معمار زبردست واژه‌های زبان فارسی

به مناسبت نهم اردیبهشت ماه، سالروز تولد محمد معین، استاد و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی درباره خدمات جاودان او به ایران و ادبیات نوشته‌ایم

نویسنده: رضایی

مترجم:

​​​​​​​محمد معین مظفری در سال ۱۲۹۷ در شهر رشت به دنیا آمد. کودکی او پر از چالش بود؛ از همان ابتدا پدر و مادرش را از دست داد و در مسیر تنهایی قرار گرفت؛ اما عشق به یادگیری و واژه‌ها، او را از این سختی‌ها عبور داد. در نوجوانی به مطالعه کتاب‌های مختلف پرداخت و با تمام وجود به قدرت زبان فارسی پی برد.بعدها توانست وارد دانشگاه تهران شود و در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیل کند. در دوران دانشجویی، پایان‌نامه‌ای با عنوان «مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی» ارائه داد که نقطه عطفی در زندگی علمی او بود. این پایان‌نامه نشان‌دهنده علاقه ویژه او به پیوند دادن میراث فرهنگی ایران با زبان فارسی بود.یکی از مهم‌ترین دستاوردهای او، تدوین فرهنگ فارسی معین است. این گنجینه بزرگ، نتیجه سال‌ها تحقیق و پژوهش بود و به‌عنوان مرجعی جامع برای واژه‌ها، ریشه‌شناسی و تلفظ آن‌ها شناخته می‌شود. این اثر به‌گونه‌ای طراحی شده که نه تنها نیازهای پژوهشگران، بلکه مخاطبان عمومی را نیز پاسخ دهد. دقت و عشق معین به واژه‌هاو پژوهش‌های مؤثر او باعث شد این فرهنگ، یکی از مهم‌ترین منابع زبان فارسی باقی بماند.
محمد معین به زبان فارسی به چشم هویت ملی نگاه می‌کرد. او همیشه بر این باور بود که حفظ واژه‌ها و میراث زبانی، وظیفه هر نسل است. او علاوه بر پژوهشگری، الگویی الهام‌بخش برای نسل‌های جوان بود. این پژوهشگر برجسته همواره یادآوری می‌کرد که زبان، پل ارتباطی میان گذشته و آینده است و وظیفه ما این است که این پل را مستحکم کنیم. تلاش‌های او در تدوین فرهنگ فارسی معین، نمونه‌ای از تعهد به زنده نگه داشتن میراث زبانی است.خلاصه این که محمد معین، فراتر از یک پژوهشگر بود؛ او مردی بود که با عشق و تعهد خود، زبان فارسی را زنده نگه داشت. آثار او هنوز هم یادآور این نکته است که زبان، چیزی فراتر از واژه‌ها و پنجره‌ای به روح و تاریخ یک ملت است.
10 صفحه آخر