​​​​​​​
پس از چهار دهه از تأسیس حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) که مبارزه مسلحانه با دولت ترکیه را در پیش گرفته بود، این حزب به‌صورت رسمی انحلال خود را اعلام کرد. رسانه‌های کردی نیز گزارش دادند اقدامات مسلحانه پ‌ک‌ک علیه ترکیه و تمامی فعالیت‌های آن به پایان می‌رسد. کنگره فوق‌العاده این حزب با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد می‌توان با روش‌های سیاسی مسائل کردها را حل کرد و بر این اساس، پ‌ک‌ک تصمیم به انحلال ساختار سازمانی خود و پایان دادن به روش‌های مسلحانه گرفته است. این تصمیم در پاسخ به نامه عبدا... اوجالان، رئیس این حزب که از ۲۷ سال پیش در زندان ترکیه به سر می‌برد، اتخاذ شد. او در اسفندماه گذشته خواستار خلع سلاح و انحلال این گروه شده بود. این بیانیه واکنش‌های گسترده‌ای به همراه داشت و نوید پایان یکی از طولانی‌ترین منازعات مسلحانه را داد. در ماه‌های اخیر، ترکیه شاهد تحرکاتی با حزب برابری و دموکراتیک خلق‌ها (HDP) و اوجالان برای پایان درگیری‌ها بوده است. دیداری میان رجب طیب اردوغان و هیئتی از حزب HDP در آنکارا صورت گرفت که به ابتکار دولت باغچلی، رهبر حزب حرکت ملی انجام شد. باغچلی از اوجالان خواست تا انحلال پ‌ک‌ک را اعلام کند و سلاح را زمین بگذارد. پایان فعالیت‌های مسلحانه پ‌ک‌ک می‌تواند موجب کاهش درگیری‌ها در جنوب شرقی ترکیه و فراهم شدن فضا برای بازسازی، توسعه و آشتی شود. همچنین این اقدام ممکن است موجب افزایش مشروعیت احزاب کردی مانند HDP شود، اگر دوباره به همکاری با پ‌ک‌ک متهم نشوند.
موانع جدی در مسیر صلح ترکیه و پ‌ک‌ک
اگرچه انحلال پ‌ک‌ک می‌تواند گامی مثبت برای پایان خشونت باشد، تحقق صلح پایدار مستلزم عبور از چالش‌هایی در دو سطح داخلی و سیاسی است. در سطح سیاسی، ترکیه با بی‌اعتمادی کردها مواجه است. آنکارا احتمالاً این اقدام را مثبت می‌داند، اما بدون ضمانت‌های امنیتی کامل، بی‌اعتمادی خود را حفظ خواهد کرد. هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، اعلام کرد صرف کنار گذاشتن سلاح کافی نیست و باید ساختار غیرقانونی پ‌ک‌ک برچیده شود. در سطح داخلی پ‌ک‌ک نیز چالش‌هایی وجود دارد، از جمله سرنوشت سلاح‌های این گروه. تاکنون تضمین رسمی درباره خلع سلاح کامل و تحویل آن به ترکیه یا نهادهای بین‌المللی اعلام نشده و این عدم شفافیت باعث نگرانی آنکارا شده است. ترکیه خواهان انحلال شاخه‌های پ‌ک‌ک در کشورهای همسایه است، اما برخی شاخه‌ها   هنوز تمایلی به خلع سلاح نشان نداده‌اند. سران نیروهای دموکراتیک سوریه نیز گفته‌اند تصمیم پ‌ک‌ک بر آن ها تأثیری نخواهد داشت. این شاخه‌ها خواهان تضمین‌هایی درباره آینده سیاسی، امنیت شخصی و جایگاه قومی خود هستند. برخی معتقدند انحلال پ‌ک‌ک بدون دستاورد سیاسی می‌تواند موقعیت کردها را تضعیف کند. در نتیجه، تعلل در خلع سلاح یا مقاومت در برابر آن، فضای بی‌اعتمادی را افزایش داده است. عدم هماهنگی کامل درون پ‌ک‌ک و تردید در پایبندی به انحلال، می‌تواند بهانه‌ای برای ترکیه جهت توقف مذاکرات و ادامه رویکرد امنیتی باشد؛ عاملی که صلح را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد.
سایه بی‌اعتمادی بر مذاکرات صلح
همان طور که ترکیه به دنبال خلع سلاح کامل پ‌ک‌ک است، رهبران کرد نیز انتظار گام‌هایی از سوی آنکارا دارند. اگر دولت ترکیه تنها خواهان تسلیم یک‌جانبه باشد و اصلاحات سیاسی انجام ندهد، انحلال پ‌ک‌ک به صلح پایدار نخواهد انجامید. تجربه شکست مذاکرات پیشین (۲۰۱۳–۲۰۱۵) موجب بی‌اعتمادی جدی در میان کردها شده است. ترکیه وعده‌های خود در زمینه حقوق کردها را اجرایی نکرد و پ‌ک‌ک هم در مهار نیروهایش ناکام بود. همچنین، سابقه برخوردهای امنیتی با فعالان کرد، نگرانی‌هایی درباره سرکوب دوباره اعضای پ‌ک‌ک پس از خلع سلاح ایجاد کرده است. تاکنون تضمین‌های قانونی برای امنیت رهبران پ‌ک‌ک اعلام نشده است. ابهام درباره نهاد ناظر بر روند خلع سلاح و نبود مکانیزم بین‌المللی، روند صلح را ناپایدار کرده است. در غیاب چارچوب مشخصی برای انتقال مطالبات کردها به عرصه سیاسی، خلع سلاح می‌تواند به خلأ نمایندگی منجر شود. در مجموع، انحلال رسمی پ‌ک‌ک پایان یک منازعه نیست، بلکه آغاز مسیر دشوار سیاسی و امنیتی است. اختلافات داخلی، بی‌اعتمادی تاریخی و نگاه محافظه‌کارانه دولت ترکیه از جمله موانعی هستند که می‌توانند این روند را تضعیف کنند.