سرنوشت کردهای سوریه چه می شود؟

نویسنده: محمدعلی حسن نیا

مترجم:


22 ژانویه امسال بود که سه نماینده کرد مجلس ترکیه با عبدا... اوجلان، رهبر سابق گروه
 پ ک ک دیدار و گفت‎وگو داشتند.  این گفت‎وگوها در چارچوب طرح «دولت باحچلی» رهبر حزب حرکت ملی ترکیه و هم‎پیمان اصلی اردوغان در قدرت این کشور است که به پ ک ک پیشنهاد داد در صورت کنار گذاشتن اسلحه به عنوان یک حزب رسمی فعالیت کنند و اوجلان هم به صورت مشروط آزاد خواهد شد.اوجالان انگیزه ای برای جدی گرفتن پیشنهاد باحچلی و در نتیجه دولت ترکیه دارد. گشایش سیاسی در ترکیه امیدها را برای توافق با پ‎ک‎ک افزایش داد، اما سقوط اخیر «بشار اسد» در سوریه دوباره بارقه‌ای از ناامیدی در این مسیر را بروز داده است. اسد و حکومت قبلی سوریه رفتاری دوگانه در قبال کردها داشت. از سویی درصدد بود که کردهای سوریه و پ ک ک را علیه ترکیه اردوغان تقویت کند، از طرفی دیگر نمی‎خواست آن‎ها وارد جریان سیاسی سوریه شوند.  احمد الشرع  چند جلسه با برخی از سران مسلح کرد داشت ولی به نتیجه دلخواه نرسید. کردهای سوریه از سوی دیگر در حداقلی ترین خواسته خود «اقلیم خودمختار» به مانند کردستان عراق را می خواهند که ترکیه به شدت با آن مخالف است، زیرا نیک می داند که با این اقدام کشور بعدی که با چالش اقلیم کردی روبه‎رو خواهد شد قطعا ترکیه است.به همین دلیل اکنون موضع کردی کمی تغییر کرده است. حمایت  دولت سابق سوریه از دیرباز برای بقای پ‎ک‎ک حیاتی بوده است. از اوایل دهه 1980، حافظ اسد به اوجالان و گروه وی اجازه داد تا پایگاه عملیاتی در قلمرو تحت کنترل سوریه داشته باشند. اسد متحد اتحاد جماهیر شوروی بود و پ ک ک تا پایان جنگ سرد به مارکسیسم-لنینیسم پایبند بود. حمایت او از پ‌ک‌ک تا دهه 1990 ادامه یافت تا اینکه عبدا... اوجالان در کنیا دستگیر شد. اسد هم بر سر آن‎ها کمی با ترکیه معامله کرد. در سال 2012، بشار اسد نیروهای دولتی را از شمال شرق سوریه خارج کرد و به شاخه سوری پ‌ک‌ک، حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) و شاخه نظامی آن، یگان‌های حفاظت از خلق (YPG) اجازه داد تا یک دولت نیمه خودمختار در منطقه شرق فرات تشکیل دهند.از سال 2015 ترکیه روند مذاکره با این گروه کردی را متوقف کرد و با عملیات بزرگی بسیاری از نیروهای پ ک ک را در شرق ترکیه از پای درآورد یا بیرون کرد. ترکیه سه عملیات نظامی محدود را علیه گروه‌های وابسته به پ‌ک‌ک در سوریه انجام داده است: در منطقه الباب در سال 2016، در منطقه عفرین در سال 2018، و در کریدور بین شهرهای تل ابیض و رأس‌العین در سال 2019. ارتش ترکیه یک منطقه حائل جزئی را در شمال سوریه ایجاد کرده است، اما حضور نظامی آمریکا در منطقه تاکنون مانع از مداخله تمام عیار ترکیه برای از بین بردن این منطقه شده است. با سقوط دولت اسد و زمزمه های ترامپ برای خروج از منطقه شرق سوریه دوباره این موضوع داغ شده است که سرنوشت نیروهای کرد به ویژه در سوریه چه خواهد شد؟ آیا اوجالان با آتش‌یا  مذاکره به روند جنگ کردهای سوریه با ترکیه و پ ک ک خاتمه می دهد یا خیر؟ به‎نظر می رسد ترامپ قصد دارد با تمرکز روی حمایت از قسد و کردها یک امتیاز بزرگ در مقابل ترکیه اردوغان داشته باشد. از طرفی دیگر آنکارا می داند که درگیری مستقیم و همه جانبه چه دولت اردوغان چه دولت الشرع با کردها به یک جنگ بی زمان منجر خواهد شد که هم باعث تضعیف ترکیه و هم ضعیف شدن دولت احمد الشرع متحد فعلی ترکیه و قطر در سوریه خواهد شد. موضوعی که کشورهایی مانند ایران و امارات شاید خواهان آن باشند. همه این موارد به چند مولفه جدی بستگی دارد. سیاست های ترامپ، آینده سوریه و همچنین حد اختیار کردها و اردوغان برای رسیدن به صلح!
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین