​​​​​​​

سفر گروهی استادان و دانشجویان ادبیات فارسی به تاجیکستان
دکتر یاحقی درباره انگیزه سفر استادان و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی به تاجیکستان می‌گوید: «قبلا همایشی در تاجیکستان با محوریت فردوسی پیش‌بینی شده بود و چند نفر از دوستان همسفر ما اعلام آمادگی کردند و مقاله فرستادند، ولی به دلایلی این همایش به تاخیر افتاد و تصمیم گرفتیم به صورت شخصی به تاجیکستان سفر کنیم. من البته بارها و بارها و شاید بیست، سی بار به تاجیکستان رفته‌ام، اما این بار چون دوستان علاقه‌مند بودند با جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی از جمله آرامگاه رودکی در پنجکنت، شهر خجند و... در تاجیکستان آشنا شوند، برای راهنمایی آن ها همراهی‌شان کردم».
وضعیتِ خوب و بد زبان فارسی در زادگاه رودکی
مدیر قطب علمی فردوسی‌شناسی وضعیت فعلی زبان فارسی در تاجیکستان را خوب و به‌عبارتی بد توصیف می‌کند: «خوب از این جهت که زبان فارسی از آن جا به ایران آمده و در دل عوام مردم جا دارد و همه معاریف فارسی را می‌شناسند و بد از این لحاظ که خطشان سیریلیک است و خط نیاکان نیست و متن‌های گذشته را نمی‌توانند بخوانند و اشعار فارسی را تنها به‌صورت سینه‌به‌سینه نگه می‌دارند. شاید تعجب کنید که در تاجیکستان، از کارگر و کودک تا وکیل و وزیر و سیاستمدار و رئیس‌جمهور شعر فارسی را از بَر هستند؛ مخصوصا از رودکی که زادگاهش در تاجیکستان و پدر شعر فارسی است، بنابراین از این جهت که زبان فارسی ریشه در فرهنگشان دارد، بسیار مهم است، اما چون خطشان سیریلیک است، نمی‌توانند از متون قدیم فارسی استفاده کنند و به همین دلیل ارتباطشان با زبان فارسی کمتر شده است اما زبان فارسی را خیلی دوست دارند و همین‌طور ایرانی‌ها و فارسی‌زبان‌ها را».
نفوذ طبیعیِ زبان و خط فارسی در میان تاجیک‌ها
از دکتر یاحقی درباره برنامه‌های دولت تاجیکستان برای زنده کردن خط فارسی می‌پرسیم که می‌گوید: «تا قبل از فروپاشی شوروی قرار بود، این کار انجام شود و ایران هم قصد کمک داشت، اما بعد منصرف شدند. آن ها از نفوذ فرهنگ ایرانی می‌ترسند و به شدت پرهیز دارند تا تهاجمی از فرهنگ ایران آن ها را تهدید نکند». این استاد زبان و ادبیات فارسی درباره این‌که خط فارسی به‌طور خصوصی در آموزشگاه‌ها آموزش داده می‌شود یا خیر، گفت: «متاسفانه آموزش خط فارسی در آن جا مجاز نیست و ایران هم فعالیتی در این زمینه ندارد. بعضی‌هایشان از نسل قدیم خط فارسی را می‌دانند و ممکن است به بچه‌هایشان بیاموزند. البته خوشبختانه روابط این قدر خوب است که ارتباطات بین ایرانی‌ها و تاجیک‌ها حاصل می‌شود و به صورت طبیعی نفوذ می‌کند از طرف مردم. چون مردم علاقه‌مندند و دوست دارند. در حالی که زبان رسمی‌‌شان هم فارسی یا همان تاجیک است. روسیه هم البته خیلی مایل نیست که این ها را از دست بدهد و تحت نفوذ فرهنگ ایران قرار بگیرند».