پژوهشگران دانشگاه تهران: دریاچه ارومیه تا ۲۰۳۰ خشک نمی شود
نویسنده:
مترجم:
پژوهش محققان دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران نشان میدهد با وجود این که تا سال ۲۰۳۰ الگوهای داغ تشدید شونده و نوسانی، در تمامی بخشهای دریاچه ارومیه و در تمامی فصل ها غالب خواهد بود، دریاچه تا سال ۲۰۳۰ به طور کامل خشک نخواهد شد.
دکتر میثم ارگانی، عضو هیئت علمی دانشکده جغرافیا و سرپرست این گروه تحقیقاتی با بیان این نکته افزود: «شدت و گستردگی فضاییِ خشکی در بخشهای جنوبی دریاچه بیش از بخشهای شمالی خواهد بود؛ به طوری که آب در قسمتهایی از بخشهای شمالی به طور دایم وجود خواهد داشت. بخشهای شرقی دریاچه، خشکی شدیدتر و گستردهتری را نسبت به بخشهای غربی تجربه خواهند کرد. همچنین بر شدت و گستردگی خشکی در بخشهای پیرامونی، میانی و مرکزی دریاچه افزوده خواهد شد، اما میزان این افزایش در بخشهای پیرامونی و میانی بسیار بیشتر خواهد بود.»وی درباره نتیجه ارزیابی تغییرات دریاچه بر مبنای فصل های سال گفت: «شرایط دریاچه در فصل زمستان هم از نظر شدت و هم از نظر گستردگی خشکی بسیار بهتر از سایر فصل ها خواهد بود؛ به طوری که نسبت به زمستانهای گذشته تغییر چندانی نخواهد داشت. بعد از زمستان، شرایط دریاچه در فصل بهار بهتر خواهد بود، هر چند شدت و گستردگی خشکی نسبت به گذشته در همین فصل بیشتر خواهد بود. دریاچه در تابستان و پاییز شرایط بسیار بدتری را نسبت به فصول دیگر هم از نظر شدت و هم از نظر گستردگی خشکی خواهد داشت و وضعیت پاییز بدتر از تابستان خواهد بود.»دکتر ارگانی درباره تصاویر ماهوارهای مورد استفاده در این مطالعه توضیح داد: «تصاویر ماهوارهای سنجندههای TM و ETM ماهواره لندست از زمستان ۲۰۰۷ تا پاییز ۲۰۲۲ با استفاده از Google Earth Engine جمعآوری شد. این پایگاه داده دربردارنده ۶۴ تصویر شامل ۱۶ تصویر به ازای هر فصل است.»
استاد دانشگاه تهران درباره مدلهای به کار رفته در این پژوهش اظهار داشت: «ارزیابی صحت عملکرد مدلها نشان از برتری مدل Forest-based forecast در هر دو شاخص Forecast RMSE و Validation RMSE دارد. این موضوع با نظریه این مدل در ارتباط با تغییرات دریاچه ارومیه مطابقت دارد. به این معنی که مدل Forest-based forecast برای پیشبینی روند تغییرات پدیدههایی مانند دریاچه ارومیه مناسب است که در گذشته از روند تغییرات مشخصی پیروی نکرده و تغییرات فصلی نامنظمی دارند.»
دکتر میثم ارگانی، عضو هیئت علمی دانشکده جغرافیا و سرپرست این گروه تحقیقاتی با بیان این نکته افزود: «شدت و گستردگی فضاییِ خشکی در بخشهای جنوبی دریاچه بیش از بخشهای شمالی خواهد بود؛ به طوری که آب در قسمتهایی از بخشهای شمالی به طور دایم وجود خواهد داشت. بخشهای شرقی دریاچه، خشکی شدیدتر و گستردهتری را نسبت به بخشهای غربی تجربه خواهند کرد. همچنین بر شدت و گستردگی خشکی در بخشهای پیرامونی، میانی و مرکزی دریاچه افزوده خواهد شد، اما میزان این افزایش در بخشهای پیرامونی و میانی بسیار بیشتر خواهد بود.»وی درباره نتیجه ارزیابی تغییرات دریاچه بر مبنای فصل های سال گفت: «شرایط دریاچه در فصل زمستان هم از نظر شدت و هم از نظر گستردگی خشکی بسیار بهتر از سایر فصل ها خواهد بود؛ به طوری که نسبت به زمستانهای گذشته تغییر چندانی نخواهد داشت. بعد از زمستان، شرایط دریاچه در فصل بهار بهتر خواهد بود، هر چند شدت و گستردگی خشکی نسبت به گذشته در همین فصل بیشتر خواهد بود. دریاچه در تابستان و پاییز شرایط بسیار بدتری را نسبت به فصول دیگر هم از نظر شدت و هم از نظر گستردگی خشکی خواهد داشت و وضعیت پاییز بدتر از تابستان خواهد بود.»دکتر ارگانی درباره تصاویر ماهوارهای مورد استفاده در این مطالعه توضیح داد: «تصاویر ماهوارهای سنجندههای TM و ETM ماهواره لندست از زمستان ۲۰۰۷ تا پاییز ۲۰۲۲ با استفاده از Google Earth Engine جمعآوری شد. این پایگاه داده دربردارنده ۶۴ تصویر شامل ۱۶ تصویر به ازای هر فصل است.»
استاد دانشگاه تهران درباره مدلهای به کار رفته در این پژوهش اظهار داشت: «ارزیابی صحت عملکرد مدلها نشان از برتری مدل Forest-based forecast در هر دو شاخص Forecast RMSE و Validation RMSE دارد. این موضوع با نظریه این مدل در ارتباط با تغییرات دریاچه ارومیه مطابقت دارد. به این معنی که مدل Forest-based forecast برای پیشبینی روند تغییرات پدیدههایی مانند دریاچه ارومیه مناسب است که در گذشته از روند تغییرات مشخصی پیروی نکرده و تغییرات فصلی نامنظمی دارند.»
10 شماره آخر