​​​​​​​
وقتی باران می‌بارد، آسمان آبی می‌شود و همه‌چیز رنگ‌و‌بوی مطبوعی به خود می‌گیرد. بعضی‌ها دوست دارند زیر باران قدم بزنند، بعضی ترجیح می‌دهند در خانه بمانند و از پشت پنجره باران را تماشا کنند و البته کسانی هم هستند که دل خوشی از باران ندارند. فکر می‌کنید اولین باری که باران باریده چه اتفاقی افتاده است؟ باران چه تاثیری در حیات و چه نقشی در مراحل تکمیل آن داشته است؟ اصلا تا حالا از این زاویه به باران نگاه کرده بودید؟ امروز می‌خواهیم از نقش باران در تکامل حیات بگوییم.


 پیش از حیات، چه خبر بوده؟
میلیاردها سال تکامل، سازوکار سلول‌ها را پیچیده کرده است، درون سلول بخش‌های کوچکی موسوم به اندامک وجود دارند که وظایف خاصی را انجام می‌دهند که برای بقا و عملکرد سلول ضروری‌اند. می‌دانید پیش از تکامل حیات، اجزای ساده‌ترین سلول‌های نخستین چگونه به هم پیوسته و کنار هم باقی می‌ماندند؟ گروهی از پژوهشگران دانشگاه شیکاگو و هیوستون تحقیقی درباره این موضوع در نشریه «پیشرفت‌های علم» منتشر کرده‌اند. طبق این نظریه آب باران نقش مهمی در تثبیت سلول‌های اولیه داشته و راه را برای تکامل حیات آسان‌تر کرده است. اما چطور و چگونه؟!

سلول‌هایی که به آینده کمک کردند
دانشمندان معتقدند اولین اشکال حیات که پیش‌سلول یا پروتوسل نامیده می‌شوند، از مولکول‌های آلی موجود در زمین به وجود آمدند. به مرور زمان، این پیش‌سلول‌ها توانستند زیاد شوند و فرایندهای سوخت‌وسازی را انجام دهند. دانشمندان می‌گویند دو گونه متفاوت از پیش‌سلول‌ها که اسم‌شان «ریزکیسه» و «کومه» است به احتمال زیاد نقش مهمی در مراحل اولیه حیات داشتند ولی چون غشا نداشتند خیلی سریع ترکیب می‌شدند و موادشان جابه‌جا می‌شد. با این اتفاق ممکن بود سلول‌ها به یک تنوع ژنتیکی پایدار نرسند و هیچ پیش‌سلولی احتمال بقا، تولید مثال و انتقال ژن‌هایش را به نسل‌های آینده نداشت. در چنین شرایطی حیات چطور ادامه پیدا کرد؟

باران با نقش لایه مشبک وارد می‌شود
دانشمندان برای پیدا کردن جواب سوال‌شان تحقیقات زیادی انجام دادند و فهمیدند وقتی قطرات کواسروات در آبی که یون و مواد معدنی محلول ندارد، قرار گیرد تثبیت و از ترکیب آن‌ها جلوگیری می‌شود. عملکرد این قطرات کواسروات خیلی بامزه است. آن‌ها یون‌های کوچک را به آب منتقل می‌کنند، پلیمرهایی که بار مخالف دارند و آن اطراف هستند به هم نزدیک می‌شود و یک لایه مشبک را ایجاد می‌کنند. این لایه مشبک مثل یک غشا عمل می‌کند و مانع از ترکیب قطرات کواسروات می‌شود. حالا این وسط نقش آب باران چه بود؟ پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که احتمال دارد آب باران همان منبع طبیعی آب بدون یون باشد و این کار را در دنیای پیشا‌زیستی انجام داده باشد. در واقع آب باران باعث شد پیش‌سلول‌ها تثبیت شوند و با هم ترکیب نشوند. بنابراین، شاید باران راه حیات را برای اولین سلول‌ها هموار کرده باشد. پژوهشگران می‌گویند برای این که بدانیم منشا حیات از کجاست باید شرایط زمین‌شناسی، شیمیایی و محیطی زمین در حدود 38میلیارد سال پیش را بدانیم و پژوهشگران حوزه‌های گوناگون باید به آن بپردازند.