بخشی از جان کلام، عصاره و تحلیل محتوا در منشور جامع رهبر انقلاب در یکصدمین سال تاسیس حوزه علمیه قم، بار دیگر این ضرورت را گوشزد می نمایاند که حوزه به مثابه مهم ترین نهاد در امر دین، نیازمند هجرت از رویکردهای پیشینی و سفر به دنیای جدیدی است که البته در دو دهه اخیر، در بیانات رهبر فرزانه انقلاب مرتبط با حوزه علمیه، بارها تبیین شده است.همان طور که بر اهل آگاهی از حوزه علمیه، روشن است این نهاد به ویژه در یک دهه اخیر حرکت های خود در مسیر بازآفرینی نقش ها و نیازهای جدید را آغاز کرده است اما یک پرسش اساسی پیش روی این اقدام، مطرح است که آیا سرعت این حرکت نسبت به اقتضائات نوپدید و به تعبیر رهبر انقلاب «پدیده‌های پیچیده و پُرتعداد امروز» همخوانی دارد؟اگر اجازتی بر نگارنده باشد و مجال، در پاسخ باید نگاشت که نه تنها در این دو سو یعنی حرکت حوزه و اقتضائات امروزی آن طور که مورد انتظار است، همراستایی یافت نمی شود، بلکه گاهی این دغدغه نیز ذهن را به خود مشغول می دارد که نکند در حوزه التفاتی به ذهن و زبان و زمانه امروز وجود ندارد. از این روست که در راهبرد این نهاد، برگرفته از منشور روز گذشته گریزی از «نهادینه سازی» تکالیف به منظور ترسیم و وصول به حوزه پیشرو و سرآمد وجود ندارد؛ بی شک این نهادینه سازی، باید امکان پیمایش کمی و کیفی را در چشم انداز عیان کند و معیار سنجش نیز این اصل باشد که حوزه چه میزان توانسته است، نیازهای روز را راهبری کند. روشن و بدیهی است که آغوش گشودن حوزه به روی اندیشه ها، روش ها، کاربران جدید و متخصصان جوان و آشنا به علوم عرفی روز، از مهم ترین ابزارهای نیل به این هدف بزرگ و راهبردی است.