روایتی فراتر از «ذهن زیبا»

مستند سریال محمدرضا خردمندان درباره دکتر حسین بهاروند به عنوان چهره علمی زنده ایرانی، چگونه ساخت این مجموعه را به تصویر کشید؟

نویسنده: مائده کاشیان

مترجم:


سریال «ذهن زیبا» به کارگردانی محمدرضا خردمندان که اواخر سال گذشته به مناسبت رمضان 1403 روی آنتن رفت، زندگی دکتر حسین بهاروند دانشمند حوزه سلول‌های بنیاری را به تصویر کشیده بود. روایت سریال از کودکی این شخصیت آغاز می‌شد و تا میانسالی او ادامه داشت. تمرکز اصلی «ذهن زیبا» بر روی مسیر سخت دکتر بهاروند تا رسیدن به جایگاه علمی خود، غلبه او بر موانع و پشتکار او بود و در بستر این روایت، دستاوردهای علمی و مهم دکتر بهاروند نیز روایت شد. «ذهن زیبا» پرتره پرجزئیات و باورپذیری را از شخصیت دکتر بهاروند به تصویر کشید و مخاطبان را با ابعاد مختلف این شخصیت مهم آشنا کرد. سه‌شنبه‌شب مستند «ذهن زیبا» با عنوان «فراتر از صحنه» روی آنتن شبکه یک رفت. این اثر روایت کامل و خوبی داشت از آنچه در پشت دوربین گذشته بود.
​​​​​​​
حضور دکتر بهاروند و یک روایت عینی
خوشبختانه دکتر حسین بهاروند در قید حیات است و «ذهن زیبا» جزو معدود آثاری است که سراغ یک چهره مهم زنده ایرانی رفته. این موضوع برای مستند «ذهن زیبا» هم برگ‌ برنده‌ای بوده است. دکتر بهاروند در این مستند حاضر بود و مخاطبان صرفا شاهد روایت‌هایی درباره یک شخص غایب نبودند، بنابراین در وهله اول تصویری که سریال از شخصیت دکتر بهاروند ساخته، سپس توصیفات دوستان و همکاران دکتر، عوامل «ذهن زیبا» و بازیگران، شکل عینی‌تری به خود گرفته بود و تماشاگر با شخصیت دکتر بهاروند احساس نزدیکی بیشتری می‌کرد. یکی از بخش‌های جالب مستند واکنش دکتر بهاروند به بعضی سکانس‌های خاص و مهم سریال بود. دکتر بهاروند هنگام تماشای سکانس تولد خود و توقف ساعت مچی پدرش در این لحظه، احساساتی شد و این رفتار به شخصیت عاطفی که «ذهن زیبا» از دکتر نمایش داد، نزدیک بود. دکتر حسین بهاروند نیز در بخش‌هایی از این مستند، از زاویه نگاه خود صحبت‌های متفاوتی در باب زندگی، انسان، و علم، سلول‌های بنیادی مطرح کرد.
مصاحبه خوب و متفاوت با عوامل
بخش مصاحبه با بازیگران و امیرمحمد عبدی نویسنده سریال نیز مختصر و مفید بود. ساناز سعیدی، حنانه آجرلو، کوروش سلیمانی، امیرعلی دانایی و فریده سپاه منصور درباره شخصیت دکتر بهاروند و تجربه ایفای نقش همسر، فرزند، استاد و حسین بهاروند صحبت کردند. گفت‌وگوی کوتاه با آنان خلاف کلیشه‌های مرسوم بود و بازیگران سریال تلاش می‌کردند بیشتر درباره احساس خودشان نسبت به نقش و ویژگی‌های دکتر بهاروند صحبت کنند. در بخشی از مصاحبه، امیرمحمد عبدی در مقام فیلمنامه‌نویس توضیح داد که در گفت‌وگو با دکتر بهاروند، چگونه به خصوصیات اخلاقی و شخصیتی خاص او مانند تاکید بر رویاپردازی و قدرت تخیل پی برده و از آن در پردازش این کاراکتر استفاده کرده است. او همچنین درباره تاکید سریال بر شخصیت فردی دکتر بهاروند به جای کاراکتر علمی دکتر، صحبت کرد. ناگفته نماند در میان مصاحبه‌شوندگان، جای محمدرضا خردمندان به عنوان کارگردان سریال، خالی بود. علاوه بر بازیگران و عوامل سریال، بعضی دوستان و همکاران دکتر بهاروند نیز در مستند حضور داشتند و روایت جالبی از ماجرای ازدواج دکتر، ویژگی‌های شخصیتی او و دستاوردهایش داشتند.
شبیه‌سازی قصه و واقعیت
تدوین مستند نیز به شیوه‌ای انجام شده بود تا بخش‌هایی از آن با سکانس‌های سریال «ذهن زیبا» شبیه‌سازی شود و رنگ واقعی‌تری بگیرد. به عنوان مثال، اولین دیدار کوروش سلیمانی با دکتر حسین بهاروند در پشت صحنه با سکانس اولین مواجهه دکتر با دکتر کاظمی رئیس اسبق پژوهشگاه رویان که صمیمی و نزدیکی با دکتر بهاروند داشت، تلفیق شده بود. وجود چنین جزئیات ساده‌ای در مستند، این اثر را جذاب و دیدنی کرده است.
10 صفحه آخر