگان فرهنگ و ادب فارسی است و پایتخت معنوی کشور را می‌توان نگین درخشان مفاخر ایران دانست.
وی با تأکید بر اهمیت هویت فرهنگی و استمرار زبان فارسی افزود: با توجه به حوزه تمدنی زبان فارسی و مفاخر فرهنگی مشترکمان با کشورهای آسیای میانه، افغانستان، پاکستان و شبه‌قاره هند، این موضوع برای ما ظرفیت قابل‌توجهی در دیپلماسی فرهنگی ایجاد می‌کند که باید از آن بهره برد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی تصریح کرد: در صد سال اخیر، چهره‌های برجسته‌ای از این منطقه برخاسته‌اند و این واقعیت، نیازمند توجه بیشتر به انتقال این هویت فرهنگی به نسل‌های جوان است.
تقویم فرهنگی و ستادهای اجرایی بزرگداشت فردوسی
مسگرانی با اشاره به تقویم فرهنگی استان اظهار کرد: مناسبات فرهنگی و تاریخی از سال ۱۳۸۴ با تلاش شورای فرهنگی و هنری استان شکل گرفت و درنهایت وارد تقویم رسمی کشور شد. در این زمینه، ستادهای اجرایی متعددی مسئولیت برگزاری رویدادهای فرهنگی و بزرگداشت‌های مفاخر استان را برعهده گرفتند. این اقدامات موجب شده است که امسال بزرگداشت فردوسی با شکوه بیشتری برگزار شود. مراسم امسال با مشارکت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، گردشگری، حوزه هنری، شهرداری مشهد و استانداری خراسان رضوی در آرامگاه فردوسی برگزار می‌شود.
وی در ادامه در تشریح برنامه‌های بزرگداشت مفاخر خراسان گفت: افتتاحیه روز سه‌شنبه، ۲۴ اردیبهشت در سالن آمفی‌تئاتر فردوسی هتل پردیسان مشهد برگزار می‌شود و شامل سخنرانی‌هایی از چهره‌های برجسته فرهنگی، از جمله دکتر شالویی، رئیس انجمن مفاخر کشور، دکتر مهاجرانی، سخنگوی دولت، دکتر جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و استاندار خراسان رضوی و... است. علاوه بر این، نشست‌های علمی با محوریت شاهنامه، روز چهارشنبه در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌شود و مراسم اختتامیه نیز صبح پنج‎شنبه ۲۵ اردیبهشت برگزار خواهد شد.
یازدهمین دوره کنگره ملی شعر «از توس تا نیشابور»
​​​​​​​در ادامه این نشست خبری، یوسف بینا، دبیر علمی کنگره ملی شعر «ازتوس تا نیشابور»، از آغاز یازدهمین دوره این رویداد ادبی خبر داد. بینا با اشاره به اهمیت این کنگره اظهار کرد: این رویداد یکی از بزرگ‌ترین و ماندگارترین برنامه‌های شعر کشور است که امسال با محوریت هویت ایرانی-اسلامی آغاز به کار می‌کند. اختتامیه این مراسم در روز چهارم شهریور، همزمان با سالروز درگذشت مهدی اخوان ثالث، در شهر مشهد برگزار می‌شود. در بخش ویژه امسال، شاعران با آثاری در محور هویت ایرانی-اسلامی شرکت خواهند کرد و آثار برگزیده این دوره در قالب یک مجموعه منتشر و در آیین اختتامیه رونمایی خواهد شد.
وی افزود: یازدهمین دوره این رویداد ملی همزمان با روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ در جوار آرامگاه فردوسی در توس آغاز می شود.
این فراخوان از پیش منتشر شده و شاعران از سراسر کشور تا پایان شب ۳۱ تیرماه فرصت دارند آثار خود را برای شرکت در این رویداد ارسال کنند. فرایند داوری آثار نیز در مردادماه آغاز خواهد شد و در این مدت، دو پیش‌نشست شامل نشست اجرایی و نشست تخصصی با محوریت شعرخوانی و حضور شاعران برجسته کشور برگزار می‌شود. از جمله نکات مهم این دوره، حضور داورانی چون استاد محمدکاظم کاظمی، دکتر احمدی، جواد گنجعلی و سیدحسین سیدی در هیئت مشورتی و داوری است.
تقویت پیوند نسل جوان با میراث ادبی و فرهنگی
همچنین مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در پایان تأکید کرد: برگزاری این رویدادهای فرهنگی و ادبی هدفی بزرگ‌تر از بزرگداشت مفاخر دارد؛ هدف اصلی احیای هویت فرهنگی، تقویت پیوند نسل جوان با تاریخ و ادبیات ایران و تجلیل از بزرگان این سرزمین است. با برنامه‌ریزی‌های گسترده و هماهنگی‌های صورت‌گرفته با نهادهای فرهنگی، انتظار می‌رود این قبیل مراسم‌، فرصتی ارزشمند برای پاسداشت فرهنگ و ادبیات فارسی و ارتقای جایگاه آن در جامعه امروز باشد.