از کنار گل فروشی رد می‌شوم، قدم‌هایم را محکم برمی‌دارم ولی دوباره دنیایی از رنگ، زیبایی و عطری دل‌انگیز جلوی قاب چشمانم رژه می‌رود و بوی خوشش مرا به دنیای دیگری می‌برد، بوی خوشی که بعید می‌دانم در هیچ عطرفروشی پیدا شود. برندهای مشهور ادکلن‌ها را در ذهن می‌گذرانم؛ نه، این عطر بکر و خاطره‌انگیز فراتر از این چیزهاست؛ فراتر از همه چیز. حالم بهتر می‌شود؛ جعبه‌های چوبی گل بنفشه را می‌بینم که روی آن برف به زیبایی نشسته، برایم سوال است که گل‌های کوچک و زیبای بنفشه چطور زیر برف تاب می‌آورند و سردشان نمی‌شود و مقاوم و صبور به استقبال بهار می‌روند. هر روز از کنار گل‌های رز و میخک و داوودی و مریم رد می‌شوم اما امروز بهشان سلام می‌کنم، گپ‌وگفتی می‌کنم و حالشان را می‌پرسم اما در این بین عطر دل‌انگیزی حواسم را پرت می‌کند. صورتم را برمی‌گردانم، این عطر مدهوش کننده از این گل‌های نرگس زیبا و کوچک است؟ دسته‌ای را به نوازش برمی‌دارم، آرام و مهربان طوری که آسیب نبیند. امروز می‌خواهم خودم را مهمان دسته گل زیبای نرگس کنم و برای خودم هدیه بگیرم. نگاهش که می‌کنم یاد همه شعرهایی می‌افتم که شاعران بزرگ ما درباره‌اش سروده‌اند. خوب که دقت می‌کنم زیبایی‌اش شبیه یک نقاشی است و عطر مثال زدنی‌اش شاید آن را سرآمد گل‌ها کرده است. کمی جست وجو می‌کنم تا یکی از شاخص‌ترین افرادی را که تولیدکننده این گل هستند،پیدا کنم و موفق می‌شوم با عقیل فیروز پرورش‌دهنده گل نرگس از استان فارس، شهر گله‌دار، روستای نوآباد گپ‌وگفتی کنم تا او از تاریخچه این گل، خواص آن و ... بگوید.
​​​​​​​

چرا نرگس شیراز؟
تصور کنید از وقتی چشم باز کردید در روستایی بودید که پر بوده از گل نرگس؛ دنیایی از رنگ و رایحه. این ماجرای روستای نوآباد است و عقیل فیروز، تولیدکننده از اهالی آن جا که به ما می‌گوید: «این گل برای اولین بار در زمان احمدشاه قاجار وارد ایران شد که آن را در شیراز کاشتند و از همین روی با نام نرگس شیراز شناخته می‌شود. اما درباره تاریخچه گل نرگس در شهر «گله‌دار» اطلاع دقیقی ندارم که چه کسی برای اولین بار پیاز گل نرگس را به این شهر آورد. تا جایی که یادم است و از بچگی به خاطر دارم کل روستای‌مان پر از گل نرگس بود، حتی اگر کسی می‌خواست خانه‌ای درست کند باید همه گل و پیازهای نرگس را ابتدا از آن زمین از ریشه در می‌آورد و سپس شروع به ساخت خانه می‌کرد. حیاط و باغچه‌های همه خانه‌ها غرق گل نرگس بود. آن زمان این گل ارزش تجاری نداشت و از اهمیت خاصی برخوردار نبود. ده، پانزده سالی است که کاشت گل نرگس دوباره رونق گرفته است، البته ناگفته نماند که سال‌های گذشته حدود 200 هکتار از زمین‌های کشاورزی این روستا به کشت نرگس اختصاص داشت ولی متاسفانه الان کمتر شده و کشاورزان به جای نرگس به کشت ذرت، گندم و جو روی آورده‌اند در حالی که کاشت این گل سود سرشاری دارد».


قصه زیبای نرگس‌زارها
برای ما که عادت داریم گل نرگس را در دسته‌های کوچک ببینیم؛ تصور یک دشت پر از این گل سخت است. عقیل در ادامه در کاشت وسیع این گل و قلق‌های آبیاری‌اش می‌گوید: «نرگس دارای پیازی با اندازه متوسط و بزرگ و دارای ورقه‌های نقره‌ای و فلسی است که می‌تواند تا چندین سال شکوفا شود و به گل‌دهی برسد. گل نرگس در رنگ‌های سفید و زرد یا نارنجی و گاهی تلفیق این دو رنگ موجود است. گل نرگس گیاهی پرورشی نیست و خودرو است. پرورش این گل مربوط به هزاران سال پیش بوده است. دشتی بزرگ که پر از گل نرگس و یک نرگس‌زار بسیار زیباست که هم اکنون در چندین هکتار از این دشت، گل‌های نرگس زیبا و خوش عطر روییده است. این گل کم آب بر است و به آب زیادی نیاز ندارد و در صورتی که بارندگی کم باشد مثل امسال که حتی یک بار هم باران نداشتیم، مجبور می‌شویم به طریق دیمی آبیاری کنیم. نکته مهم این است که پرورش در سمت جنوب که برف‌گیر نیست بهتر است. درکل پرورش این گل به مراقبت خاصی نیاز ندارد، فقط در سال‌هایی که بارندگی کم باشد نرگس‌زارها را آبیاری می‌کنیم. از اواخر ماه آبان تا اواخر بهمن‌ماه شروع به برداشت گل نرگس می‌کنیم. نرگس گونه‌های مختلفی دارد که تنوع آن‌ها در رنگ، شیپور، تعداد گلبرگ و تعداد گل روی هر ساقه است. ممکن است در یک نرگس، شیپور قدی بلندتر از گلبرگ‌ها داشته باشد، یا روی یک ساقه نرگس چند گل وجود داشته باشد، یا حتی تمام گلبرگ‌های آن زرد باشد. تمام این ویژگی‌ها بیانگر نوعی خاص از نرگس هستند. ما گل نرگس شهلا داریم که نرگس خاصی است و به قولی وحشی است. نرگس کم پر، پُرپر و مسکین هم داریم که قیمت به مراتب پایین‌تری دارند و این گونه‌ها از لحاظ شکل و بو با نرگس شهلا خیلی فرق دارند».

80 درصد پرورش نرگس سود است
عقیل فیروز درخصوص درآمدزایی از گل نرگس این طور پاسخ می‌دهد: «پرورش گل نرگس سود سرشاری دارد. به جرئت می‌توانم بگویم که 80 درصد این کار سود دارد و 20 درصد هم شامل هزینه‌های آن است. باید زمین را آماده کنیم، علف‌های هرز سال قبل، خارهای خشک شده و... را تمیز و سپس شروع به آبیاری کنیم. کلا یک بار در اولین روزی که می خواهیم آبیاری کنیم، هزینه دارد. بازار فروش این گل در شهرهای تهران، مشهد، شیراز، قائمشهر، ساری، کیش، قشم، سیرجان، کرمان، بابل و آمل و کل مناطق استان مازندران است. دو سالی می‌شود که گل نرگس را به کشورهای خلیج و عراق می‌فرستیم و قیمتی که به آن‌ها می‌فروشیم 20 برابر قیمت داخل کشور است. سود پرورش گل نرگس خیلی بالاست. ما علاوه بر این‌که از فروش گل درآمد داریم هر چهارسال یک‌بار که پیاز گل‌ها زیاد می‌شود آن‌ها را می‌فروشیم، چون وقتی حجم گل زیاد شود گل‌دهی آن کم می‌شود برای همین پیاز گل را به فروش می‌رسانیم. هر چهارسال در هکتار تقریبا 20 تا 25 تن پیاز برداشت می‌کنیم و هرکیلو را 150هزارتومان می‌فروشیم. به نظر من هیچ زراعتی و هیچ کشتی مثل گل نرگس نیست. خوبی و مزیت پرورش این گل به این دلیل است که هزینه‌ای ندارد و این‌که سال‌هایی مثل پارسال و امسال ما نرگس را اوایل برداشت که این گل کم و به نوعی نوبر بود، شاخه‌ای تقریبا 120 هزار تومان می‌فروختیم ولی اوج فصل برداشت گل، قیمت آن‌را پایین می‌آورد. همچنین مناسبت‌هایی مثل شب یلدا، روز پدر، روز مادر و... دوباره قیمت آن اوج می‌گیرد. در هر هکتار دو میلیون و سیصد،چهارصد هزار شاخه گل برداشت می‌کنیم و گل‌های پری داریم. روزانه یک تن و200 کیلو برداشت داریم و در همان روز به فروش می‌رسد. حدودا روزانه 80،70 کارگر از صبح تا 4 بعدازظهر غیر از راننده‌هایی که به شهرهای دیگر گل ارسال می‌کنند برای برداشت کار می‌کنند».

شاداب و شکست‌ناپذیر مثل نرگس
اگر خوب دقت کنیم در این دنیا از هر چیزی می‌توانیم درس‌های جالبی بیاموزیم؛ درست مثل نرگس. این کارشناس گل در ادامه به نکته مهمی اشاره می‌کند: «گل نرگس هرسال تمام قوای خود را جمع می‌کند تا دوباره شکوفا شود؛ پس می‌توان یکی از نمادهای گل نرگس را شکست‌ناپذیری و شادابی آن دانست. شروع دوباره بعد از سرمای زمستان و خودنمایی و شادابی نرگس، آن را به نماد شادی و شادابی تبدیل کرده است. رنگ‌های به‌کاررفته در گل زیبای نرگس سفید، زرد و نارنجی است که هرکدام می‌توانند نماد یک احساس خاص باشند. ترکیب رنگی و عطر نرگس با تحریک هورمون‌های شادی می‌تواند در کاهش افسردگی کمک شایانی کند. این رنگ‌ها گاهی معانی خاصی دارند. سفید نماد صلح، آشتی، پاکی و بی‌گناهی است، بنابراین گل نرگس به دلیل غالب بودن رنگ سفید آن در بیشتر مراسم‌ها استفاده می‌شود. این گل یک هدیه مناسب برای تولد یا ازدواج عزیزانتان است که هم خانم‌ها و هم آقایان از گرفتن آن خوشحال می‌شوند. زرد نماد شادی، انرژی، هیجان و خوشبختی است. شما می‌توانید همکار یا همسر خود را با دادن چند شاخه گل نرگس هیجان‌زده و غافلگیر کنید. گل نرگس زرد می‌تواند شور و هیجان و عشق را به هدیه گیرنده منتقل کند».

این جا نرگس‌زار از شما پذیرایی می‌کند
وی درباره روزهایی که نرگس‌زارش غرق در زیبایی است، می‌گوید: «نرگس‌زار ما از همان روزهایی که آغاز رویش گل است، در تمام مراحل برداشت گل میزبان مهمان‌های بسیاری است؛مشتری‌هایی که تولد فرزند یا همسرشان را این جا جشن می‌گیرند، این جا آن‌ها را غافل‌گیر می‌کنند و حلقه‌ها و تاج‌های گل نرگس زیبایی را به آن‌ها هدیه می‌دهند و خاطره‌های دل‌انگیزی را در گوشه ذهنشان ثبت می‌کنند. برای درست کردن بعضی از این حلقه‌های گل حتی از هزار و دویست،سیصد شاخه گل هم استفاده می‌شود که البته هزینه آن تقریبا 8 تا 8.5 میلیون است. روزهایی درطول برداشت گل نرگس هست که نرگس‌زار ما میزبان سه، چهار هزار نفر بازدید کننده است. پنج شنبه، جمعه‌های هر هفته همیشه موزیک زنده داریم؛ شلوغ است و پر از بازدیدکننده زیاد. در نرگس‌زار ما به روی همه باز است و می‌توانند رایگان از صبح تا شب کنار این طبیعت بکر و دلنشین عکس‌های خاطره‌انگیزی بگیرند و حتی صبحانه و ناهار خود را کنار نرگس‌زار میل کنند. ما در جنوب طبیعت سرسبز و خاصی نداریم به همین علت با آغوش باز و با روی گشاده پذیرای همه مهمان‌های عزیز این دیار هستیم.

علاقه دیگر کشورها به نرگس
وقتی از عقیل می‌پرسم تا حالا شده هدیه گل نرگس گرفته باشی؟ خنده‌ای می‌کند و می‌گوید: «به یاد ندارم گل نرگس هدیه گرفته باشم ولی تا دلت بخواهد گل‌های نرگس زیادی هدیه داده‌ام، چون می‌گویند گل نرگس نمادی از رفاه است و حتی شنیده‌ام در کشور ولز معتقدند اگر کسی اولین گل نرگس را ببیند برای 12 ماه رفاه را به خانه خود می‌آورد. همچنین در چین اعتقاد دارند اگر در سال جدید این گل در خانه شکوفا شود، نویدبخش ثروت و آسایش در طول سال است. اگر شما دسته‌ای از نرگس را به کسی هدیه بدهید، یعنی او برای شما بسیار دوست داشتنی و عزیز است و شما برای او یک خوشی بی پایان می‌خواهید. برخی باور دارند که هدیه دادن گل نرگس برای جشن گرفتن سالگرد 10 سالگی ازدواج بسیار عالی است، زیرا این گل نمادی از شادی، نشاط و خوشحالی است. جالب است بدانید در برخی کشورها از این گل برای سیستم پرداخت و به جای پول هم استفاده می‌شود». فیروز با صدایی پر از آرامش که برخاسته از عطر نرگس‌زار است، ادامه می‌دهد: «این گل علاوه بر زیبایی و بوی خوش، خواص مختلفی دارد. حتی می‌گویند در کشور چین به دلیل خواص زیاد گل نرگس این گل را به پزشک‌ها و پرستارها نسبت می‌دهند. چینی‌ها اعتقاد دارند کسی که دو قرص نان دارد، یکی را بخورد و دومی را بفروشد و با پول آن نرگس بخرد، چون که نان برای جسم و نرگس برای روح مفید است. این گل درون خود ماده گالان دارد، به همین دلیل بوییدن آن برای بیماری آلزایمر بسیار مفید است. بوی خوش نرگس می‌تواند محیط را ضدعفونی کند و گرفتگی بینی و سردرد را از بین ببرد. همچنین می تواند همراه با خون وارد سلول‌های مغز شود و کارایی مغز را بهبود بخشد و انرژی مثبت را برای افراد افسرده به ارمغان آورد. رایحه خوش نرگس می‌تواند ناراحتی‌های روحی، انرژی کم، حال بد و افسردگی را از شما دور کند».
​​​​​​​