مجلس در پیچ انتخاب

در آستانه دومین انتخابات هیئت رئیسه مجلس دوازدهم، باید منتظر ماند و دید آیا نمایندگان به تداوم وضعیت موجود رأی خواهند داد یا این‌که ترکیب هیئت رئیسه مجلس دستخوش تغییراتی خواهد شد

نویسنده:

مترجم:


​​​​​​​
امروز دومین انتخابات هیئت رئیسه مجلس دوازدهم برگزار می‌شود؛ انتخاباتی که در آن علاوه بر تعیین رئیس مجلس، ترکیب نواب‌رئیس، دبیران و ناظران نیز مشخص خواهد شد. این رویداد در حالی برگزار می‌شود که در واپسین روزهای سال اول مجلس، فضای سیاسی و پارلمانی کشور شاهد تحرکاتی است که می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در مسیر سال دوم فعالیت قوه مقننه ایفا کند.
ریاست مسجل قالیباف؟
از میان گزینه‌های مختلف، محمدباقر قالیباف، رئیس فعلی مجلس، همچنان به عنوان جدی‌ترین و قدرتمندترین نامزد ریاست شناخته می‌شود. سخنگوی فراکسیون مستقلین، مهرداد لاهوتی، با تاکید بر نبود رقیب شاخص برای قالیباف، این موضوع را تایید کرده است. حتی با وجود حضور رسمی برخی نمایندگان مثل احمد بیگدلی و روح‌ا... ایزدخواه به عنوان کاندیداهای ریاست، به نظر می‌رسد حمایت گسترده نمایندگان از قالیباف، تداوم حضور او را در جایگاه ریاست مجلس تضمین کرده باشد. این در حالی است که در دوره قبل انتخابات ریاست، قالیباف توانست با فاصله قابل توجه نسبت به رقبای خود پیروز شود؛ موضوعی که نشان‌دهنده نفوذ و جایگاه او در میان نمایندگان است.
رقابت جدی بر سر نواب رئیسی 
اما در سوی دیگر ماجرا، رقابت بر سر کرسی‌های نواب‌رئیسی چالشی جدی‌تر و پویاتر را به نمایش می‌گذارد. علیرضا منادی‌سفیدان، نماینده تبریز و رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات، با جدیت برای کسب یکی از کرسی‌های نایب رئیسی وارد میدان شده است. حضور چنین چهره‌های جوان و فعال در کنار نام‌های با سابقه‌ای چون حمیدرضا حاجی‌بابایی و علی نیکزاد، نوید رقابتی فشرده را می‌دهد که می‌تواند ترکیب هیئت رئیسه را نسبت به سال گذشته دستخوش تغییراتی کند. افزون بر این، چهره‌های دیگری همچون مجتبی ذوالنوری، عبدالرضا مصری و حسینعلی حاجی‌دلیگانی نیز به رایزنی و تلاش برای حضور در هیئت رئیسه مشغول‌اند؛ اقدامی که نشان از پویایی سیاسی و جابه جایی احتمالی در ساختار مدیریتی مجلس دارد.
این تحرکات در حالی است که با توجه به آیین‌نامه داخلی مجلس، هیئت رئیسه هر سال با رأی نمایندگان انتخاب می‌شود و اعضای آن متعهد به اجرای وظایف مشخصی هستند که از اداره جلسات علنی و نظارت بر نظم تا امضای احکام استخدامی و تنظیم نطق‌ها را شامل می‌شود. از سوی دیگر، محدودیت‌های قانونی، مانند منع عضویت همزمان در هیئت رئیسه و ریاست کمیسیون‌ها یا حضور در کمیسیون برنامه و بودجه، به منظور جلوگیری از تضاد منافع در نظر گرفته شده است. برخی منابع آگاه از احتمال جایگزینی ۳ تا ۴ عضو فعلی هیئت رئیسه خبر می‌دهند که این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از تمایل نمایندگان به ایجاد تحرک و تجدیدنظر در ترکیب مدیریتی باشد؛ اتفاقی که همواره در جریان انتخابات سالانه هیئت رئیسه مشاهده می‌شود.از سوی دیگر، در بعد سیاسی و راهبردی، این انتخابات بیش از یک تغییر ساده تشکیلاتی تلقی می‌شود. تثبیت قالیباف در راس مجلس می‌تواند به معنای ادامه سیاست‌ها و رویکردهای دوره قبل باشد؛ در حالی که تحولات در دیگر جایگاه‌ها فرصت‌سازی برای حضور جریان‌ها و چهره‌های جدید یا بازتوزیع قدرت میان جناح‌های مختلف را فراهم می‌آورد.در نهایت، امروز روزی سرنوشت‌ساز برای مجلس دوازدهم است که مشخص خواهد کرد آیا نمایندگان به دنبال حفظ ثبات مدیریتی با تغییرات حداقلی هستند یا می‌خواهند با ایجاد تغییراتی ملموس، زمینه را برای فعالیت‌های جدید و متنوع‌تر فراهم کنند. تجربه نشان داده که انتخابات هیئت رئیسه علاوه بر نقش مدیریتی، نمادی از آرایش سیاسی و نفوذ جریان‌ها در پارلمان است و نتیجه آن می‌تواند بر روند تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های کلان کشور نیز تاثیرگذار باشد.اکنون نگاه‌ها به بهارستان دوخته شده تا مشخص شود ترکیب هیئت رئیسه چگونه شکل می‌گیرد و چه چهره‌هایی نقش هدایت قوه مقننه را در سال دوم مجلس دوازدهم بر عهده خواهند داشت؛ آیا تداوم قالیباف به عنوان رئیس و رقابت داغ برای سایر کرسی‌ها، تصویری از تعادل میان ثبات و نوگرایی ارائه خواهد کرد؟
10 صفحه اول