آن سوی سفر سلطان به مسکو

نخستین سفر سلطان عمان به مسکو، نشانه ای از تغییر توازن قدرت در معادلات منطقه ای و بازتعریف روابط سنتی جهان عرب با بلوک‌های قدرت است

نویسنده:

مترجم:

​​​​​​​

 نخستین سفر رسمی «هیثم بن طارق» سلطان عمان به روسیه که با استقبال رسمی «ولادیمیر پوتین» در کرملین همراه بود، نه صرفاً یک اتفاق نمادین دیپلماتیک، بلکه نشانه‌ای از تحولی عمیق در هندسه قدرت در غرب آسیا و فراتر از آن است. اگرچه این دیدار در قالب توسعه روابط تجاری، کشاورزی و حمل‌ونقل تعریف شده، اما محتوای آن فراتر از مبادلات اقتصادی صرف است. عمانی‌ها پیش از این دیدار، جلسه‌ای با نمایندگان بازرگانان روسیه داشتند که نشان از نگاه بلندمدت مسقط به ظرفیت‌های نهفته این همکاری دارد.
تضعیف غرب و بازتعریف بلوک‌های اطمینان
با توجه به وابستگی تاریخی عمان به ساختارهای غربی، به‌ویژه بریتانیا، سفر سلطان به مسکو را نمی‌توان بدون توجه به دگردیسی‌های کلان‌تر در نظم جهانی تحلیل کرد. عمان از معدود کشورهای عربی است که با احتیاط اما پیوسته در حال بازتعریف جایگاه خود در میان دو بلوک جهانی است. در شرایطی که روسیه با تحریم‌های غربی دست‌وپنجه نرم می‌کند و ائتلاف ناتویی علیه آن شکل گرفته، حضور یک کشور عربی با سابقه پیوندهای عمیق با غرب در کرملین، به‌مثابه پذیرش ضمنی تغییرات در توازن قدرت جهانی است. همین تحول را می‌توان در سفر اخیر وزیر دفاع سعودی به تهران نیز ردیابی کرد؛ نشانه‌هایی از نوعی همگرایی تازه در منطقه، با فاصله‌گیری از دیکته‌های پیشین غرب.
عمان، ایران و مسیرهای نوین ترانزیتی
نقش عمان در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، این کشور را به یکی از آگاه‌ترین بازیگران منطقه در تحلیل نتایج احتمالی این مذاکرات بدل کرده است. چنین موقعیتی به عمان این امکان را می‌دهد که در طراحی مسیرهای نوین ترانزیتی از روسیه به جهان عرب، جایگاه تعیین‌کننده‌ای ایفا کند. تجربه رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین در شمال اقیانوس هند که عمان نیز در آن به‌عنوان ناظر شرکت داشت، گواهی دیگر بر تمایل این کشور به گسترش پیوندها با بلوک اوراسیایی است. در امتداد سفر اخیر حاکم ابوظبی به روسیه و امضای قراردادهای چندجانبه، سفر سلطان عمان را باید نه فقط در چارچوب روابط دوجانبه، بلکه در مسیر تقویت وزن ژئوپلیتیکی روسیه نزد اعراب تحلیل کرد. این سفر یک گام دیگر در راستای تلاش کشورهای منطقه برای تأمین منافع ملی در جهانی چندقطبی و در حال گذار است.
10 صفحه آخر