​​​​​​​
اگر فیلم «تنت» اثر پیچیده و شگفت‌انگیز کریستوفر نولان را دیده باشید با مفهوم زمان معکوس یا منفی آشنا هستید. در آن فیلم با اشیایی سروکار داشتیم که بقایای آینده‌ای بودند که اتفاق نیفتاده اما چون معکوس بودند به‌زمان حال برگشته بودند. مثل گلوله‌ای که به یک تفنگ برمی‌گشت، چون قرار بود در آینده از آن شلیک شود. ماجرا کمی پیچیده شد؛ اصلاً همین پیچیدگی دلیلی شد بر این‌که برخلاف بیشتر آثار نولان، «تنت» با اقبال زیادی مواجه نشود. بد نیست بدانید   این موضوع توسط دانشمندان اثبات شده. گزارشی خواندنی در زمینه زمان منفی را از «یورونیوز» بخوانید.

 زمان منفی پدیده نظری نیست   
دانشمندان از مدت‌ها قبل می‌دانستند که نور گاهی اوقات می‌تواند قبل از ورود به یک ماده از آن خارج شود اما این اثر اغلب به عنوان یک توهم نوری ناشی از اعوجاج [کژی] امواج توسط ماده، نادیده گرفته می‌شود. اما این بار پژوهشگران دانشگاه تورنتو، از طریق آزمایش‌های کوانتومی نوآورانه شواهدی ارائه دادند که «زمان منفی» فقط یک ایده تئوریک نیست، بلکه یک پدیده فیزیکی ملموس و قابل اندازه‌گیری است که نیاز به بررسی بیشتر دارد. اگرچه که یافته‌های این فیزیکدانان هنوز در هیچ مجله معتبر علمی منتشر نشده، اما تا همین مرحله از آزمایش‌ها نیز توجه و شک توامان دانشمندان و علاقه‌مندان در سراسر جهان را به خود جلب کرده است.
 جرقه کشف اسرار کوانتومی
اِفرایم اشتاینبرگ، استاد فیزیک کوانتوم تجربی در دانشگاه تورنتو اذعان کرد که «این موضوع حتی برای ما نیز که با فیزیکدانان دیگر صحبت می‌کنیم یک بحث چالش‌برانگیز و دشوار است و ما همیشه دچار سوءتفاهم می‌شویم». این محققان تاکید کردند که این نتایج گیج‌کننده، بیش از آن که یک تغییر اساسی در درک ما از زمان ایجاد کرده باشد، در واقع بیشتر یک خصلت عجیب مکانیک کوانتومی را برجسته می‌کند. اگرچه که اصطلاح «زمان منفی» ممکن است شبیه مفاهیم برآمده از داستان‌های علمی تخیلی به نظر برسد، اما آقای اشتاینبرگ از کاربرد این اصطلاح دفاع کرد و امیدوار است که جرقه بحث‌های عمیق‌تری را درباره اسرار فیزیک کوانتومی بزند. این گروه تحقیقاتی چندین سال پیش بررسی برهم کنش‌های بین نور و ماده را آغاز کردند.
 زمان کمتر صفر به زبان ساده
وقتی ذرات نور یا فوتون‌ها از اتم‌ها عبور می‌کنند، برخی توسط اتم‌ها جذب  و بعداً دوباره گسیل می‌شوند. این فعل و انفعال اتم‌ها را تغییر می‌دهد و باعث می‌شود اتم ها قبل از بازگشت به حالت عادی خود وارد یک حالت با انرژی بالاتر یا «برانگیخته» شوند. این گروه تحقیقاتی با هدف اندازه‌گیری مدت زمانی که این اتم‌ها در حالت برانگیخته خود باقی می‌مانند، تحت رهبری دانیلا آنگولو  تشکیل شد. آقای اشتاینبرگ توضیح داد که «آن مدت زمانی که اندازه‌گیری کردیم، منفی از آب در آمد» یعنی به معنای واقعی کلمه آن مدت زمان کمتر از صفر بود.
تجسمی عجیب از زمان منفی
برای تجسم این مفهوم، خودرو‌هایی را تصور کنید که وارد یک تونل می‌شوند. منتهی فیزیکدانان از مدت‌ها پیش از این آزمایش، ‌به این نکته رسیده بودند که اگر فرض بگیریم که میانگین زمان ورود هزار خودرور به داخل یک تونل ممکن است مثلاً ظهر باشد، اما اولین خودرو‌ها ممکن است کمی زودتر از آن، مثلاً ۱۱:۵۹از تونل خارج شوند. اما چیزی که خانم آنگولو و همکارانش اثبات کردند، شبیه اندازه‌گیری سطح مونوکسیدکربن در این تونل پس از ورود چند خودروی اول بود و متوجه شدند که باید جلوی اعداد و ارقام به دست آمده، یک علامت منفی قرار دهند.