سعید برند

غلامحسین مظفری در اولین روزهای کاری خود دست به قلم شد و با مردم از دریچه رسانه رسمی سخن گفت، اتفاق مبارکی که پیش از این شاهد بودیم مسئولان رده بالای استان با مشاوره‌های غلط، به جای رسانه های رسمی، صفحات توییترو اینستاگرام را برای اطلاع رسانی و گفت و گو با مردم، انتخاب می کردند و مبارک تر این که استاندار جدید که آشنایی و قرابت دیرینی با این خطه دارد، روزنامه خراسان به عنوان قدیمی ترین روزنامه را برای صحبت با مردم انتخاب کرده است.
مظفری در یادداشت روز گذشته خود محورهای سه گانه توسعه خراسان رضوی را برشمرده است. از نگاه وی محور اصلی، پاک دستی، جدیت، صداقت و مردمداری خواهد بود. محور دوم ارتقای زیرساخت‌های توسعه استان با حمایت از سرمایه‌گذاران واقعی است و آن طور که گفته در محور سوم تلاش می کند تا برای رفع مسائل و مشکلات مردم و توسعه استان، فضای وفاق و همدلی ایجاد کند.
اما آنچه در این یادداشت، احتمالا از قلم افتاده یا شاید به لسان دیگری بیان شده یا به قول ما روزنامه نگارها برجسته نشده، این است که راه توسعه خراسان رضوی از مسیر توسعه گردشگری زیارت می گذرد. نکته مهمی که نباید در طرح ها و سندهای بالادستی مورد غفلت قرار گیرد و مهم تر این که باید همه اقدامات و عملیات دیگر دستگاه های متولی در استان حول این محور اصلی در حرکت باشد. زيارت نه تنها توليد فضيلت فرهنگی به همراه دارد و در فرهنگی شیعی یک مؤلفه اساسی و کلیدی و در واقع سرچشمه ای برای فرهنگ سازی و انسان سازی تلقی می شود بلكه بستر رشد و توسعه اقتصادي و فرهنگي استان ما را نیز در پی خواهد داشت. موضوعی که در ایام فراگیری کرونا و محدودیت های ایجاد شده برای سفرهای برون شهری به خوبی برای متولیان استان آشکار شد.در اواخر دهه 80 با پیگیری رسانه ای و تلاش نمایندگان مجلس و البته حمایت های دولت وقت، ردیف بودجه مستقلی تحت عنوان بودجه زیارت درلایحه بودجه گنجاده شد که می توانست التیامی برای زخم های کهنه و البته زمینه ساز توسعه کمی و کیفی زیارت باشد.
البته در سال های گذشته، مشهد در گرفتن این بودجه که 2شریک دیگر یعنی قم و شیراز را هم کنار خود دارد همراه به وقت تخصیص اعتبار، فراز و نشیب ها و کش و قوس های فراوانی متحمل شده است. با این حال باید تلاش شود که در برنامه هفتم علاوه بر جبران بی مهری های گذشته، کورسوی امیدی به این ظرفیت بی بدیل تابانده شود. گرهی که شاید اکنون سرنخ گشایش آن دردستان نمایندگان کمیسیون تلفیق باشد. مظفری که خود در مجلس هفتم عضو کمیسیون تلفیق بوده، به طور حتم، چم و خم کار را بهتر می داند و استانداری خراسان رضوی باید با رایزنی های گسترده هرآنچه در چنته دارد رو کند تا بتواند خلاءهای موجود دررابطه با مقوله زیارت در برنامه هفتم را برطرف کند.
اما بدون شک، توسعه زیارت یک مفهوم چند بعدی است. از یک سو توسعه کمی زیارت را می توان در افزایش تعداد زائران بهره مند از فرصت زیارت معرفی کرد. به گواه آمار، مشهد سالانه میزبان 25 تا 30 میلیون زائر است که بخش اعظمی از این آمار را زائران ایرانی و البته درصد نه چندان زیاد ولی در عین حال قابل ملاحظه ای را هم زائران و گردشگران خارجی تشکیل می دهند. پتانسیلی به شدت با اهمیت که در صورت داشتن طرح و برنامه می تواند ره آوردهای اقتصادی چشم گیری برای استان داشته باشد که در حد بضاعت خود اتکاء به درآمد های نفتی را کاهش داده و توسعه اشتغال و درآمدهای پایدار را هم موجب شود.
باید از دیگر کشورها الگو بگیریم که چطور کوچک ترین جاذبه گردشگری خود را به بزرگ ترین ظرفیت اقتصادی کشورشان تبدیل می کنند. واقعیت این که در راستای اقتصاد زیارت باید منافع گروه‌های اقتصادی در بخش خصوصی را نیز مورد توجه و تامین قرار داد، زیرا تأمین منافع آن ها، نقش مهمی در توسعه کمی زیارت دارد.
البته از محورهای مهم توسعه کمی زیارت، ارتقای زیرساخت‌های توسعه استان است که استاندار به خوبی در محور دوم طرح های توسعه ای خود بیان کرده است، امید آن که بتواند نقش موثری در ارتقای حمل و نقل ریلی، جاده ای و هوایی داشته باشد. اما ساماندهی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی، کاهش ترافیک هسته مرکزی شهر، فضاسازی شهری متناسب با مقوله زیارت و ... از دیگر مباحثی است که باید در محور تامین زیرساخت مورد توجه قرار گیرد.
برنامه ریزی لازم برای ساماندهی امور زائران، شناسایی مشکلات آنان به خصوص در ایام پیک، افزایش فعالیت های فرهنگی و خدماتی، فراهم کردن زمینه زیارت ارزان قیمت و آسان و البته تدوین ساز و کارهایی برای افزایش ماندگاری زائر نیز می تواند در این زمینه راهگشا باشد.