​​​​​​​
پس از بیش از سه سال از آغاز درگیری میان روسیه و اوکراین، بار دیگر ترکیه به‌عنوان میزبان مذاکرات صلح وارد عمل شده است. مذاکرات اخیر که در استانبول برگزار شد، با توافق بر سر مبادله هزار اسیر – اعم از نظامی و غیرنظامی – به پایان رسید؛ توافقی که از نظر برخی ناظران، بیش از آن‌که نشانه‌ آغاز صلح باشد، بیانگر آزمودن فضای گفت‌وگو بود. پیش از آغاز دور بعدی مذاکرات اوکراین و روسیه، وزیر خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در کی‌یف با رئیس‌جمهور اوکراین، ولادیمیر زلنسکی دیدار کرد. محور گفت‌وگوها جنگ اوکراین، همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و مسائل منطقه‌ای میان دو کشور بود. روسیه در دور قبلی مذاکرات حضور فعالی داشت و با اعزام هیئتی رسمی و اعلام آمادگی برای ارائه تفاهمنامه‌ای در دور دوم گفت‌وگوها، سعی در القای جدیت خود داشت. با این حال، از طرف اوکراین پاسخی رسمی برای ادامه مذاکرات در زمان تعیین‌شده دریافت نشده، مسئله‌ای که نشانه‌ای از تردیدهای کی‌یف یا فشارهای خارجی تلقی می‌شود.
اثر ترامپ بر تغییر معادلات دیپلماتیک
یکی از عوامل مهمی که در شرایط فعلی مورد توجه قرار گرفته، تغییر نسبی رویکرد آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ است. هرچند آمریکا خود مستقیماً طرف مذاکره نیست، اما نقش آن در گفت‌وگوها با وجود همه اختلافات این دو کشور، مورد تأیید طرف روسی قرار گرفته است. روسیه معتقد است برخلاف برخی کشورهای اروپایی که با فشارهای سیاسی مانع تصمیم‌گیری مستقل کی‌یف هستند، آمریکا با اتخاذ مواضعی «واقع‌بینانه‌تر» فضا را برای امکان گفت‌وگو بازتر کرده است. این روایت البته با نوعی احتیاط دیپلماتیک مطرح می‌شود، چرا که هنوز مشخص نیست این «واقع‌بینی» به کدام سیاست عملی منتهی شده یا خواهد شد.
بی‌اعتمادی مزمن و ظرفیت‌های مغفول‌مانده
در حالی‌که چهره‌های بلندپایه روسیه از جمله لاوروف و رودنکو بر علاقه‌مندی مسکو به سازش صلح‌آمیز تأکید کرده‌اند، تردیدها درباره نیت واقعی طرفین و همچنین تأثیر بازیگران ثالث همچنان پابرجاست. به گفته الکسی ددوف، سفیر روسیه در تهران، روسیه در حال آماده‌سازی توافقی بلندمدت شامل آتش‌بس و سایر ابعاد یک صلح پایدار است؛ اما تأکید وی بر «جدی نگرفتن مذاکرات از سوی کی‌یف» به گره اصلی این بحران اشاره دارد: بی‌اعتمادی ساختاری. یکی از ابعاد کمتر مورد توجه، نقشی است که این مذاکرات در بازتعریف جایگاه دیپلماتیک ترکیه دارد. در حالی‌که آنکارا تلاش می‌کند جایگاهی در حل معادلات بین‌المللی برای خود تثبیت کند، موفقیت یا ناکامی مذاکرات می‌تواند بر وزن ژئوپلیتیکی این کشور نیز اثرگذار باشد. همچنین، اشاره صریح پوتین پیش از دور اول مذاکرات به ازسرگیری مذاکرات مستقیم، نشان می‌دهد کرملین در حال مدیریت دو سطح از مذاکره است: یکی رسمی و رسانه‌ای در استانبول  و دیگری مبتنی بر تلاش‌های پشت‌پرده با ابتکار عمل‌های خاص.  روند فعلی نشان می‌دهد که اگرچه اراده‌ای نسبی برای حرکت به سمت صلح شکل گرفته، اما پیچیدگی‌های سیاسی، فشارهای بین‌المللی  و فقدان اعتماد متقابل، مسیر رسیدن به توافق را همچنان ناهموار نگه داشته است. استانبول صرفاً یک صحنه تازه برای بازی دیپلماتیک است، نه پایان بازی.