انجمن سریال‌سازی مهدویان!

پلتفرم فیلیمو چطور با استفاده از کارگردان «زخم کاری» در جایگاه طراح، سریال‌های متعددی ساخت؟

نویسنده: مصطفی قاسمیان

مترجم:


مجموعه «محکوم» که از روز چهارشنبه هفته گذشته به نمایش درآمد، سومین عنوان از سریال‌های پلتفرم فیلیموست که طی یک روند خاص و با حضور جدی محمدحسین مهدویان در پشت صحنه (نه به عنوان نویسنده یا کارگردان) ساخته شده؛ نقشی که می‌توان تقریباً معادل «شورانر» (Showrunner) در صنعت بین‌المللی سریال‌سازی تعریف کرد. «شورانر» که پیش از این‌ها کمتر در سریال‌سازی ایرانی جایگاه داشت، رهبری گروه خلاقه تولید را بر عهده دارد و سریال را از نظر روند روایت، عناصر داستانی، سبک بصری و حتی انتخاب عوامل طراحی می‌کند. شورانر اگرچه نقشی فراتر از کارگردان دارد و حتی ممکن است بعضی اپیزودها را کارگردانی کند، ولی به طور معمول، کارگردانی را به شخصی دیگر می‌سپارد که بیشتر نقش تکنیسین را بر عهده دارد و با معیارهای خلاقه او پیش می‌رود. نکته جالب آن که این آثار از نظر ژانری، تقریبا همان روندی را طی می‌کنند که خود مهدویان از محصولات جاسوسی و سیاسی مثل «ماجرای نیمروز» به جنایی و درام مثل سری‌های سوم و چهارم «زخم کاری» طی کرد؛ «سقوط» یک تریلر جاسوسی بود، «حیثیت گمشده» یک درام جنایی و «محکوم» یک درام با مایه‌های دادگاهی.
سقوط/ 1401
اولین سریال از این دست، مجموعه «سقوط» بود که با سروصدای فراوانی به پخش رسید و از باقی این محصولات هم بیشتر دیده شد. در این اثر سجاد پهلوان‌زاده تدوینگر برخی فیلم‌های مهدویان، برای اولین بار روی صندلی کارگردانی نشست و نام خود مهدویان به عنوان مشاور کارگردان در تیتراژ آمد. با این حال، از آن جا که در آن زمان نقش شورانر در صنعت سریال‌سازی ایرانی سابقه چندانی نداشت، عده‌ای معتقد بودند کارگردانی اثر را خود مهدویان انجام داده. نقش مامور امنیتی «سقوط» را حمید فرخ‌نژاد بر عهده داشت که پیش از این در فیلم «لاتاری» مهدویان نیز چنین نقشی ایفا کرده بود. عباس جمشیدی‌فر دیگر بازیگری بود که پس از همکاری با مهدویان در «زخم کاری»، بازیگر این سریال شد. جمعی از همکاران سابق او مانند هادی بهروز مدیر فیلم برداری و حبیب خزایی‌فر آهنگ ساز نیز در این اثر همکاری کردند. «سقوط» از لحاظ سبک بصری و روایت داستانی، شباهت‌هایی به «ماجرای نیمروز» داشت، اما از آن کیفیت برخوردار نشد؛ هرچند تماشاگران فراوانی یافت.
حیثیت گمشده/ 1402
پروژه دوم از این آثار نیز به کارگردانی سجاد پهلوان‌زاده ساخته شد که «سقوط» را هم کارگردانی کرده بود، با این تفاوت که عنوان مهدویان در این مجموعه به «طراح پروژه و مشاور کارگردان» تغییر یافت. بر اساس خروجی سریال «حیثیت گمشده»، به نظر می‌رسید در این اثر آزادی عمل پهلوان‌زاده بیشتر بوده، چراکه از سویی عوامل کمتری از گروه ثابت همکار مهدویان (مثل مهدی زمین‌پرداز بازیگر و حسین جمشیدی گوهری تدوینگر) در این سریال حضور داشتند و از سوی دیگر، سبک بصری نیز با تغییر محسوسی مواجه شده بود و به اندازه قبل، شبیه به فیلم‌های مهدویان نبود. در عین حال، هر قسمت از «حیثیت گمشده» با فلش‌بکی آغاز می‌شد که از «زخم کاری» به بعد، به امضای سریال‌های مهدویان تبدیل شده بود.
محکوم/ 1404
​​​​​​​سومین و آخرین مجموعه از این دست که اخیرا به پخش رسیده، به کارگردانی سیامک مردانه جلوی دوربین رفت که در فصول دوم به بعد «زخم کاری» دستیار اول کارگردان بود. در این سریال بازیگران آشنای «زخم کاری» پانته‌آ قدیریان و مهران غفوریان بازی می‌کنند، اما یکی از نقش‌های اصلی به یونس حران‌اف داده شده که پیشتر دستیار دوم کارگردان «زخم کاری» بود و در فصول پایانی این سریال با نقش «رضا هاشمی» عامل اجرایی «مالک» شناخته شد. محمدحسین مهدویان در تیتراژ این سریال هم عنوان طراح پروژه و مشاور کارگردان دارد و باز هم از حضور هادی بهروز به عنوان مدیر فیلم برداری و یکی دو نفر دیگر استفاده کرده. جالب است بدانید تهیه‌کننده هرسه این آثار، محمدرضا منصوری است که اولین بار در جایگاه مدیر تولید «درخت گردو» با مهدویان همکاری کرد و حالا مدیریت اجرایی تولید این سریال‌ها را برعهده دارد. «محکوم» از نظر سبک بصری شبیه‌ترین مجموعه به فیلم‌های نخست مهدویان است که همواره از تکنیک دوربین روی دست استفاده می‌کرد و با تصویربرداری از پشت درخت، شیشه و... سعی در القای نوعی حس واقع‌گرایی داشت. در عین حال برای آن که روشن شود این اثر در روایت، چقدر شبیه به آثار اوست، باید کمی صبر کرد و منتظر قسمت‌های آینده ماند.
10 صفحه اول