​​​​​​​
در سه سال اخیر، کم مواجه نشدیم با تصمیمات متعدد و متنوع درباره کنکور و البته کم روبه رو نشدیم با انواع و اقسام جلسات و هم اندیشی ها و نشست های تلویزیونی و رسانه ای مرتبط با کنکور و باز این را هم باید بگوییم که در کنار همه این موارد، کم مواجه نشدیم با تجمعات و نامه ها و پویش هایی که هر بار توسط کنکوری ها یا خانواده هایشان به یک گوشه کنکور نقد و نظر و انتقادی داشتند.
حالا در تازه ترین این موارد، سازمان سنجش کشور در پاسخ به اعتراض داوطلبان نسبت به تغییرات زمانی آزمون های کشوری از ارائه پیشنهادی برای برگزاری یک بار کنکور در سال خبر داده است که در صورت تصویب تغییرات زمانی به حداقل می رسد. این یعنی پس از سه سال که کنکور با تصمیمی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی،دو نوبت برگزار می شود، اکنون این احتمال وجود دارد که کنکور فقط یک نوبت در سال برگزار شود.
سازمان سنجش با دو نوبت کنکور چالش دارد
قبل از ورود به تصمیمات و تغییرات کنکوری و یا بهتر بگوییم ناثباتی درباره کنکور و وجود انبوه دیدگاه های بعضا متضاد نسبت به آن، به پیشنهاد یک نوبت شدن کنکور که توسط سازمان سنجش مطرح شده، نظری بیفکنیم. در این باره، رضا محمدی معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس سازمان سنجش آموزش کشور به مهر گفته است: پیشنهاد سازمان سنجش آموزش کشور به شورای عالی انقلاب فرهنگی این بوده است که کنکور سراسری یک بار در سال برگزار شود و برای همان سال اعتبار داشته باشد چراکه یکی از چالش‌های مهمی که اکنون سازمان سنجش با آن مواجه است، بحث اعتبار دو ساله آزمون است. رئیس سازمان سنجش خاطرنشان کرد: امیدوارم در نهایت این پیشنهاد سازمان سنجش مورد موافقت قرار گیرد که آزمون سراسری یک بار در سال برگزار شود و اعتبار یک ساله آزمون مصوب شود تا چالش‌هایی که برای داوطلبان، خانواده‌ها و سازمان سنجش ایجاد شده است، مرتفع شود.
احتمال تغییر در زمان کنکور ارشد و دکتری
این تغییرات احتمالا به کنکور کارشناسی محدود نیست و بنابر آن چه رئیس سازمان سنجش اعلام کرده، «در حال بررسی هستیم که امیدواریم وقتی موضوع برگزاری یک بار در سال کنکور سراسری به تصویب رسید و به سازمان سنجش ابلاغ شد، زمان برگزاری آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری را نیز تغییر بدهیم.»
تغییرات به 1404 نمی رسد
البته این مسئول، این را هم اشاره کرده که چنانچه شورای عالی انقلاب فرهنگی به پیشنهادهای ما رای مثبت بدهد، اجرای مصوبات برای سال 1404 نخواهد بود: «نکته مورد توجه در این زمینه این است که کنکور سراسری سال ۱۴۰۴ با تغییر مواجه نمی‌شود چراکه برنامه ریزی برای این کنکور از هم اکنون انجام شده است و کنکور سراسری سال ۱۴۰۴ در اردیبهشت ماه و تیرماه سال ۱۴۰۴ برگزار می‌شود، همچنین آزمون کارشناسی ارشد و دکتری سال ۱۴۰۴ در اسفندماه ۱۴۰۳ برگزار شده‌ و تغییرات آزمون‌ها به سال ۱۴۰۴ نمی‌رسد.»
ماجرای تغییرات در فاز تاثیر معدل
در همین حال که احتمال تغییر در تعداد آزمون های سالانه مطرح شده، این پرسش هم به طور اساسی جای نقد و نظر دارد که اساسا چرا کنکور، به محل مناقشه مسئولان و سیاست گذاران تبدیل شده است؟ چرا با تغییر دولت، دیدگاه ها گاهی کاملا متضاد با دیدگاه های پیشین است؟ مگر در زمان مصوبات و تصمیمات قبلی، نگاه ها و دیدگاه های کارشناسی مد نظر قرار نمی گیرد؟ اگر نظرات متخصصان مورد توجه قرار می گیرد، چرا در بازنگری ها دیدگاه های بعضا متضاد مطرح می شود؟
برای نمونه تغییر در تاثیر معدل در کنکور و تاثیر قطعی ۶۰ درصدی نمرات دروس پایه ۱۱ و ۱۲ و حذف پایه دهم از سوابق تحصیلی دانش‌آموزان نمونه ای از این تغییرات است.
تاثیرپذیری شدید خانواده ها از کنکور
همه این ماجراهای روا داشته بر کنکور در شرایطی است که این آزمون در اغلب خانواده ها و در فرهنگ تحصیلی دانش آموزان، شاید به عنوان مهم ترین یا دست کم از مهم ترین آزمون های زندگی تحصیلی ایرانی ها قلمداد می شود. پیش از این برخی آمارها بیانگر این بود که ۵۲ درصد از خانواده‌ها نسبت به قبول شدن فرزندشان در کنکور حساسیت خیلی زیاد دارند که این عامل باعث می‌شود تا وضعیت روحی داوطلبان کنکور خطرناک شود، ضمن این که در این بین ۴۴ درصد از خانواده‌ها هم در صورت عدم ‌قبولی فرزندشان دچار ناراحتی و فشار روحی شدید می‌شوند.
چه باید کرد؟
بی شک، تصمیم سازی در بستر دیدگاه ها و پیوست های کارشناسی و تخصصی باعث جلوگیری از تغییرات و عدم ثبات در تصمیمات و قوانین می شود. چگونه است که سه سال قبل، بر اساس یک دیدگاه، کنکور دو نوبتی می شود و طی سه سال، سازمان مجری کنکور، اعلام می کند برگزاری دو نوبت آزمون در سال، باعث ایجاد چالش های متعدد شده است. طبیعی است که یا آن تصمیم سه سال قبل اشتباه بوده و یا حرف امروز سازمان سنجش نادرست است و نمی توان پذیرفت که هردو دیدگاه سویه صحت و دارای منطق است، بنابراین نباید با تغییر یا ایجاد ابهام در چنین رویدادی که نقش حیاتی در سرنوشت دانش آموزان و خانواده ها دارد، با اعصاب و روان آنان مدام بازی کرد؛ همین.