سادات رضوی به نسل سیدهای منسوب به امام رضا(ع) گفته می‌شود که پس از مهاجرت جناب موسی مُبَرقَع به قم، به این شهر وارد شدند و از این شهر به شهرهای دیگر ایران و مخصوصا مشهد عزیمت کردند. آن‌ها در مشهد به موقعیت‌های بزرگ اجتماعی دست یافته و بانیان خیر بوده اند و هستند. درباره این سادات کتاب جامعی به نام «سادات رضوی در مشهد از آغاز تا پایان قاجاریه» توسط ابوالفضل حسن آبادی هم نوشته شده که بخشی از اطلاعات این مطلب از آن برداشته شده است. به بهانه عید غدیر، بیشتر با این خاندان سادات آشنا می‌شویم.
​​​​​​​
 دوران صفویه؛ آغاز سیادت سادات رضوی
امام رضا(ع) فرزندی به جز امام جواد(ع) نداشت و نسل امام جواد(ع) هم از امام هادی(ع) و موسی مبرقع به جای مانده است. بنابراین می‌توان امام جواد(ع) را اولین جد مشترک تمام سادات رضوی دانست. بعضی از سادات رضوی از نسل سید محمد فرزند امام هادی(ع) مدفون در حوالی سامرا هستند. بیشتر سادات رضوی ایران از نسل موسی مبرقع مدفون در قم هستند که بیشتر در قم، همدان و مشهد ساکن هستند. موسی بن محمد یعنی همان موسی مبرقع در سال ۲۵۶ هجری قمری از کوفه به قم رفت و از آن‌جا که پیوسته نقاب بر صورت داشت، وی را مُبَرقَع گویند. در دوره تیموریان دو خانواده از سادات به مشهد ‌آمدند. یکی خانواده میر شمس‌الدین محمد رضوی که بعد از ۱۶ نسل به امام رضا(ع) می‌رسد. وی در زمان شاهرخ تیموری (۸۰۷ تا ۸۵۰ ه) به مشهد آمد و به شغل تدریس در شهر مشغول شد. فرزند وی غیاث‌الدین بنا جزو نقبای مشهد به شمار می‌آمد. (نقیب به عنوان کسی که مسئولیت حفظ نسب و شان سادات را بر عهده داشت، شناخته می‌شد و نقش مهمی در جامعه ایفا می‌کرد.) میر شمس‌الدین فرد متشخصی بود که پس از حضور در مشهد، تولیت آستان قدس رضوی که تا آن زمان در دست سادات موسوی بود بر عهده وی قرار گرفت. میرشمس‌الدین موقوفات زیادی برای سادات رضوی نسل خود احداث کرد که این موقوفات هنوز موجود است. اوج بزرگداشت سادات رضوی، در دوره صفویه بوده است. منصب «صدر» مهم‌ترین پست حکومتی صفویه، در اختیار سادات رضوی بود. تولیت شرعی آستان قدس رضوی و حضرت عبدالعظیم هم بر عهده ایشان بوده است. دوره صفویه، زمان شکل‌گیری و گسترش تشکیلات اداری آستان قدس رضوی بود. همزمان با به حکومت رسیدن شاه عباس و توجه وی به امر وقف، موقوفات زیادی وقف آستانه شد. سادات رضوی در این دوره مشاغلی مانند تَوَلی، نظارت، سرکشیک، خادم‌باشی و نیز مشاغلی مانند خادمی، فَراشی و... را در آستانه به عهده داشتند. سادات رضوی نسبت به سادات حسینی و موسوی دیرتر وارد مشهد شدند اما توانستند منصب نقابت را عهده‌دار شوند.
 موقوفه‌هایی ماندگار
از دوره صفویه به بعد با رسمیت یافتن تشیع، سادات رضوی از اهمیت زیادی برخوردار شدند که تا دوره معاصر ادامه یافت. میرزا ابراهیم رضوی یکی از سادات رضوی عهد صفوی است که با 23 واسطه به امام رضا(ع) می‌رسد. موقوفات این واقف با تولیت نسل او تا به امروز مدیریت شده است. سید محمدتقی بدیعی رضوی، شانزدهمین متولی موقوفات سادات رضوی است که در گفت‌وگو با خبرگزاری رضوی می‌گوید: «موقوفات سادات رضوی دارای دو موقوفه است؛ یک سوم موقوفات از میرزا ابوطالب رضوی بوده که پیکر وی در حرم مطهر رضوی مدفون است. دو سوم موقوفات سادات رضوی نیز از میرزا ابراهیم رضوی نسل سوم ایشان است. میرزا ابوطالب واقف اول موقوفات سادات رضوی، وقف بر اولاد ذکور داشته و اما میرزا ابراهیم رضوی علاوه بر اولاد ذکور، اولاد اناث را نیز در وقف‌نامه قید کرده است و همچنین سادات رضوی ساکن مشهد که از عواید این موقوفه استفاده کنند. متولی موقوفات سادات رضوی برابر وقف‌نامه باید از نسل دو واقف باشد.» در زمان شاه عباس، میرزا ابوطالب رضوی و میرزا ابوالقاسم رضوی در مشهد ارج و احترام زیادی داشتند و به‌طور کل خاندان رضوی مورد احترام شاه عباس بودند. همین امر سبب شد تا این خانواده روزبه‌روز گسترده‌تر شود. مقبره میرزا ابراهیم رضوی در مشهد است. سابقه این موقوفه به ۵۰۰ سال پیش یعنی عصر صفویان برمی‌گردد. او در سال ۱۰۴۲ ق وفات کرد و در ملکی که متعلق به خودش بود، دفن شد. مقبره میرزا ابراهیم در مجاورت بوستان كوهسنگی در دامنه كوه و انتهای خیابان بهشتی، در محیطی باصفا قرار دارد. گفته می شود مقبره میرزا ابراهیم رضوی تنها بنا و یادگار تاریخی از دوره شاه صفی در مشهد است.
 نقش سادات رضوی در آب رسانی به حرم مطهر
از آن جا که مشهد در منطقه‌ای کم آب قرار داشته و دارد، تأمین آب مورد نیاز شهروندان و زائرانش از گذشته مورد توجه و یکی از دغدغه‌های اصلی مردم بوده است. به اضافه این که آب رسانی به بارگاه امام رضا(ع) هم از گذشته مسئله مهمی بوده است. به عنوان مثال قنات سناباد یکی از موقوفات حرم مطهر است. با گسترش شهر و به تبع آن گسترش این حرم مطهر و افزایش زائران، حوض‌ها و آب‌انبارهای زیادی ساخته شد که از برف و باران، آب قنات سناباد و قنات‌های دیگر پر می‌شد و مورد استفاده زائران و مجاوران قرار می‌گرفت. نهر گناباد از چشمه گیلاس در 50 کیلومتری مشهد بود که از بالاخیابان می‌آمد و از داخل صحن مطهر به طرف پایین خیابان می‌رفت. دهانه آن نهر حداقل 3متر بود، زمستان و تابستان همیشه آب داشت و روی این نهر آب تا دهه 40 باز بود. در جنوب غربی صحن انقلاب آب‌انبار بزرگی بود که مخازن بزرگی داشت و از نهر چشمه گیلاس آبگیری می‌شد. آبی که از بالاخیابان می‌آمد، آب‌انبار را از آب زلال این نهر پر می‌کرد. بیشترین مصرف آب سقاخانه از آب‌انبار این صحن بود که مسیر رفتن به آن‌جا قریب به چهل پله داشت. تعداد 10 تا 15 سقا زیر نظر سقاباشی مشک‌هایشان را از این آب‌انبار پر می‌کردند و وظیفه آن‌ها این بود که سنگاب سقاخانه همیشه پر آب باشد. در تابستان هم از یخدان‌های اطراف مشهد یخ می‌آوردند و در سقاخانه می‌ریختند تا آب سرد شود. در طول قریب به 200 سال، آب‌رسانی به وسیله سقاها با مشک انجام می‌گرفت. چون آن زمان آب فراوان نبود و بسیار ارزش داشت، سقاباشی‌ها نظارت می‌کردند تا زائران با آن آب، وضو نگیرند. اما نکته جالب در این میان نقش سادات رضوی در آب‌رسانی به حرم مطهر است که از دیرباز در این زمینه مشغول بوده‌اند.