​​​​​​​
 بنا به آخرین آمار اعلام شده استان خراسان رضوی 20 هزار دانش آموز بازمانده از تحصیل دارد که 2 هزار نفر از آن‌ ها ابتدای سال تحصیلی جاری به مدارس بازگشته اند. اختلافات خانوادگی، شرایط اقتصادی و از  آن مهم تر نداشتن مدارک هویتی از جمله دلایلی است که می توان برای به وجود آمدن این پدیده برشمرد. به گزارش «خراسان رضوی»، نیروی انسانی ماهر و متخصص یک کشور در زمینه های مختلف، مهم ترین سرمایه برای آن هستند و 20 هزار دانش آموز بازمانده از تحصیل اتفاق خوشایندی برای استان نیست و پیامد آن را در سال های آینده شاهد خواهیم بود. آن هم در شرایط امروز که پیشرفت فناوری باعث خواهد شد افرادی که دانش را در سطوح ابتدایی آن کامل نکرده اند با چالش های بزرگی روبه رو شوند. با این حال، میکائیل باقری، سرپرست اداره کل آموزش و پرورش استان معتقد است آمار دقیقی از دانش آموزان بازمانده از تحصیل نمی توان ارائه داد و آموزش و پرورش نمی تواند مانع صد درصد بازماندگی از تحصیل شود.

«تعدادی از کودکانی که به مرکز فرهنگی ما مراجعه می کنند با وجود این که بعضا بیشتر از 10 سال دارند اما هنوز سواد خواندن و نوشتن ندارند و آموزش ساده ترین مسائل به این افراد بسیار دشوار است.» این اظهارات مربی یکی از کانون های فرهنگی هنری در حاشیه شهر مشهد است. معضل ترک تحصیل یا بازمانده از تحصیل برای کلان شهر مشهد پدیده ای غریب نیست و با وجود اقداماتی که طی سال ها انجام شده، این مشکل همچنان پابرجاست.
2 گروه بازمانده از تحصیل
معضلات اجتماعی شبیه حلقه های یک زنجیر در هم فرو رفته‌ اند، هر کدام از آن ها می تواند شرایط را برای به وجود آمدن دیگری تشدید کند. وقتی پدر و مادر یک خانواده درگیر وضعیت نامطلوبی مثل اعتیاد می شوند، فرزندان به خودی خود آسیب می بینند و اولین نمود آن می تواند در رها کردن درس و مدرسه باشد. مهاجرت افراد فاقد مدارک هویتی از استان ها و شهرهای اطراف به مشهد نیز می تواند شمار این کودکان را افزایش دهد و لازم است این موضوع مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. از میکائیل باقری، مدیرکل آموزش و پرورش استان درباره پدیده بازماندگی از تحصیل سوال کردیم که وی در گفت و گو با «خراسان رضوی» می گوید: بازماندگان از تحصیل دو گروه هستند. یک گروه در حال گذر، بازمانده اند، یک گروه هم اطلاعاتی در موردشان نداریم. در حال گذر یعنی چه؟ برای مثال دانش آموزی سال گذشته پایه هفتم بوده است اکنون در پایه هشتم نیست، یعنی گذر از پایه هفتم به هشتم اتفاق نیفتاده است. مدیرکل آموزش و پرورش استان می افزاید: مدیر ما دنبال چنین افرادی خواهد گشت، غالبا پیدایشان می کند و به مدرسه بازمی گرداند. اما برای مثال، ثبت احوال می گوید از نظر ما فرض کنید یک میلیون و 600 هزار نفر در شرایط تحصیل قرار دارند و آمار ما نشان دهد که یک میلیون و 5500 هزار دانش آموز وجود دارد. یعنی 50 هزار نفری که می توانستند دانش آموز باشند؛ الان نیستند. کجا هستند؟!
چالش ها در مسیر شناسایی بازماندگان از تحصیل
میکائیل باقری ادامه می دهد: آمار دقیقی از آن ها نداریم، آماری هم که از ثبت احوال گرفته ایم و همکاران ما با تعداد زیادی از آن ها تماس گرفته اند؛ به مشکل برخوردیم به همین دلیل گفتیم ادامه ندهند. برای نمونه، همکاران ما با خانواده ای تماس گرفتند و علت عدم حضور در مدرسه را سوال کردند، خانواده شروع به گریه کرده و گفته است بچه من دوسال پیش فوت کرده است. به خاطر یک اشتباه داغ یک خانواده تازه شده است. یا در مورد دیگری دانش آموز مشکل ذهنی و جسمی دارد و در مدرسه ثبت نام نکرده است. باز پدر و مادر آزار می‌بیند. وی با بیان این که پیگیری این امر را متوقف کرده ایم، می افزاید: وظیفه ای هم نداریم. وظیفه ای که آموزش و پرورش دارد، این است که باید مدارس در همه جای استان باز باشد تا کسی به دلیل دسترسی نداشتن به مدرسه از تحصیل بازنماند. من ادعا می کنم همه جای استان مدرسه داریم، حتی مدرسه یک نفره داریم، برای یک نفر مدرسه تشکیل داده ایم و معلم اعزام شده است. وظیفه ماست که شرایط تحصیل را برای دانش آموزان فراهم کنیم.
کودکان کاری که از تحصیل باز می مانند!
باقری در ادامه درباره گروهی دیگر از دانش آموزانی که از تحصیل بازمانده اند، می‌ گوید: گاهی هم این بازماندگان از تحصیل بچه های کار هستند؛ یعنی اگر من حتی کودک شناسایی کنم و به مدرسه بیاورم یک ماه بعد دیگر نمی آید، چون پدرش می گوید بچه من برایم کار انجام می دهد، درآمد دارد و کارکردن این فرزند برای من کمک است و از آن ارتزاق می کنم به همین دلیل، نمی تواند به مدرسه بیاید. مدیرکل آموزش و پرورش استان تاکید می کند: اگر بناست هیچ کودکی از تحصیل بازنماند، ما به همراهی همه نهادها نیاز داریم، در گام اول اطلاعات دقیق به دست ما برسد. گام دوم امکانات و شرایط را برای آوردن و ماندن کودک در مدرسه مهیا کنند. زیرا آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند مانع صد درصد بازماندگی از تحصیل شود.