صعود بی وقفه کوانتومی

جایگاه جهانی کوانتوم ایران در جهشی ستودنی طی 10 سال اخیر از رتبه 23 به 16 صعود کرده است. معاون علمی رئیس جمهور حالا در شورای راهبری کوانتوم تاکید کرده که با برنامه های توسعه ای و تسهیل گری، انگیزه ای جدی در تداوم این پیشرفت دارد

نویسنده: صادق غفوریان

مترجم:


معاونت علمی رئیس جمهور دو روز قبل از گام های جدی این معاونت در تسهیل گری، توسعه و پیشرفت حوزه فناوری های کوانتومی ایران خبر داد و گفت در این راستا، به زودی فراخوان بنیاد ملی علم در زمینه حمایت از تدریس علوم و فناوری‌های کوانتومی در رشته‌های مرتبط اعلام می‌شود.
ایران در جایگاه  16 تولید علم کوانتوم جهان
نگاه جدی معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور به کوانتوم، در شرایطی است که دانشمندان این فناوری در کشور توانسته اند ایران را در مسیر جهش و روی ریل تولید علم کوانتومی جهان قرار دهند. احمد فاضل زاده، رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام گفته است: ایران از رتبه ۲۳ تولیدات علمی و فناوری کوانتوم جهان در سال ۲۰۱۴ به ۱۶ در سال ۲۰۲۳ رسیده و نشان از بهبود عملکرد فناوری کوانتوم ایران در بازه زمانی ۱۰ ساله است. بهترین رتبه جمهوری اسلامی ایران در ۱۰ سال اخیر به سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ با رتبه ۱۵ برمی‌گردد.
دولت چهاردهم در تداوم جهش کوانتومی
آن چه امروز معاون علمی رئیس جمهور درباره اهتمام این دولت در حوزه کوانتوم مطرح کرده، در واقع تداوم مسیر جهشی است که در یک دهه اخیر در این بخش فناوری های جهانی در ایران رقم خورده است. در این باره حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور دو روز قبل  در چهارمین نشست شورای راهبری کوانتوم به نقش‌ شورای راهبری در تسهیل‌گری و مساعدسازی فضای تعامل بین بخش‌های زنجیره علم تا ارزش فناوری کوانتوم اشاره و اظهار کرد: تأمین، تجمیع و شبکه‌سازی زیرساخت‌های مورد نیاز، جزو اهداف تشکیل شورای راهبری است و نهادهای ذی‌ربط باید در رفع این نیاز به صورت هدفمند همکاری‌های لازم را انجام دهند.
کوانتوم، چرا؟
این را هم باید بگوییم که کوانتوم رفتار کوچک ترین ذرات در جهان را مطالعه می کند. منظور از کوچک ترین ذرات اتم‌ها، الکترون‌ها و پروتون‌هاست. الکترون‌ها به دور هسته می‌چرخند و هسته از پروتون و نوترون تشکیل شده است. پروتون و نوترون خود از ذرات کوچک تری به نام کوارک ساخته شده‌اند. در ساختار هسته، گلوئون‌ها، کوارک‌ها را کنار یکدیگر نگه داشته‌اند. گلوئون‌ها ذراتی هستند که یک نیروی هسته‌ای قوی ایجاد می‌کنند تا کوارک‌ها و در نهایت پروتون‌ها و نوترون‌ها کنار هم باقی بمانند بنابراین ذره کوچک ترین بخش سازنده ماده در طبیعت است که کوانتوم به مطالعه آن‌ها می‌پردازد.
 از علم کوانتوم برای ساخت GPS (موقعیت‌یاب)، لیزرها، دستگاه MRI، ترانزیستورها و رایانه‌های کوانتومی استفاده می‌شود. رایانه‌های کوانتومی اساس کار و شکل ظاهری متفاوتی نسبت به رایانه‌های معمولی دارند.
حال ممکن است این پرسش مطرح شود که اساسا فناوری کوانتوم، امروز چه نقشی در پهنه فناوری های نوین جهان بازی می کند؟
در پاسخ باید گفت، جدا از این که این فناوری، از علوم روز جهان است که در صورت تجاری سازی، ثروت انبوهی را با خود همراه می کند، این را هم باید بدانیم که با توجه به نوپا بودن علم کوانتوم و فناوری کوانتومی، این علم هنوز در حال رشد است و دامنه کاربردهای صنایع کوانتومی به سرعت در حال گسترش است و فعلاً تنها بخشی کوچک از این علم پیمایش شده است. این امر به معنای دو نتیجه بسیار مهم است؛ نخست این که پیشرفت در فناوری کوانتومی، نیازمند تدوین استراتژی کلان‌نگر است و دوم این که در آینده کشورهایی که از دسترسی به محصولات کوانتومی محروم باشند، از منظر امنیتی به شدت آسیب‌پذیر خواهند بود.

خبر مرتبط
حمایت ویژه از هوش مصنوعی، کوانتوم و میکروالکترونیک تصویب شد

​​​​​​​ دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری(عتف)  از مصوبه‌ای درباره جذب دانشجو،تأمین بودجه برای اعضای هیئت‌علمی، راه‌اندازی آزمایشگاه‌های تخصصی و...در رشته‌های راهبردی کوانتوم، هوش مصنوعی و میکروالکترونیک خبر داد.
دکتر پیمان صالحی اظهار کرد: هفته اول دی، در جلسه این شورا، در مصوبه ای به موضوع حمایت ویژه از رشته‌های راهبردی در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری پرداخته شد. تأکید مقام معظم رهبری و برنامه هفتم توسعه بر این بوده است که از برخی رشته‌های راهبردی و فناوری‌های نوظهور مانند کوانتوم، هوش مصنوعی و میکروالکترونیک از جوانب مختلف آموزشی، پژوهشی و فناوری حمایت بیشتری شود تا از سایر کشورها عقب نیفتیم. وی خاطر نشان کرد: مصوبه خوبی شامل جذب دانشجو، تأمین بودجه برای اعضای هیئت‌علمی، راه‌اندازی آزمایشگاه‌های تخصصی و راه‌اندازی و حمایت از مجلات تخصصی رشته‌های راهبردی مطرح و تصویب شد.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین