مطابق قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مجلس دولت را مکلف کرده است که برای تشویق عموم مردم به تشکیل خانواده و فرزندآوری از طریق برخی بانک های دولتی اقدام به پرداخت تسهیلات با کارمزد پایین و مدت زمان بازپرداخت طولانی مدت کند. همان طور که قابل حدس است چون بانک ها بنگاه های اقتصادی هستند که بر پایه دریافت سود از سپرده ها به وجود آمده اند طبعا تمایل چندانی برای پرداخت این تسهیلات به مشتریان ندارند و ترجیح می دهند منابعی را که در اختیار دارند با کارمزدهای بالاتر از 4 درصد و مدت بازپرداخت کوتاه تر به صورت وام به مشتریان خود ارائه کنند، مسئله ای که باعث ایجاد صف های طویل انتظار برای دریافت این وام ها شده است.
مطابق قانون شرایطی درنظر گرفته شده است تا خانواده ها را به فرزندآوری تشویق کند و از پیری جمعیت که یکی از مشکلات بسیار خطیر کشور در آینده خواهد بود جلوگیری کند. به همین علت وام فرزندآوری به تمام خانواده‌های دارای نوزاد یا کودک اهدا می‌شود تا کمک هزینه‌ای برای تأمین مخارج فرزندان باشد. یکی از شرایط وام فرزندآوری این است که به پدر فرزندانی که از سال ۱۴۰۰ به بعد متولد شده‌ باشند، تعلق می‌گیرد. همچنین وام فرزندآوری فقط به یک فرزند از خانواده اعطا نمی‌شود و برای فرزندان اول تا پنجم هر خانواده که بعد از سال ۱۴۰۰ به دنیا آمده باشند، می‌توان این وام را دریافت کرد و مبلغ وام برای فرزندان مختلف یک خانواده متفاوت است. مبلغ این وام برای فرزند اول ۴۴ میلیون تومان، برای فرزند دوم ۸۸ میلیون تومان، برای فرزند سوم ۱۳۲ میلیون تومان، برای فرزند چهارم ۱۶۵ میلیون تومان و برای فرزند پنجم ۲۲۰ میلیون تومان است. این وام کارمزد 4 درصدی دارد و مدت بازپرداخت آن هم از 3 تا 7 سال بسته به مقدار ریالی وام متفاوت است. طبیعتا این شرایط خوب باعث اقبال عموم مردم به دریافت وام و از همان طرف هم باعث عدم تمایل بانک ها به پرداخت وام شده است؛ مسئله ای که باعث شده تا برخی از شعب بانک های عامل با سخت گیری های فرا قانونی و با هر دستاویزی از پرداخت این وام ها خودداری کنند. در حال حاضر مطابق با بخشنامه بانک مرکزی صرفا یک نفر ضامن یا سفته در کنار ارائه مدارک هویتی پدر و فرزند برای دریافت این وام کافی است اما همچنان برخی از بانک ها اقدام به دریافت ضامن و سفته با هم و یا صرفا ضامن می کنند که باعث طولانی شدن صف متقاضیان دریافت تسهیلات شده است. از طرفی بنابر اعلام برخی از متقاضیان به روزنامه خراسان در روزهای اخیر متقاضیان در سایت ثبت نام این وام نمی توانند خراسان رضوی را به عنوان استان محل دریافت وام معرفی کنند چون سامانه تمامی بانک های استان را فاقد اعتبار لازم برای پرداخت این وام معرفی می کند. این در حالی است که در صورت تغییر استان محل دریافت وام این مشکل در سامانه رفع می شود و متقاضی می تواند فرایند ثبت درخواست خود را ادامه دهد.
صف 20 هزارنفری وام فرزندآوری
ابراهیم توانا مدیر کل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان رضوی درباره وضعیت پرداخت وام های فرزندآوری در استان به «خراسان رضوی» می گوید: از ابتدای سال 1404 تا ۱۹ خرداد تمام تخصیصی که اعلام شده معادل 8.765.000.000 ریال بوده که از این مقدار 3.105.000.000 ریال به 3.209 نفر پرداخت شده است و مطابق آخرین آمار دریافتی ما از بانک ها در 19 خرداد امسال، 19.744 نفر همچنان در صف دریافت این تسهیلات هستند.توانا با اشاره به سازوکار تخصیص اعتبار در بانک ها برای پرداخت وام های تکلیفی از جمله فرزندآوری ادامه می دهد: بانک ها بر اساس شاخص هایی که مدیریت شعب مرکزی آن بانک برای تراز شدن منابع و مصارفشان تعیین می‌کند اقدام به پرداخت می کنند چون در بسیاری از موارد مصارف این بانک ها بیشتر از منابعشان می شود که اصطلاحا می گویند این نسبت میان منابع و مصارف بانک تراز نیست. وی ادامه می دهد: چون برای پرداخت تسهیلات تکلیفی اعتبار اضافه ای وجود ندارد و بانک ها بر اساس منابع خودشان باید پرداختی ها را انجام دهند و برای استفاده از منابع داخل بانک هم از مرکز برای آن ها سقف تعیین می کنند. ادامه این مطلب را در سایت روزنامه خراسان بخوانید.