​​​​​​​
 هفته صنایع دستی، فرصتی گرانبها برای گرامی داشت ذوق، هنر و فرهنگ اصیل ایرانی است. روزی که در آن، نه فقط از هنر ، بلکه از ریشه‌ها، هویت و سرزمین سخن گفته می‌شود. در میان مناطق هنرخیز ایران، شهرستان مرزی کلات چون نگینی درخشان بر تارک صنایع دستی می‌درخشد. منطقه‌ای که با طبیعت چشم‌نواز، تاریخ کهن و فرهنگ بومی پرمایه، بستری فراهم آورده برای پرورش هنرمندانی که از دل کوه و دشت، طرحی از دل و جان بر تار و پود می‌زنند.
در کلات، صنایع دستی فقط یک حرفه نیست، زبان مادری فرهنگ است. هنری است که از دل طبیعت سرچشمه می‌گیرد، با دست هنرمندان جان می‌گیرد و به خانه‌های مردم گرما و رنگ می‌بخشد. گلیم‌ و قالی هایی که با رنج دستان زنان بافنده، داستان زندگی، عشق، انتظار و طبیعت را روایت می‌کنند، نوارهایی که با ابریشم بومی تنیده شده‌اند و شکوه لباس‌های محلی را تکمیل می‌کنند و ابریشم‌هایی که از دل پیله‌ها بیرون آمده‌اند تا با صبوری، هنر ناب خلق کنند. شهرستان مرزی کلات، با بیش از ۲۰۰۰ هنرمند فعال در حوزه صنایع‌دستی، جایگاه کم‌نظیری در نقشه فرهنگی ایران دارد.
خانم فلاحتی از ابریشم‌بافان برجسته زاوین از سال‌هایی می‌گوید که این هنر در حال فراموشی بود و اکنون به‌همت جمعی از بانوان روستا، ابریشم بافی زاوین دوباره جان گرفته است. به گزارش «خراسان رضوی»، در روستای آقداش نیز گلیم‌هایی با رنگ‌های گرم و نقوش ذهنی، زبان گویای زنان هنرمندی است که نسل‌به‌نسل این هنر را حفظ کرده‌اند. خانم رضایی، یکی از گلیم‌بافان فعال، می‌گوید: ما گلیم نمی‌بافیم، تاریخ می‌بافیم. هر رج از این گلیم، حدیث پدران ماست.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کلات نیز در توصیف ظرفیت های صنایع دستی این شهرستان می‌گوید: در حال حاضر بیش از ۱۵۰۰ کارگاه صنایع‌دستی در شهرستان فعال است که عمدتاً در منازل، کارگاه‌های کوچک خانگی یا واحدهای تولیدی مستقر در روستاها فعالیت می‌کنند. رشته‌های شاخص ما شامل گلیم‌بافی، نواربافی، ابریشم‌بافی، جاجیم‌بافی و تولید پوشاک محلی است که ریشه در فرهنگ عمیق منطقه دارد و به‌عنوان بخشی از هویت بومی ما شناخته می‌شوند.
شهرستانی دارای یک شهر و یک روستای ملی صنایع دستی
شعبانعلی فرهمند، ادامه می‌دهد: در حال حاضر شهرستان کلات دارای یک شهر ملی صنایع‌دستی به نام لایین در رشته نواربافی و یک روستای ملی صنایع‌دستی به نام آقداش در رشته گلیم‌بافی است. همچنین، پرونده ثبت زاوین به عنوان شهر ملی ابریشم بافی نیز در مراحل نهایی قرار دارد که در صورت نهایی شدن آن، کلات به یکی از بی‌نظیرترین شهرستان‌های کشور از نظر تنوع عناوین ملی در حوزه صنایع‌دستی تبدیل خواهد شد.وی با اشاره به ثبت میراث ناملموس شهرستان نیز می‌گوید: رشته‌های گلیم‌بافی، نواربافی، جاجیم‌بافی، سوزن‌دوزی و دوخت پوشاک اقوام محلی همگی در فهرست میراث معنوی و ناملموس کشور به ثبت رسیده‌اند. این موضوع نه‌تنها موجب حفظ اصالت این هنرها می‌شود، بلکه زمینه را برای دریافت حمایت‌های ملی نیز فراهم کرده است.
نبود بازار فروش مناسب
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کلات در ادامه به مهم‌ترین چالش‌های این حوزه اشاره می‌کند و می‌افزاید: به رغم ظرفیت بالا، بزرگ‌ترین مشکل هنرمندان ما نبود بازار فروش مناسب و کمبود تسهیلات ارزان‌قیمت برای توسعه کارگاه‌هاست. بسیاری از هنرمندان ما محصولات ارزشمند خود را تولید می‌کنند اما به دلیل نبود بازار هدف، ناچار به فروش به واسطه با قیمت پایین می‌شوند که انگیزه شان را کاهش می‌دهد.
فرهمند با اشاره به برنامه‌های در دست اقدام اداره میراث فرهنگی می گوید: در تلاش هستیم با برنامه‌ریزی دقیق، از طریق شرکت در نمایشگاه‌های استانی، ملی و بین‌المللی، بازاریابی مؤثرتری برای صنایع‌دستی شهرستان داشته باشیم. نوسازی و استانداردسازی کارگاه‌های سنتی نیز از اولویت‌های ماست. همچنین، برگزاری دوره‌های آموزشی تکمیلی برای ارتقای دانش فنی و مهارتی هنرمندان، به‌ویژه بانوان روستایی، در حال اجراست. یکی دیگر از اهداف ما پرداخت تسهیلات ویژه به کارگاه‌های فعال و تشویق جوانان به ورود به این حوزه است که با اجرای این برنامه‌ها می‌توان به آینده صنایع‌دستی کلات امیدوار بود.
فرماندار کلات نیز می گوید: کلات به عنوان قطب تولید صنایع‌دستی خراسان رضوی، مفتخر است که با داشتن یک شهر و یک روستای ملی در این حوزه و در آستانه ثبت یک شهر دیگر، ظرفیت منحصربه‌فردی در حفظ و احیای میراث ناملموس ایران دارد. ابوالفتح لشکری، ادامه می‌دهد: با وجود این ظرفیت، مشکلاتی از قبیل نبود بازار فروش مناسب و تأمین مواد اولیه، همچنان پابرجاست.
وی در ادامه با اشاره به برنامه های فرمانداری برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی شهرستان، می افزاید: اعطای تسهیلات کم‌بهره به مالکان کارگاه‌ها، حمایت از بانوان هنرمند روستایی، هدایت و مشاوره تخصصی، توسعه بازار فروش داخلی و خارجی، برندسازی و بسته‌بندی استاندارد از جمله برنامه های ماست. همچنین در تلاشیم بازارچه‌های دایمی و فصلی برای عرضه محصولات صنایع دستی شهرستان ایجاد کنیم.