
این ضربالمثل زمانی به کار گرفته میشود که کسی به عیوب دیگری اشاره کند، در حالی که خودش دقیقاً همان عیبها را دارد. ریشه این ضربالمثل به گذشتههای دور برمیگردد، زمانی که مردم برای پخت و پز از دیگهای فلزی استفاده میکردند. دود و حرارت آتش باعث میشد بدنه دیگ، سیاه و دودهگرفته شود. وقتی دو دیگ کنار هم قرار میگرفتند، هیچکدام نسبت به دیگری ظاهری تمیزتر نداشت؛ بنابراین وقتی دیگی به دیگ دیگری طعنه میزد، طنزآمیز بود که خودش هم همان وضعیت را داشت. این ضربالمثل از قدیم در فرهنگ ایرانی به عنوان نمادی از خودآگاهی و انتقاد به طعنهزنی استفاده میشده است.