​​​​​​​امینی- در شرایطیش که گمانه های مختلفی در خصوص شاخه برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2024 مطرح شده و از محققان در حوزه تاثیر هوش مصنوعی بر اقتصاد یا حوزه بلاکچین به عنوان کاندیدای این جایزه نام برده می شد، جایزه نوبل اقتصاد در سال جاری به طور مشترک به سه اقتصاددان در حوزه رفاه رسید.
دارون عجم اوغلو ترک تبار به همراه سایمون جانسون و جیمز رابینسون انگلیسی تبار، اقتصاددانانی هستند که این جایزه را به طور مشترک به خود اختصاص دادند.به گزارش رویداد 24، آن ها این جایزه را به خاطر تحقیقاتشان درباره شکاف‌های رفاه بین ملت‌ها و چگونگی تأثیر نهاد‌ها بر رفاه دریافت کردند. به گفته کمیته نوبل، برندگان از هر دو نظریه و داده‌ها برای توضیح بهتر نابرابری بین کشور‌ها استفاده کرده اند.یاکوب سونسون، رئیس کمیته جوایز اقتصاد در بیانیه‌ای اعلام کرد: «کاهش شکاف گسترده در درآمد بین کشور‌ها یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زمانه ماست. برندگان این جایزه اهمیت نهاد‌های اجتماعی را برای دستیابی به این مهم نشان داده اند.» تحقیقات برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۴ نشان داده است که نهاد‌هایی که در دوران استعمار اروپا ایجاد شده اند، به شکل گیری نوع خاصی از وضعیت اقتصادی در کشور‌هایی که زمانی مستعمره بودند، منتهی شده اند.یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که نهاد‌های فراگیر تمایل دارند کشور‌ها را در مسیری به سوی رفاه بلندمدت قرار دهند، در حالی که نهاد‌های بهره کش که برای حفظ قدرت طراحی شده‌اند، دستاورد‌های کوتاه‌مدتی را برای افراد صاحب قدرت فراهم می‌کنند.نهاد‌های فراگیر (Inclusive Institutions) به نهاد‌هایی گفته می‌شود که فرصت‌ها را به صورت گسترده و عادلانه برای اکثریت جامعه فراهم می‌کنند و امکان مشارکت اقتصادی و سیاسی افراد جامعه را افزایش می‌دهند. در عوض نهاد‌های بهره کش (Exclusive Institutions) به نهاد‌هایی اشاره دارند که قدرت و منابع را در دست گروه‌های خاصی متمرکز می‌کنند و از بهره‌کشی اکثریت جامعه به نفع اقلیت حاکم سود می‌برند.