حرم امام رضا(ع) به برکت وجود آن حضرت، محل دفن بزرگان بسیاری است. از علمای دینی گرفته تا مشاهیر علمی و ملی. یکی از این مدفونان در جوار ثامن الائمه(ع) حر عاملی است. بزرگی که مکتب تشیع مدیون اوست.
​​​​​​​
قاضی القضات و شیخ الاسلام خراسان
محمد بن حسن بن علی، معروف به شیخ حر عاملی در ۱۰۳۳ هجری قمری، در یكی از روستاهای لبنان چشم به جهان گشود. خانواده‌اش به علم و فقاهت مشهور بودند و نسب وی با ۳۶ واسطه به «حر بن یزید» ریاحی می‌رسد. خاندان وی به «آل حر» شهرت داشتند. او از همان اوایل کودکی تحت تربیت و آموزش خانواده فاضل خود قرار گرفت و تا سال‌ها نیازمند استادی فاضل‌تر از خاندان حر نشد. در سال ۱۰۸۷ و ۱۰۸۸ق دو بار به سفر حج‌ رفت. همچنین دو بار هم برای زیارت عتبات به عراق رفت. در یکی از این سفرها به اصفهان رفت و در آن‌جا با علمای بزرگ اصفهان مانند علامه مجلسی دیدار کرد. در این دیدار وی به علامه مجلسی اجازه روایت داد و علامه نیز متقابلا به شیخ حُر اجازه روایت داد. در همین سفر علمای اصفهان دیداری از دربار شاه سلیمان صفوی برای او ترتیب دادند که شاه سلیمان صفوی منصب قاضی‌القضاتی و شیخ‌الاسلامی خراسان را به او سپرد.
صاحب وسائل
شیخ حر هنگامی که 40 ساله بود برای زیارت عتبات عالیات از جبل عامل به عراق رفت و از آن‌جا برای زیارت امام رضا(ع) عازم مشهد شد. او چون مشهد را جای مناسبی برای زندگی یافت، در این‌ شهر ماندگار شد. حُر عاملی در مشهد مجلس درس پررونقی داشت، شاگردان بسیاری تربیت کرد و تألیفات متعددی از خود برجای گذاشت. مهم‌ترین اثر او کتاب «وسائل الشیعه» از کتاب‌های مرجع احادیث شیعه است كه تألیف آن حدود 20 سال به طول انجامیده است. این کتاب از زمان نگارش تاکنون، همواره مورد توجه و عنایت فقها و مجتهدان شیعه قرار گرفته است. وسائل الشیعه شامل احادیث منابع روایی شیعه مانند کتب اربعه و دیگر منابع حدیثی در مباحث فقهی است. صاحب وسائل در این اثر ۳۶ هزار روایت را با سند آن در موضوعات متعدد فقهی با عنوان یک باب آورده است. این اثر به دلیل اهمیت و جایگاه آن دارای شروح، معاجم، تلخیص و ترجمه‌هایی است. از دیگر آثار او کتاب «فوائد الطوسیه» نام دارد. شیخ در ابتدای کتاب انگیزه خود از تالیف آن را زدودن ابهام از چهره برخی احادیث، رفع احادیث شبهه‌ناک و برخی مغالطات وارده ذکر می‌کند.
شاعر هنرمند
شیخ حُر عاملی از ذوق شعری بالایی هم برخوردار بود. او اشعار فراوانی در مدح و ستایش اهل بیت سروده است و دیوانی دارد که شامل ۲۰ هزار بیت شعر است. او قصیده‌ای در مدح پیامبر(ص) و اهل بیت آن حضرت دارد که بیش از ۱۰۰ بیت است و قصیده‌ای دیگر شامل معجزات و فضایل پیامبر(ص) و اهل بیت آن حضرت شامل ۴۰۰ بیت. شیخ در شیوه‌های شعری هم از مهارت خاصی برخوردار بوده است. مثلا ۲۹ قصیده در مدح اهل بیت دارد که مجموعه ابیات هر قصیده را با یکی از حروف الفبا قافیه داده و در قصیده‌ای دیگر چهار طرف هر بیت را با یک کلمه آورده و در قصیده‌ای تمام ابیات را بدون الف آورده است.
تندیس علم و ادب
سرانجام شیخ در شب ۲۱رمضان سال ۱۱۰۴ هجری قمری، در ۷۱ سالگی در مشهد درگذشت و پیکرش را در جوار امام رضا(ع) در طبقه زیرین مدرسه میرزاجعفر و ایوان یکی از حجره‌ها دفن کردند. این حجره اکنون در صحن انقلاب قرار دارد. علامه امینی در الغدیر درباره وی می‌گوید: «او مرواریدی بر تاج زمان و نقطه‌ای درخشان بر پیشانی فضیلت است. هرگاه در پی شناخت ایشان برآیی ایشان را آگاه به هر فنی خواهی یافت. جملات مدح و ستایش در معرفی او ناتوان‌اند. گویا او تندیس علم و دانش و ادب و تجسم فضل و کمال است. از آثار او نگارش احادیث ائمه اهل بیت علیهم السلام در اثبات امامت و نشر فضایل و جمع آوری احکام و حکمت‌ها و مدح و ستایش آنان است و تألیفات ارزشمندش یاد او را جاودان ساخته است.»