در راستای انتظارات عمومی مبنی بر پیگیری های جدی تر و موثر از حوزه دیپلماسی کشور، سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته در اظهارات رسانه ای، مراتب اعتراض شدید خود را نسبت به اقدامات کابل در محدودسازی نامتناسب آب‌های ورودی به ایران به مسئولان این کشور اعلام کرد. مشاور آب وزارت انرژی و آب حکومت سرپرست طالبان نیز گفته است: ما مدیریت آب‌ها را به این خاطر انجام نمی‌دهیم که برای همسایه‌ها مشکل ایجاد کنیم یا در پی ضایع کردن حقوق آن‌ها باشیم.
افغانستان به سمت اقدامات یک جانبه و آسیب‌زا نرود
در این زمینه، آن طور که ایسنا روز گذشته گزارش کرد، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به پیوندهای دیرپای هویتی، فرهنگی، نژادی، مذهبی و تمدنی دو ملت ایران و افغانستان و حضور نزدیک به پنج دهه‌ای میلیون‌ها تبعه افغانستان در ایران، حفظ و تعمیق مناسبات دو کشور در زمینه‌های مختلف را مستلزم احترام به منافع متقابل و پرهیز از اقدامات یک جانبه آسیب‌زا دانست.
بهره برداری بدون رعایت حق ایران، هرگز
وی  درباره ساخت یا آب‌گیری سدهای جدید در افغانستان و تاثیرات آن بر میزان آب ورودی به ایران گفت: جمهوری اسلامی ایران بارها به طرق مقتضی به‌ویژه از مجاری دیپلماتیک رسمی و سازوکارهای کارکردی(فنی)، به طرف‌های افغان تاکید کرده است که بهره‌برداری از منابع و حوضه‌های آبی نمی‌تواند بدون رعایت حقوق ایران وفق معاهده‌های دوجانبه یا اصول و قواعد عرفی قابل اعمال و نیز اصل مهم حسن همجواری و همچنین ملاحظات زیست‌محیطی صورت گیرد. سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد که وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در تماس با مقام‌های ذی ربط افغانستان اعتراض و نگرانی شدید خود را نسبت به تحدید نامتناسب آب‌های ورودی به ایران یا منحرف کردن مسیر طبیعی رودخانه‌هایی که منشأ و منبع آبادانی و شکل‌دهی به مختصات طبیعی زیست‌محیطی هر دو سوی مرزهای مشترک بوده‌اند، ابلاغ کرده است و انتظار دارد کشور همسایه با در نظر داشتن منافع و مصالح دو ملت و با توجه به قواعد و موازین حقوقی بین‌المللی و معاهدات و تفاهمات دوجانبه و اصل حسن همجواری، تصمیم‌های مناسب را اتخاذ کند.
​​​​​​​طالبان چه گفت؟
اعتراضات رسانه ای و مسئولان تخصصی حوزه آب در ایران در روزهای اخیر مبنی بر تحرکات جدید طرف افغان در حوزه رودخانه های مرزی، سرانجام پنج شنبه مسئولان کشور عراق را به واکنش واداشت. پنج شنبه 13 دی، خبرگزاری ایرنا به نقل از صدای افغان (آوا) نوشت: «مشاور آب وزارت انرژی و آب حکومت سرپرست طالبان در افغانستان گفت: این وزارتخانه در مدیریت آب‌های کشور در پی ایجاد مشکل و ضایع کردن حقوق همسایه‌های افغانستان نیست.»
در پی ضایع کردن حق ایران نیستیم
مجیب‌الرحمن عمر آخوندزاده، مشاور آب وزارت انرژی و آب حکومت سرپرست طالبان در افغانستان در این مراسم گفته است: ما مدیریت آب‌ها را به این خاطر انجام نمی‌دهیم که برای همسایه‌ها مشکل ایجاد کنیم یا در پی ضایع کردن حقوق آن‌ها باشیم، بلکه آب‌های افغانستان را به‌منظور تامین حقوق مردم مدیریت می‌کنیم. به گفته وی، تغییرات اقلیمی بر منابع آبی افغانستان تاثیر منفی گذاشته و دلیل این تاثیرات مدیریت نشدن آب‌های کشور بوده است.
دور جدید اعتراضات آبی نسبت به همسایه شرقی ایران، به تحرکات این کشور در احداث سد پاشدان بر بالادست رودخانه هریرود صورت گرفت به طوری سخنگوی صنعت آب جمهوری اسلامی ایران بهره‌برداری یک‌جانبه از دریای هریرود و تکمیل سد پاشدان ولایت هرات را موجب نقض حقوق عرفی این کشور برشمرد و گفت: آثار این اقدام یک جانبه از سوی افغانستان نه فقط تامین آب شرب و بهداشت چند میلیون نفر را متاثر می‌کند، بلکه منجر به آسیب گسترده به محیط‌زیست پایین‌دست می‌شود. وی ساخت و آبگیری سد پاشدان در حوضه مرزی و مشترک هریرود را باعث کاهش جریان طبیعی این رودخانه مرزی و بروز خسارت‌های اجتماعی و زیست محیطی در مناطق پایین دست به ویژه ایراد آسیب جدی در تامین آب شرب شهر مقدس مشهد دانسته است.
نباید تجربه هیرمند تکرار شود
تجربه نقض آشکار طرف افغان، در انسداد مسیر حقابه هیرمند و پاگذاشتن بر قوانین بین المللی رعایت حقابه ها و البته بی توجهی به معاهده فیمابین سال 1351 درباره هیرمند، نشان می دهد مسئولان کشور به هیچ عنوان نباید اجازه دهند کشور بالادست رودخانه های مشترک، حقمان را ضایع کند. امروز خشکی هامون و خسارت های گسترده در بیش از دو دهه که در منطقه سیستان و بلوچستان، زندگی را بر اهالی آن جا دشوار کرد، پیش روی همگان است که با وجود اقدامات گسترده اما همچنان نتوانستیم آسیب های خشکی هامون را جبران کنیم.