​​​​​​​
آیین رونمایی از ترجمه از کتاب«غرور و تعصب جین آستن به قلم دکتر علی خزاعی‌فر در تالار حائری دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.به گزارش خراسان، در ابتدای این نشست، دکتر محمد جعفر یاحقی، مدیر قطب علمی فردوسی و مدیر مؤسسه خردسرای فردوسی گفت: ترجمه در واقع بازآفرینی و بازگردانی یک فکر از یک زبان به یک زبانی دیگر است و این کار آسانی نیست. این که انسان بتواند ذهنیت یک نویسنده را بخواند و آن را بفهمد و  آن را برگرداند کار خیلی دشواری است، چون هر زبانی اقتضاهای خاص خودش را دارد یک فرهنگی پشت هر زبانی است و در هر واژه آن یک نگرشی نهفته است که آن واژه هرگز و هرگز معادل دقیق یک زبان دیگر نیست و نمی‌تواند باشد.
ساده و تاثیرگذار
محمد جعفر یاحقی، کهنگی، سادگی و تاثیرگذاری را سه خصیصه یک ترجمه خوب دانست و گفت: کهنگی زبان در این ترجمه مطرح است، چون زبان رمان زبان ۲۰۰ سال قبل است (که تا کنون تحول زیادی در زبان‌ها و به ویژه در انگلیسی  رخ داده است) بنابراین یک کهنگی می‌خواهد که آن زبان را منتقل کند و دوم این که این کهنگی نباید مانع سادگی مطلب بشود؛ بنابراین جمع این دو کار دشواری است که مترجم برعهده گرفته است و حاصل این دو کار نیز باید بر خواننده تأثیر بگذارد و خواننده آنچه را منظور نظر مؤلف و نویسنده اصلی بوده است درک کند.
اهمیت مصالح ترکیبی در ترجمه
وی ضمن اشاره به گستردگی دایره واژگان نویسنده و مترجم بیان کرد: مترجم باید مصالح ترکیبی مثل جمله، پاراگراف، جمله‌های کوتاه، عبارت، مفردات، کلمات و ساختار جمله را در اختیارداشته باشد تا بتواند با تغیراتی که می‌دهد جایی مناسب برای این مفهوم و اندیشه باز کند و با انبوهی از کلمات که در ذهنش دارد، معادل آن کلمه‌ای که در زبان اصلی است را سرجایش قرار دهد.
اهمیت پیرامتن در ترجمه
در ادامه این نشست دکتر محمودرضا قربان صباغ  گفت: دکتر خزاعی‌فر در کتاب، نوعی پیرامتنی ایجاد کرده که مخاطب را جذب می‌کند. منظور از پیرامتن متونی است که حول و حوش یک متن ادبی وجود دارد و بخشی از روایت اصلی یا بخشی از داستان نیست بلکه عنوان‌هایی مثل پیشگفتار، مقدمه، تقدیم‌نامه، تصاویر، جلد کتاب، دیباچه و... پیرامتن کتاب است.وی افزود: در حقیقت این پیرامتن ماهیت آستانه‌ای دارد و به معنای پُلی بین خواننده و روایت اصلی است. هدف پیرامتن ایجاد یک چهارچوب و مقدمه‌چینی برای پذیرش بهتردر ذهن خواننده است.قربان صباغ بیان کرد: در یک ترجمه ما نباید دنبال این باشیم که این جمله آیا عین سبک نویسنده بوده یا نه؟ شاید جاهایی بوده که به دلایلی مترجم نخواسته آن سبک را انتقال بدهد و بعدها بخواهد در جای دیگری جبران کند.
ترجمه‌های آزار دهنده دهه‌های اخیر
محمد مهدی زرقانی، استاد ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی نیز با اشاره به ترجمه‌های ده‌های اخیر گفت: در ده‌های اخیر ترجمه‌ها برای زبان فارسی متاسفانه بسیار آزار دهنده شده است. ما از ترجمه توقع داریم که طبعاً باید بر غنای زبان فارسی بیفزاید ولی در سال‌های اخیر برعکس شده است و ترجمه‌ها بیشتر از آنکه بر غنای زبان فارسی بیفزایند به آن ضربه می‌زنند.این استاد ادبیات خاطرنشان کرد: من برای ترجمه دکتر خزاعی‌فر ارزش قائل هستم چون شما وقتی متن را می‌خوانید، احساس نمی‌کنید که متنی‌ست که به زبان فارسی لطمه می‌زند بلکه احساس می‌کنید این متن یک  افزونه‌ای بر سرمایه زبان فارسی است.وی خاطر نشان کرد: به نظر من کار مهم دکتر خزاعی‌فر این است که رمان را با فرهنگ زبان مبدأ درک کرده است و این استعاره فرهنگ زبان، خیلی چیزها را در بر می‌گیرد. فرهنگ زبان فقط ترجمه نیست و پشت هر کدام از واژه‌ها در هر کدام از زبان‌ها یک فرهنگی نهفته است.
امان از برخی مترجم‌ها
دکتر زرقانی با توجه به اهمیت ترجمه بیان کرد: شکوه‌ای که از برخی مترجم‌های محترم داریم این است که برخی ترجمه‌ها ساختار زبان فارسی را نشانه گرفته‌اند. اگر مفردات یک زبان وارد زبان دیگری شود خیلی ضربه نمی‌زند ولی اگر در ترجمه‌های‌مان ساختارهای نحوی زبان مقصد را نشانه گرفتیم و آن ها را به خطر انداختیم باید احساس خطر کنیم. دکتر خزایی‌فر خیلی متوجه این بوده که ساختارهای زبان فارسی سالم بماند.
خلاقیت منتهی بر رنج
در پایان این مراسم، دکتر خزایی‌فر، مترجم این کتاب گفت: همه مترجم‌ها می‌گویند ما به سبک نویسنده وفاداریم و سعی کردیم سبک را حفظ کنیم، ولی من می‌بینم کسانی که خواستند در عمل سبک را حفظ کنند، یک چیزی خلق کردند که اصلاً با آن تأثیر زیباشناختی و ادبیِ متن اصلی همخوانی ندارد. این جاست که متوجه می‌شوید تعریف آن ها از سبک چیز دیگری است.وی در ادامه ضمن اشاره به سبک و سبک شناسی در ترجمه، برخی چالش‌های موجود در ترجمه‌های امروز را بر شمرد و در پایان گفت: پشت تمام این صحبت‌ها، رنجی نهفته است،  یعنی خلاقیتی که مبتنی بر رنج است یعنی آن عرق‌ریختن مترجم در بازآفرینی که اساس ترجمه، مخصوصاً در ادبیات بازآفرینی است نه انتقال نظیر به نظیر  واژه‌ها و ساختارها.