مافیای موسیقی، بلای جان سنتی خوان ها
گفت و گوی اختصاصی خراسان با استاد سینا جهان آبادی ،نوازنده و آهنگ ساز حوزه موسیقی سنتی درباره دلایل کمرنگ شدن موسیقی سنتی در یک دهه اخیرنویسنده: محمد بهبودی نیا
مترجم:
در سالهای اخیر، مارکت موسیقی ایران به شدت تحت تاثیر موسیقی پاپ ودیگر سبک ها قرار گرفته است. برخی از حضور مافیای موسیقی در پشت این ماجرا خبر می دهند و برخی دیگر کم کاری و تولید آثار ضعیف توسط تعداد زیادی از هنرمندان عرصه موسیقی سنتی را دلیل اصلی عقب ماندن سنتی ها از پاپ خوان ها می دانند . برای تحلیل و بررسی این موضوع و آگاهی از راهکارهای ایجاد جذابیت در حوزه موسیقی سنتی برای مخاطبان با جهان آبادی،موسیقیدان، آهنگ ساز و نوازنده کمانچه، ویولن و ویولا گفت و گو کرده ایم .
به عنوان نوازنده ای که سال ها سابقه همکاری و اجرای داخلی و خارجی به همراه استادان بزرگ موسیقی سنتی از جمله استاد محمدرضا شجریان،شهرام ناظری ،حسین علیزاده،همایون شجریان و... را دارید.دلایل کمرنگ شدن موسیقی سنتی در یکی دو دهه اخیر را در چه می بینید؟
موسیقی سنتی ما بافت ویژه ای دارد که باید قدر آن را بدانیم باید قدر این بافت به درستی رعایت شود .در سراسر دنیا، ما با این واقعیت رو به رو هستیم که بزرگانی که چند قرن پیش موسیقی را تولید کردهاند، هنوز شنیده میشوند؛ از جمله بتهوون. داستان موسیقی سنتی ما، هم به دلیل عمق و ریشه ای که دارد، باید در روزگار ما به همین شکل باشد. شاید یکی از دلایل کمرنگ شدن موسیقی سنتی ما، سختگیریهایی است که برای اجرا، پیشپای برخی از هنرمندان این حوزه قرار میگیرد. این موضوع بسیار وحشتناک و غمانگیز است.
به نظر شما روشهای جذب مخاطب برای موسیقی سنتی در روزگار ما چیست؟
برخی میگویند اگر یک ساز را که ربطی به موسیقی سنتی ما ندارد،در کنار سازهای سنتی استفاده کنیم یا فرم کارها را تغییر دهیم، مخاطبان بیشتری به سمت موسیقی سنتی جذب می شوند اما واقعیت این است که این نوع تغییر مسیر کارساز نیست ،بلکه یا باید موسیقی تلفیقی کار کنیم یا با قابلیتهای فراوان سازها، تنوعهای بیشتری را وارد موسیقی سنتی کنیم. ذوق آهنگساز میتواند در این موضوع موثر باشد، بنابراین، اگر موسیقی خوب تولید شود و خواننده و نوازنده هم سنگ تمام بگذارند و خوب اجرا کنند، این موضوعات باعث جذب مخاطب میشود. هر چند در حال حاضر هم موسیقی های سنتی فوق العاده ای تولید می شود ولی بازهم دچار مشکلاتی هستند.
پس دلیل کمتر دیده شدن موسیقی های سنتی که همه عوامل آن سنگ تمام گذاشته اند اما همچنان شنیده نمی شود، چیست؟
ببینید،علاوه بر مواردی که به آن اشاره کردم ، یک موضوع مهم دیگر نیز وجود دارد و آن هم این که موسیقی سنتی روزگار ما نیاز به تبلیغات دارد. اگر در سطح کشور تبلیغات محیطی خوبی برای موسیقی سنتی در نظر بگیرند، در مدت کوتاهی به همه ثابت می شود که موسیقی سنتی ما هنوز طرفداران فراوان خود را دارد ولی متاسفانه موسیقی سنتی ما در حال حاضر در سکوت تبلیغاتی اجرا میشود. این موضوع هم به دلیل کمبود سرمایه گذار در این عرصه است.
آیا شما حضور مافیای موسیقی را در این زمینه موثر میدانید؟
بله، این موضوع موثر است. در حال حاضر ما با خوانندگانی رو به رو هستیم که از محفلهای خصوصی و بدون آموزش وارد فضای موسیقی شدهاند و تایید چند مخاطب را به معنی تایید قطعی صدایشان برداشت میکنند، در صورتی که برای ورود به فضای خوانندگی مثل هر هنر دیگری نیاز به آموزش، نکته ای اساسی است.
عدهای که ما آن ها را به نام مافیای موسیقی می شناسیم، یک نفر را از مرحله صفر مورد حمایت قرار میدهند و به اوج میرسانند( که البته این خواننده ها تاریخ مصرف دارند). در صورتی که افرادی که (به اصطلاح ما ایرانی ها ) دود چراغ خوردهاند و سالها در موسیقی زحمت کشیدهاند، به دلیل حمایت نشدن، شناخته نمیشوند و صدا و هنرشان به گوش کسی نمیرسد.
و سخن پایانی
تعریف موسیقی سنتی ما همیشه با باورهایی قلبی همراه بوده و در این مسیر افراد زیادی زحمتهای فراوانی کشیدهاند . هنرمندان موسیقی سنتی در روزگار ما نیز هر کدام به اندازه توانایی خود در این مسیر تلاش کردهاند که باید مورد حمایت جدی قرار بگیرند. اگر این حمایتها به صورت مدیریت شده از موسیقی سنتی انجام شود، کارهای بزرگی با همین موسیقی سنتی که در این روزها و سالها مظلوم واقع شده، میتوان انجام داد. آثاری را می توان به گوش مخاطبان رساند که سرشار از لذت و پویایی است.
در سالهای اخیر، مارکت موسیقی ایران به شدت تحت تاثیر موسیقی پاپ ودیگر سبک ها قرار گرفته است. برخی از حضور مافیای موسیقی در پشت این ماجرا خبر می دهند و برخی دیگر کم کاری و تولید آثار ضعیف توسط تعداد زیادی از هنرمندان عرصه موسیقی سنتی را دلیل اصلی عقب ماندن سنتی ها از پاپ خوان ها می دانند . برای تحلیل و بررسی این موضوع و آگاهی از راهکارهای ایجاد جذابیت در حوزه موسیقی سنتی برای مخاطبان با جهان آبادی،موسیقیدان، آهنگ ساز و نوازنده کمانچه، ویولن و ویولا گفت و گو کرده ایم .
به عنوان نوازنده ای که سال ها سابقه همکاری و اجرای داخلی و خارجی به همراه استادان بزرگ موسیقی سنتی از جمله استاد محمدرضا شجریان،شهرام ناظری ،حسین علیزاده،همایون شجریان و... را دارید.دلایل کمرنگ شدن موسیقی سنتی در یکی دو دهه اخیر را در چه می بینید؟
موسیقی سنتی ما بافت ویژه ای دارد که باید قدر آن را بدانیم باید قدر این بافت به درستی رعایت شود .در سراسر دنیا، ما با این واقعیت رو به رو هستیم که بزرگانی که چند قرن پیش موسیقی را تولید کردهاند، هنوز شنیده میشوند؛ از جمله بتهوون. داستان موسیقی سنتی ما، هم به دلیل عمق و ریشه ای که دارد، باید در روزگار ما به همین شکل باشد. شاید یکی از دلایل کمرنگ شدن موسیقی سنتی ما، سختگیریهایی است که برای اجرا، پیشپای برخی از هنرمندان این حوزه قرار میگیرد. این موضوع بسیار وحشتناک و غمانگیز است.
به نظر شما روشهای جذب مخاطب برای موسیقی سنتی در روزگار ما چیست؟
برخی میگویند اگر یک ساز را که ربطی به موسیقی سنتی ما ندارد،در کنار سازهای سنتی استفاده کنیم یا فرم کارها را تغییر دهیم، مخاطبان بیشتری به سمت موسیقی سنتی جذب می شوند اما واقعیت این است که این نوع تغییر مسیر کارساز نیست ،بلکه یا باید موسیقی تلفیقی کار کنیم یا با قابلیتهای فراوان سازها، تنوعهای بیشتری را وارد موسیقی سنتی کنیم. ذوق آهنگساز میتواند در این موضوع موثر باشد، بنابراین، اگر موسیقی خوب تولید شود و خواننده و نوازنده هم سنگ تمام بگذارند و خوب اجرا کنند، این موضوعات باعث جذب مخاطب میشود. هر چند در حال حاضر هم موسیقی های سنتی فوق العاده ای تولید می شود ولی بازهم دچار مشکلاتی هستند.
پس دلیل کمتر دیده شدن موسیقی های سنتی که همه عوامل آن سنگ تمام گذاشته اند اما همچنان شنیده نمی شود، چیست؟
ببینید،علاوه بر مواردی که به آن اشاره کردم ، یک موضوع مهم دیگر نیز وجود دارد و آن هم این که موسیقی سنتی روزگار ما نیاز به تبلیغات دارد. اگر در سطح کشور تبلیغات محیطی خوبی برای موسیقی سنتی در نظر بگیرند، در مدت کوتاهی به همه ثابت می شود که موسیقی سنتی ما هنوز طرفداران فراوان خود را دارد ولی متاسفانه موسیقی سنتی ما در حال حاضر در سکوت تبلیغاتی اجرا میشود. این موضوع هم به دلیل کمبود سرمایه گذار در این عرصه است.
آیا شما حضور مافیای موسیقی را در این زمینه موثر میدانید؟
بله، این موضوع موثر است. در حال حاضر ما با خوانندگانی رو به رو هستیم که از محفلهای خصوصی و بدون آموزش وارد فضای موسیقی شدهاند و تایید چند مخاطب را به معنی تایید قطعی صدایشان برداشت میکنند، در صورتی که برای ورود به فضای خوانندگی مثل هر هنر دیگری نیاز به آموزش، نکته ای اساسی است.
عدهای که ما آن ها را به نام مافیای موسیقی می شناسیم، یک نفر را از مرحله صفر مورد حمایت قرار میدهند و به اوج میرسانند( که البته این خواننده ها تاریخ مصرف دارند). در صورتی که افرادی که (به اصطلاح ما ایرانی ها ) دود چراغ خوردهاند و سالها در موسیقی زحمت کشیدهاند، به دلیل حمایت نشدن، شناخته نمیشوند و صدا و هنرشان به گوش کسی نمیرسد.
و سخن پایانی
تعریف موسیقی سنتی ما همیشه با باورهایی قلبی همراه بوده و در این مسیر افراد زیادی زحمتهای فراوانی کشیدهاند . هنرمندان موسیقی سنتی در روزگار ما نیز هر کدام به اندازه توانایی خود در این مسیر تلاش کردهاند که باید مورد حمایت جدی قرار بگیرند. اگر این حمایتها به صورت مدیریت شده از موسیقی سنتی انجام شود، کارهای بزرگی با همین موسیقی سنتی که در این روزها و سالها مظلوم واقع شده، میتوان انجام داد. آثاری را می توان به گوش مخاطبان رساند که سرشار از لذت و پویایی است.
10 شماره آخر