دیپلماسی پویا و مؤثر، نیازمند انعطاف‌پذیری و استفاده از روش‌های متنوع برای برقراری ارتباط و ارسال پیام‌های راهبردی است

کافه‌نشینی دیپلماتیک عراقچی

نویسنده: خزایی

مترجم:

​​​​​​​
در روزهای اخیر، حضور عراقچی در یکی از کافه‌های دوحه، همان‌طور که پیشتر در سفرهای او به دمشق و کابل نیز دیده شده بود، توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است.این شیوه از تعامل دیپلماتیک که در فضای عمومی و خارج از ساختارهای رسمی انجام می‌شود، نشان‌دهنده رویکردی متفاوت در سیاست خارجی ایران است؛ رویکردی که به‌دنبال کاهش فاصله‌های دیپلماتیک، ایجاد ارتباطات مستقیم‌تر و ارسال پیام‌هایی نمادین از پویایی و انعطاف‌پذیری در تعاملات بین‌المللی است.سیاست خارجی موفق، محدود به نشست‌های رسمی و اتاق‌های مذاکرات نیست. بسیاری از توافقات مهم، در فضای غیررسمی و در حاشیه دیدارهای دیپلماتیک شکل می‌گیرند. انتخاب فضاهای عمومی برای برخی دیدارها و گفت‌وگوها، علاوه بر شکستن چارچوب‌های کلیشه‌ای، می‌تواند به ایجاد فضایی دوستانه‌تر و کمتر تنش‌آمیز کمک کند. در شرایطی که منطقه با چالش‌های پیچیده‌ای روبه‌روست، چنین اقداماتی می‌تواند به کاهش سوءتفاهم‌ها و تسهیل ارتباطات دیپلماتیک منجر شود. حضور یک دیپلمات عالی‌رتبه در فضای عمومی، بیش از آن که اقدامی نامتعارف تلقی شود، حامل پیام‌های نمادین مهمی است. این حضور می‌تواند نشانه‌ای از اعتمادبه‌نفس در سیاست خارجی، تأکید بر شفافیت در دیپلماسی و ارسال پیامی غیرمستقیم از تمایل به ارتباط و گفت‌وگو باشد.در دنیایی که ارتباطات شخصی و تعاملات غیررسمی نقش مهمی در شکل‌دهی روابط بین‌المللی ایفا می‌کنند، چنین رویکردی را می‌توان یک ابزار تکمیلی در کنار دیپلماسی رسمی دانست.این‌گونه تعاملات غیررسمی در سیاست خارجی، منحصر به ایران نبوده و مقامات دیگر کشورها نیز در مقاطع مختلف از این شیوه استفاده کرده‌اند. به‌عنوان مثال، ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در یکی از سفرهای خود به چین در کنار دیدارهای رسمی، به ملاقات‌های غیررسمی در رستوران‌ها و کافه‌ها نیز پرداخته بود که به‌طور خاص بر نشان دادن چهره‌ای مردمی و برقراری ارتباط مستقیم با مردم و مقامات خارجی تأکید داشت. این گونه دیدارها به‌طور معمول فضای راحت‌تری برای مذاکره و تبادل نظر فراهم می‌آورد و از تنش‌های دیپلماتیک می‌کاهد.انتقاداتی که به این رویکرد مطرح شده، عمدتاً از زاویه‌ای محافظه‌کارانه به نقش دیپلماسی می‌نگرند و سیاست خارجی را صرفاً در قالب روابط رسمی و ساختاریافته تعریف می‌کنند. اما تجربه نشان داده است که دیپلماسی پویا و مؤثر، نیازمند انعطاف‌پذیری و استفاده از روش‌های متنوع برای برقراری ارتباط و ارسال پیام‌های راهبردی است. تعامل مستقیم با افکار عمومی، نمایش چهره‌ای انسانی‌تر از سیاست‌مداران و انتقال پیام‌هایی غیرمستقیم به طرف‌های بین‌المللی، از جمله ابعاد مثبت چنین رویکردی است.در دنیای امروز که روابط بین‌المللی با پیچیدگی‌های روزافزونی همراه است، ابزارهای دیپلماتیک نیز باید متناسب با شرایط تغییر کنند. انتخاب فضاهای عمومی برای برخی دیدارها و تعاملات دیپلماتیک، بخشی از این تحول است که می‌تواند به درک بهتر مواضع، کاهش تنش‌ها و ایجاد فضای گفت‌وگوی مؤثرتر کمک کند. آن چه اهمیت دارد، نتیجه این تعاملات است؛ اگر سیاست خارجی بتواند از این روش‌ها برای تأمین منافع ملی و تقویت جایگاه بین‌المللی کشور بهره ببرد، این رویکرد نه‌تنها قابل دفاع، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین