عملکرد 12 ساله ایران در سوریه

نویسنده: مهدی جهان تیغی

مترجم:


1- در داخل و خارج از ایران و بسیاری از دوستان و دشمنان می‌گویند چرا ایران نتوانست دولت سوریه را حفظ کند؟ پاسخ به این سوال در ساعات گذشته متعدد داده شده ولی این پرسش یک فرامتن مهم دارد و آن این‎که انتظار و محاسبه درباره جمهوری اسلامی در داخل و خارج از ایران این است که این توان وجود داشت که بتواند کیلومترها دورتر از خودش یک نظام سیاسی را حفظ کند. بنابراین در دل این سوال و یا حتی به نوعی انتقاد، در واقع اعتراف به قدرتمندی ایران وجود دارد. کشوری که تنها چهار دهه قبل بخشی از شهرهای خودش توسط ارتش بعثی عراق تسخیر شده بود اینک از سقوط شهرهای کشور متحد‌ش، مورد سوال قرار می گیرد. با وجود این اگر در داخل سوریه عزم نظامی و مردمی بیشتری وجود داشت، ایران همانند سال های گذشته اجازه نمی‌داد، دولت سوریه سقوط کند.
2-  ایران در حالی که چندین نظام عربی در تونس، مصر، یمن، لیبی و... در اواخر دهه هشتاد بر اثر اعتراضات سقوط کرده یا به شدت متزلزل شده بودند، نه تنها  با حضور در شام، نظام سوریه را حفظ کرد بلکه خطر بین المللی داعش را از خودش و دیگر کشورهای منطقه نیز دفع کرد. ایران در میانه حوادث سوریه، به محور نظامی مقاومت چندین ملیت دیگر را همانند فاطمیون افغانستان و یا زینبیون پاکستان و همچنین بسیج وطنی در سوریه به صورت سازمانی اضافه کرد. تقویت لجستیکی و افزایش تجربه و توان عملیاتی حزب ا... در همین مقطع به قدری افزایش پیدا کرد که در شرایط سخت جنگ 55 روزه که بسیاری از ارتش‌های ملی کشورهای منطقه هم نمی توانند آن را تحمل کنند، به خوبی میزان موفقیت خودش را نشان داد.
3-در حوزه مباحث فرهنگی، ایران با حضور در سوریه یک‎بار دیگر  ارزش‌های دفاع مقدس را با طرح گفتمان مدافعان حرم زنده کرد و الگوی فرهنگ جهادی خود را با سرعت و در گستره وسیعی در منطقه تکثیر و افزایش داد. ایران اینک در سوریه ریشه دارد و با سقوط دولت در سوریه دچار سختی و ضعف شده ولی قابل حذف شدن کامل نیست و چه بسا فرصت احیا و تقویت نفوذ سیاسی، اجتماعی و امنیتی مجدد آن نیز به روش‌های دیگر در فاصله نه چندان دور دوباره فراهم شود و یا لاجرم اتفاق بیفتد.
4-اگر ضعف‌ها و محدودیت‌های اقتصادی ایران و سنگ اندازی‌های متعدد دول خارجی نبود، شاید ایران در حوزه اقتصادی نیز به مراتب کارنامه قابل بیان تری در سوریه داشت. می‌توانستیم با عزم بیشتر و عدم برخی غفلت‌ها، کارنامه بزرگ‎تر و درخشان تری به خصوص در مسائل اقتصادی و اجتماعی در سوریه داشته باشیم  و حتی می‌شود گفت که اگر در این دو حوزه قوی‌تر بودیم، شاید امروز دولت سوریه نیز به راحتی سقوط نمی‌کرد، هرچند محدودیت‌های ما و ضعف های داخلی سوریه نیز در این باره بسیار جدی بوده و نمی ‌شود در قضاوت‌ها از کنار آن ها به راحتی گذشت. جمع بندی کلام این که با همه ضعف‌ها و سرعت غافلگیرکننده سقوط ارتش و دولت سوریه، ایران هیچ گاه در نیم قرن گذشته خود در منطقه شام بهره‌برداری‌های راهبردی نظامی و سیاسی به اندازه دوازده سال گذشته نداشته و با توجه به سوابق دیرینه دو کشور در  پنجاه سال اخیر بی‌نظیر بوده و توانسته ذخایر پنهان و آشکار بزرگی برای آینده کشور و منطقه ایجاد کند.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین