مروری بر وجوه سیاسی و مدیریتی آیت ا... واعظ طبسی به بهانه نهمین سالگرد ارتحال ایشان

مدیریت مقتدر و عقلانیت سیاسی در یک قاب

نویسنده: جعفر یوسفی

مترجم:

​​​​​​​
در تاریخ انقلاب اسلامی، شخصیت‌هایی یافت می‌شوند که فراتر از جایگاه رسمی و مسئولیت‌هایشان، نقشی بی‌بدیل درشکل‌دهی به مسیر کشور ایفا کرده‌اند. آیت‌ا... عباس واعظ طبسی، از جمله رجال تأثیرگذار جمهوری اسلامی بود که در طول حیات خود، همواره به عنوان یار صادق امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب شناخته می‌شد. آنچه او را از دیگر مدیران متمایز می‌کرد، ترکیبی از مدیریت مقتدرانه، بصیرت سیاسی و تقوای فردی بود که او را در زمره نخبگان اثرگذار نظام قرار می‌داد.
مدیریت مقتدرانه و توسعه‌گرا
شاید یکی از مهم‌ترین میراث آیت‌ا... واعظ طبسی، تحول بنیادین آستان قدس رضوی باشد. در دوران مدیریت او، این مجموعه نه‌تنها به بزرگ‌ترین نهادهای مذهبی کشور تبدیل شد، بلکه نقشی کلیدی در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شرق کشور ایفا کرد. برخلاف مدیرانی که توسعه را با فاصله گرفتن از ارزش‌های دینی توجیه می‌کنند، واعظ طبسی نمونه‌ای کم‌نظیر از یک مدیر توسعه‌گرا و در عین حال، مؤمن به اصول و مبانی دینی بود. او از آستان قدس رضوی یک قطب اقتصادی ساخت که ضمن حفظ ارزش‌های اسلامی، به الگویی از پیشرفت و مدیریت کارآمد تبدیل شد.
ولایتمداری و بصیرت سیاسی
تاریخ جمهوری اسلامی پر است از چهره‌هایی که در بزنگاه‌های حساس، گرفتار مصلحت‌اندیشی‌های شخصی یا گروهی شده‌اند. سال ۸۸ نقطه‌ای بود که بسیاری از نخبگان سیاسی کشور دچار سردرگمی شدند؛ برخی سکوت کردند، برخی در مواضع خود دچار اشتباه شدند و تنها معدودی توانستند حقیقت را از حجاب غبارآلود فتنه تشخیص دهند. اما واعظ طبسی، هیچ‌گاه در وفاداری‌اش به ولایت فقیه دچارتردید نشد و با شجاعتی مثال‌زدنی، روشنگری کرد. او  با صراحت تمام ازمواضع نظام دفاع کرد. اوبا وجود روابط نزدیک و دوستانه‌اش با برخی از چهره های اصلی معادلات سیاسی، در برابر جریان فتنه ایستاد و اعلام کرد: «کسانی که در سال ۸۸ از جریان فتنه تبعیت کردند، خود را درمسیر انقلاب و رهبری معرفی می‌کردند، اما درعمل درمسیردیگری گام برداشتند.» این موضع‌گیری نه‌تنها نشان از بصیرت سیاسی او داشت، بلکه اولویت‌بندی صحیح میان وفاداری‌های شخصی و الزامات نظام را نشان می‌داد. واعظ طبسی بدون ترس از پیامدهای چنین موضع‌گیری‌ای، به دفاع از حقیقت پرداخت و مسیر روشنگری را برگزید.از سوی دیگر، نگاه او به سیاست، نگاه مصلحانه و آینده‌نگرانه بود. واعظ طبسی هیچ‌گاه دچار جزم‌اندیشی نشد؛ همان‌طور که در فتنه ۸۸ مواضع قاطعانه‌ای در برابر جریان معارض نظام اتخاذ کرد، در برابر انحرافات دولت احمدی‌نژاد نیزسکوت نکرد و به یکی ازمنتقدان جدی انحرافات آن دوره تبدیل شد. این انعطاف‌پذیری سیاسی همراه با اصول‌گرایی مستحکم، از او چهره‌ای متفاوت و قابل احترام در میان نخبگان سیاسی ساخت.
تقوای فردی و پرهیز از حواشی
سیاست‌مداران و مدیران ارشد، همواره در معرض هجمه‌های رسانه‌ای و تهمت‌های گوناگون هستند. اما آنچه واعظ طبسی را در این میان ممتاز می‌کرد، عدم ورود او به حواشی و پرهیز از پاسخ‌گویی به اتهامات بی‌اساس بود. او هیچ‌گاه به دنبال توجیه اقدامات خود یا ورود به مجادلات رسانه‌ای نبود، بلکه مسیر خود را با اتکا به عملکرد و نتایج ملموس مدیریت خود ادامه داد. بسیاری از مدیران، درگیر مسائل فرعی شده و بخش زیادی از انرژی خود را صرف مقابله با تخریب‌ها می‌کنند، اما واعظ طبسی با اعتماد به نفس و آرامشی مثال‌زدنی، تمرکزش را بر انجام وظایف خود قرار داد.
امروز، در فضای سیاست ایران، آنچه بیش از هر چیز رخ نموده، حاشیه‌گرایی، کم‌عمقی در تصمیم‌گیری‌ها، و تکیه افراد خام و بی‌تجربه بر مسندهای   حکمرانی است. در چنین شرایطی، بیش از هر زمان دیگری، ارزش شخصیت‌هایی چون واعظ طبسی که سیاست را نه میدان عوام‌فریبی، بلکه عرصه‌ای برای تدبیر، مدیریت و آینده‌نگری می‌دانستند، درک می‌شود. او نه در پی هیاهو بود و نه در دام مصلحت‌اندیشی‌های مقطعی افتاد، بلکه با صلابت و بینش عمیق، در مسیر تثبیت و توسعه نظام گام برداشت.
میراث یک مدیر شایسته
امروز که به دوران مدیریتی و سیاسی آیت‌ا... واعظ طبسی نگاه می‌کنیم، چهره‌ای جامع از یک مدیر توسعه‌گرا، سیاست‌مداری بصیر و روحانی وارسته را می‌بینیم. او نشان داد که    سیاست‌ورزی لزوماً به معنای مصلحت‌گرایی منفعت‌طلبانه نیست، و مدیریت کارآمد می‌تواند در عین حال بر پایه تقوا و معنویت بنا شود. اگر چه او دیگر درمیان ما نیست، اما میراثش در ساختارمدیریتی کشور وتحولات آستان قدس رضوی، همچنان پابرجاست و برای نسل‌های آینده، الگویی از صداقت، کارآمدی و وفاداری به انقلاب اسلامی باقی خواهد ماند.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین