رایج‌ترین اشتباهات ‌روانی سالمندان 

رئیس سازمان بهزیستی کشور گفته که موج سالمندی در کشور ما از تمام دنیا بالاتر است؛ چند توصیه به سالمندان برای رفاه ذهنی و عاطفی‌شان داریم

نویسنده: زهرا فولادی | روان‌شناس

مترجم:

​​​​​​​
سالمندان ممکن است به دلیل تغییرات فیزیکی و روانی که در سنین بالا تجربه می‌کنند، اشتباهات روانی زیادی مرتکب شوند که می‌تواند بر کیفیت زندگی‌شان تأثیر منفی بگذارد. برخی از این اشتباهات نه تنها باعث کاهش رفاه ذهنی و عاطفی‌شان می‌شود بلکه ممکن است زمینه‌ساز مشکلات جسمی و اجتماعی هم باشد. به‌تازگی رئیس سازمان بهزیستی گفته: «جمعیت ایران با شتاب به سوی سالخوردگی در حرکت است، چنان که سرعت موج سالمندی در کشور ما از تمام دنیا بالاتر است. در شرایطی که جامعه با داشتن بیش از ۲۸ درصد جمعیت سالمند، شدیدا سالخورده تلقی می شود، پیش‌بینی می‌شود که رقم سالمندی ایران در سال ۱۴۳۰ از ۳۳ درصد هم تجاوز کند»(منبع خبر: ایرنا). به همین بهانه از چند اشتباه‌روانی افراد در این سن و سال گفتیم که باعث کاهش کیفیت زندگی‌شان می‌شود.


1 دور شدن از اجتماع
دور شدن از اجتماع در سالمندان، فراتر از یک انتخاب شخصی، یک چرخه مخرب و پیچیده است که ریشه در عوامل جسمی مانند مشکلات حرکتی و بیماری‌های مزمن و عوامل روحی مانند افسردگی، اضطراب و ترس از قضاوت دارد. کاهش تعاملات اجتماعی ناشی از این عوامل، منجر به تضعیف مهارت‌های ارتباطی و احساس بی‌ارزشی می‌شود و در نهایت، چرخه انزوا را تشدید می‌کند. برای شکستن این چرخه، باید سالمندان را به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی تشویق کرد، از آن ها حمایت عاطفی به عمل آورد، دسترسی به امکانات و فرصت‌های اجتماعی را تسهیل کرد و در صورت نیاز، از مشاوره و روان درمانی بهره برد.
2 نادیده‌گرفتن تغییرات روانی و جسمی
وقتی افراد، به خصوص سالمندان، تغییرات جسمی مانند کاهش قدرت بدنی، افت توانایی‌های حرکتی، یا ابتلا به بیماری‌های مزمن و همچنین تغییرات روانی مانند احساس افسردگی، تنهایی، یا کاهش توانایی‌های شناختی را نادیده می‌گیرند، ممکن است عواقب جدی‌تری در پی داشته باشد. این نادیده‌گیری می‌تواند منجر به عدم مراقبت مناسب از سلامت خود، انزوای اجتماعی، افزایش احساس ناامیدی و بهبود نیافتن وضعیت روحی و جسمی شود. به عبارت دیگر، اگر افراد به این تغییرات توجه نکنند، ممکن است نتوانند اقداماتی برای بهبود وضعیت خود انجام دهند.
3 پایین آوردن انتظارات از خود
پایین آوردن انتظارات از خود در سالمندان می‌تواند به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی برای کنار آمدن با تغییرات و محدودیت‌های جدید ناشی از پیری تلقی شود، ولی این رفتار می‌تواند پیامدهای منفی زیادی بر کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. وقتی افراد سالمند به‌جای تداوم تلاش برای رسیدن به اهداف و آرزوهای‌شان، به طور ناخودآگاه تصمیم می‌گیرند انتظارات‌شان را کاهش دهند، ممکن است احساس بی‌هدف بودن، ناتوانی و عدم رضایت از زندگی را تجربه کنند. به‌جای کاهش انتظارات، سالمندان باید به دنبال تعیین اهداف معقول و دست‌یافتنی باشند که با شرایط کنونی آن‌ها هم‌خوانی داشته باشد، چراکه این امر می‌تواند به حفظ انگیزه، احساس موفقیت و در نهایت کیفیت زندگی بهتر کمک کند.
4 نگرش منفی   به آینده
نگرش منفی به آینده در سالمندان می‌تواند ناشی از تجربیات تلخ زندگی، بیماری‌ها، تنهایی و از دست دادن عزیزان باشد. این دیدگاه منفی، اغلب به احساس ناامیدی، اضطراب و افسردگی منجر می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. سالمندان ممکن است بر این باور باشند که آینده‌ای دردناک یا بدون هدف در انتظارشان است و این نگرش می‌تواند از انگیزه آن‌ها برای اقدام به سوی بهبود وضعیت زندگی‌شان بکاهد. به‌جای این نگرش منفی، مهم است که سالمندان به دنبال یافتن منابع امید و حمایت، ارتباط با دیگران و فعالیت‌های معنوی یا اجتماعی باشند که می‌تواند به تغییر نگاه آن‌ها نسبت به آینده کمک کند. شناسایی و تمرکز بر جوانب مثبت زندگی و ایجاد ارتباطات معنادار می‌تواند به شکل‌گیری نگرش‌های مثبت‌تر و توانمندسازی سالمندان در مواجهه با چالش‌های پیش رو کمک کند.
5 پنهان کردن احساسات و نیازها
پنهان کردن احساسات و نیازها یک الگوی رفتاری است که می‌تواند ناشی از ترس از قضاوت، طرد یا آسیب‌پذیری باشد. افرادی که به این رفتار روی می‌آورند غالباً احساسات و نیازهای خود را به شیوه‌ای سرکوب می‌کنند، به این امید که از اصطکاک‌های اجتماعی یا عوارض منفی جلوگیری کنند. این پنهان‌سازی ممکن است به کوتاه‌مدت فرد را در برابر مشکلاتی مثل مواجهه با احساسات منفی محافظت کند، اما در درازمدت می‌تواند منجر به انزوای عاطفی، اضطراب و حتی افسردگی شود. عدم ابراز احساسات می‌تواند سطح اعتماد در روابط را کاهش دهد و باعث شود فرد احساس انزوا و عدم ارتباط کند. این وضعیت می‌تواند به فرد آسیب بزند و بر کیفیت زندگی‌اش تأثیر منفی بگذارد، در نتیجه یادگیری روش‌های سالم برای ابراز احساسات و نیازها، مسیری مهم برای بهبود روان‌شناختی و کیفیت روابط به شمار می‌آید.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین