عشق در ازای پول!

نگاهی به سفر رئیس جمهور آمریکا به کشورهای جنوبی خلیج فارس؛ از قراردادهای تسلیحاتی و هوش مصنوعی تا بهره‌برداری تبلیغاتی ترامپ از «عشق عرب‌ها» برای ساختن روایتی پیروزمندانه از ریاست‌جمهوری خود

نویسنده: فاطمه ملک زاده

مترجم:



سفر منطقه‌ای دونالد ترامپ به سه کشور عربستان، قطر و امارات در ظاهر یک سفر دیپلماتیک بود، اما در عمل به یک مانور بی‌سابقه اقتصادی و سیاسی بدل شد. ترامپ در پایان این سفر گفت: «آن‌ها واقعاً تشنه عشق بودند و من به آن‌ها عشق دادم.» جمله‌ای که در ظاهر طنزآلود و عاطفی به‌نظر می‌رسد، اما در بطن خود، واقعیتی عریان از رابطه میان دولت‌های خلیج فارس و آمریکا را برملا می‌کند: عشق به قدرت و دلار.
۶۰۰ میلیارد از ریاض، ۱۲۰۰ از دوحه، ۱۴۰۰ از ابوظبی
در جریان سفر دوره‌ای ترامپ به منطقه خلیج فارس، قرارداد ساخت بزرگ‌ترین شهر هوش مصنوعی جهان در امارات با حضور او و محمد بن زاید امضا شد؛ پروژه‌ای که به‌ظاهر با هدف پیشرفت تکنولوژیک کلید خورده، اما عملاً بخشی از بازی گسترده آمریکا برای کنترل زیرساخت‌های دیجیتال و امنیتی منطقه است. ترامپ در مدت کمتر از سه روز موفق شد توافقاتی به ارزش حیرت‌آور ۳۲۰۰ میلیارد دلار با سه کشور عربی امضا کند: عربستان ۶۰۰ میلیارد دلار، قطر ۱۲۰۰ میلیارد دلار و امارات ۱۴۰۰ میلیارد دلار؛ رقمی بی‌سابقه که حتی در دوره دولت‌های پیشین آمریکا نیز سابقه نداشت. این قراردادها نه‌فقط تسلیحاتی بلکه شامل همکاری‌های گسترده فناوری، امنیتی و اطلاعاتی بودند. شرکت‌های آمریکایی مانند Lockheed Martin، Raytheon Technologies، Boeing، Northrop Grumman و Microsoft از جمله طرف‌های اصلی این قراردادها بودند. همچنین پروژه‌ای که با حضور شخص ترامپ و محمد بن‌زاید امضا شد و قرار است توسط شرکت تازه‌تأسیس «Trump Tech Oasis» با دفتر مرکزی در دبی اجرا شود.

​​​​​​​
باج‌گیری یا دیپلماسی؟
منتقدان این سفر بر این باورند که قراردادهای مذکور بیشتر از آن‌که بر پایه نیازهای واقعی اقتصادی کشورهای میزبان باشد، به شکل باج‌گونه‌ای در پاسخ به وعده‌های امنیتی و حمایت سیاسی آمریکا امضا شده‌اند. در شرایطی که عربستان و امارات درگیر بحران‌های داخلی، جنگ یمن و رقابت‌های منطقه‌ای هستند، حضور ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور وقت آمریکا، فرصتی بود برای تثبیت حمایت واشنگتن؛ حمایتی که نه‌تنها رایگان نیست، بلکه بهای آن، میلیاردها دلار از منابع مردم این کشورهاست.
نقش ترامپ در تضعیف استقلال اقتصادی منطقه
این حجم از تعهدات مالی، نه تنها اقتصاد کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را وابسته‌تر به ساختارهای اقتصادی و نظامی آمریکا می‌کند، بلکه عملاً دست این کشورها را برای اتخاذ سیاست‌های مستقل منطقه‌ای می‌بندد. ترامپ با مهارت خاصی از ضعف‌های راهبردی دولت‌های عربی بهره برد و آن‌ها را وارد بازی اقتصادی سنگینی کرد که پایان آن، روشن نیست.
عشق دروغین، هزینه واقعی
جمله معروف ترامپ درباره «عشق» شاید در نگاه اول جذاب و ساده باشد، اما در واقع، طنز تلخی از یک واقعیت است: استفاده از زبان عاطفه برای پنهان‌کردن یک معامله اقتصادی نابرابر. این سفر نه برای توسعه منطقه، بلکه برای تأمین منافع اقتصادی یک‌جانبه و تثبیت جایگاه سیاسی ترامپ در داخل آمریکا طراحی شده بود؛ آن‌هم در حالی که افکار عمومی در کشورهای میزبان، کمترین اطلاعی از جزئیات این قراردادها ندارند. نتیجه نهایی این «عشق» چیزی جز وابستگی اقتصادی، افزایش خرید تسلیحات و تشدید رقابت‌های مخرب در منطقه نیست. ترامپ رفت، اما قراردادهایش هنوز باقی‌ است؛ با همه پیامدهای سیاسی و اقتصادی‌شان برای آینده این منطقه.

10 صفحه اول