آغاز و ادامه تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان رسماً جنگ این رژیم با ایران را رقم زده و برآوردهای اولیه نشان می دهد این عملیات احتمالاً در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت. این شرایط ایجاب می کند که دولت و همه مردم، هوشیاری خود را در برابر ابعاد مختلف این وضعیت به ویژه در حوزه اقتصاد و بازار، حفظ کنند. دولت باید تصمیم گیری هوشمندانه و عملکردی هماهنگ داشته باشد و مردم نیز رفتارهای مسئولانه و آگاهانه در پیش بگیرند تا اقتصاد ایران با کمترین هزینه و بیشترین ثبات از این چالش عبور کند.
​​​​​​​
به گزارش خراسان، ترجمان جنگ در اقتصاد، افزایش نااطمینانی است که آثار آن در تولید، توزیع کالاها و مصرف و رفاه مردم بروز می یابد. از همین رو لازم است مردم و دولت رفتارهای اقتصادی خود را در این شرایط و متناسب با آن تغییر دهند.
 تدبیر برای تامین پایدار کالاهای اساسی
دولت ها در شرایط بحران مانند جنگ، وظیفه حفظ تعادل در بازارها و بخش های مختلف را بر عهده دارند. یکی از مهم ترین تکالیف دولت، تامین امنیت انرژی و کالاهای اساسی است. علاوه بر اقدامات کلان، دولت باید با تدابیر لازم، تامین پایدار کالاهای اساسی مردم را تضمین کند. در این زمینه، اطلاع رسانی شفاف و استفاده از زیرساخت های ایجاد شده در سال های اخیر، مانند کالابرگ الکترونیک، سامانه های فروش نان و عملیاتی سازی هر چه سریع تر سامانه جدید توزیع بنزین بر اساس کارت های بانکی می تواند به مدیریت بهتر بازار و حفظ اعتماد و آرامش مردم کمک کند. استفاده از ظرفیت های فناورانه امن، تبعات منفی روش های ساده اما ناکارآمد (مانند توزیع بسته های کالای اساسی) را کاهش خواهد داد.
 تسهیل شبکه های حمایتی کالا
اصناف، تشکل‌های بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی نیز نقش مهمی در کاهش ریسک‌های بازار ایفا می‌کنند. هر اقدام انسجام‌بخشی حتی کمپین‌های کوچک در کاهش ریسک‌های ناشی از جنگ مؤثر است. به عنوان نمونه، ترویج کمپین‌هایی مانند خرید کالای ایرانی و اتحاد اقتصادی می‌تواند به بازگرداندن اعتماد به بازار، رونق به تولیدات داخلی و امید به نیروی کار کمک کند. همچنین شکل‌گیری این کمپین‌ها در میان خود اصناف برای حمایت هماهنگ از مردم، کالاها و نیروی کار ایرانی یک بازی برد-برد محسوب می‌شود. در چنین شرایطی، بسیج بنگاه‌های اقتصادی برای فروش با سود منصفانه، ارائه تخفیف به اقشار کم‌درآمد و فروش اقساطی می‌تواند به ارتقای روحیه و اعتماد اجتماعی بین مردم و اصناف کمک کند.
 مردم؛ از عقلانیت فردی تا ملی
در اقتصاد، رفتار مبتنی بر منفعت شخصی «عقلانی» و رفتار فردی در راستای منافع اجتماعی «عقلایی» نامیده می‌شود. هرچه اعتماد مردم به نظام اقتصادی بیشتر باشد، ضریب رفتارهای عقلایی بالاتر خواهد بود. در کنار اقدامات دولت برای تثبیت اقتصاد، مردم نیز می‌توانند با هوشیاری در برابر شایعات، مدیریت درست مصرف و پرهیز از رفتارهای هیجانی (مانند هجوم به خرید و ذخیره‌سازی غیرضروری)، نقش مهمی در آرامش بازارها و عبور کم‌هزینه‌تر از شرایط جنگ ایفا کنند.
 شایعات؛ اسلحه پنهان دشمن برای اقتصاد
شایعه یکی از سلاح‌های پنهان دشمن برای تشدید ریسک‌های ذهنی و برهم زدن تعادل اقتصادی است. گرچه ممکن است کمبود کالاها در شرایط جنگی رخ دهد، اما دشمن با بهره‌گیری از جنگ شناختی و روانی سعی در افزایش نوسانات و تلاطم بازارها دارد. به عنوان نمونه، خبرگزاری دانشجو گزارش داده است که تماس‌های ناشناس از مبدأ کشورهای جنوب خلیج فارس برای ایجاد وحشت اقتصادی و تحریک مردم به خریدهای هیجانی انجام شده است. این در حالی است که ساختار توزیع کالا در ایران، به‌ویژه شبکه فروش خرد، تاب‌آوری بالایی در برابر شوک‌های کوتاه‌مدت دارد و تجربه کرونا نشان داد این شبکه می‌تواند جلوی هجوم اولیه به فروشگاه‌ها را بگیرد. بنابراین هوشیاری در برابر جنگ روانی بخشی جدایی‌ناپذیر از مدیریت اقتصاد در شرایط جنگی است.
 تجربه حمایت مردمی از نیازمندان
در فرهنگ ایرانی و دینی ما، احترام و توجه به همسایگان جایگاه ویژه‌ای دارد. بر این اساس، اتحاد و انسجام اقتصادی در جنگ می‌تواند بر این پایه استوار شود. به عنوان نمونه، نهادهایی مانند بسیج مساجد با همکاری خیرین، طرح‌هایی برای تأمین نان افراد کم‌برخوردار از طریق کوپن‌های ویژه اجرا کرده‌اند تا این افراد بتوانند با حفظ عزت و کرامت از نانوایی‌ها نان تهیه کنند. چنین الگوهایی در حمایت از تأمین جهیزیه، مسکن و سایر نیازهای اقشار کم‌برخوردار نیز سابقه دارد و امروز می‌تواند دوباره تقویت شود.
 مسیر عبور با مدیریت هوشمند و همبستگی ملی
تجربه‌های تاریخی ایران و دیگر کشورها نشان داده است که موفقیت اقتصادی در شرایط جنگی، نتیجه سیاست‌های دقیق، شفافیت اطلاعات، فناوری‌محوری و اعتماد متقابل میان دولت و مردم است. ایران با ظرفیت‌های بالای داخلی و تجربه‌های گذشته، می‌تواند با اتکا بر این مسیر، از بحران جنگ عبور کند و ثبات نسبی اقتصاد را حفظ کند.