عربستان سعودی در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر دیپلماتیک در بحران‌های بین‌المللی تثبیت کند. از برگزاری نشست‌های مرتبط با جنگ اوکراین تا پیشنهاد میانجی‌گری در مذاکرات صلح خاورمیانه؛ ریاض در پی افزایش نفوذ خود در سطح جهانی است. این رویکرد عربستان به ویژه در شرایطی که ایالات متحده و روسیه به دنبال راهکارهایی برای پایان جنگ اوکراین هستند، اهمیت بیشتری یافته است.
ریاض، میزبان مذاکرات حساس صلح اوکراین
کرملین تأیید کرده است که مقامات ارشد روسیه و آمریکا روز سه‌شنبه در ریاض دیدار خواهند کرد تا درباره پایان جنگ اوکراین مذاکره کنند. این نشست، در حالی برگزار می‌شود که ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ هفته گذشته تلفنی درباره آغاز روند صلح گفت‌وگو کرده بودند. هیئت روسی به ریاست سرگئی لاوروف، وزیر خارجه و یوری اوشاکوف، مشاور ارشد پوتین، به عربستان سفر خواهد کرد. در طرف مقابل، آمریکا هیئتی متشکل از مارکو روبیو، وزیر خارجه و استیو ویتکوف، نماینده ویژه امور اوکراین را به مذاکرات اعزام می‌کند.
با این حال، حضور نداشتن نمایندگان اوکراین و اتحادیه اروپا در این مذاکرات، نگرانی‌های بسیاری را به وجود آورده است. اوکراین اعلام کرده که هیچ توافقی را بدون مشارکت مستقیم خود نخواهد پذیرفت، در حالی که اتحادیه اروپا نیز نسبت به احتمال تصمیم‌گیری‌های پشت پرده میان مسکو و واشنگتن ابراز نگرانی کرده است.
چرا عربستان به دنبال نقش میانجی‌گری است؟
۱. افزایش جایگاه بین‌المللی: عربستان در تلاش است تا خود را به عنوان یک بازیگر مهم در حل مناقشات جهانی معرفی کند، همان‌طور که پیشتر در جنگ یمن و بحران‌های منطقه‌ای نقش‌آفرینی کرده است.
۲. تقویت روابط با غرب و شرق: ریاض با میزبانی این مذاکرات می‌تواند روابط خود را همزمان با آمریکا و روسیه تقویت کند، بدون این که به‌طور مستقیم در یکی از جبهه‌ها قرار گیرد.
۳. تضمین منافع اقتصادی: با توجه به تأثیر جنگ اوکراین بر بازار انرژی، عربستان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت، مایل است که در فرایند صلح حضور داشته باشد تا از ثبات بازار انرژی اطمینان حاصل کند.
۴. امتیازگیری در پرونده‌های منطقه‌ای: به نظر می‌رسد که دولت ترامپ قصد دارد در ازای اعطای نقش به عربستان در بحران اوکراین، از این کشور امتیازاتی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل طلب کند.
۵. نقش‌آفرینی در توافق ایران و آمریکا: عربستان به تازگی اعلام کرده که مایل است در میانجی‌گری میان تهران و واشنگتن نیز نقش داشته باشد که این امر نشان‌دهنده تلاش گسترده‌تر ریاض برای تثبیت موقعیت خود به عنوان یک قدرت دیپلماتیک است.